Życie w bliskim sąsiedztwie zwierząt i w złych warunkach higienicznych może prowadzić do rozprzestrzeniania się chorób. Przykładem jest tasiemiec świński Taenia solium, który może powodować u ludzi padaczkę, której można zapobiec. Występuje on powszechnie na Madagaskarze, gdzie WHO wspiera Ministerstwo Zdrowia w zwalczaniu tego pasożyta poprzez „podejście oparte na jednym zdrowiu”. Podejście to uznaje, że zdrowie ludzi jest powiązane ze zdrowiem zwierząt oraz że potrzebne jest podejście międzysektorowe, oparte na współpracy, aby przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się chorób.
- Pobierz obraz
jpg, 652kb
W wiejskich obszarach Madagaskaru, podobnie jak w wielu innych krajach, ludzie żyją blisko zwierząt domowych, co może prowadzić do problemów zdrowotnych. Kiedy choroba zaraża zarówno zwierzęta jak i ludzi, nazywana jest zoonozą. Wielu chorobom odzwierzęcym można zapobiegać poprzez poprawę higieny osobistej, bezpieczne przygotowywanie żywności oraz dostęp do ulepszonej wody i urządzeń sanitarnych.
- Pobierz obraz
jpg, 614kb
Na Madagaskarze, przydomowa hodowla świń jest powszechna, przyczyniając się do utrzymania gospodarstw domowych. Zazwyczaj hoduje się kilka świń na gospodarstwo domowe i są one albo sprzedawane, albo zabijane podczas świąt z okazji zjazdów rodzinnych.
- Pobierz obrazek
jpg, 443kb
Gdy świnie są hodowane na podwórkach, gdzie mogą się swobodnie poruszać, mogą się zarazić jedząc żywność zanieczyszczoną ludzkimi odchodami, co podtrzymuje cykl życiowy Taenia solium – tasiemca świńskiego. Pasożyt ten jest żywicielem świń i ludzi.
- Pobierz obrazek
jpg, 510kb
Do zakażenia tasiemcem T. solium (TS) dochodzi, gdy człowiek zje surową lub niedogotowaną, zakażoną wieprzowinę. Ludzie, którzy mają tasiemce w jelitach, wydalają jaja tasiemca. Mogą one nieświadomie zarażać siebie i innych ludzi jajami tasiemca poprzez brudne ręce, skażoną żywność lub wodę, co ma katastrofalne skutki dla zdrowia ludzi. Larwy tasiemca (cysticerci) rozwijają się w mięśniach, skórze, oczach i centralnym układzie nerwowym. Gdy cysty rozwijają się w mózgu, stan ten znany jest jako neurocysticerkoza.
Neurocysticerkoza jest przyczyną ponad 30% przypadków epilepsji na obszarach endemicznego występowania tasiemca TS. Można jej zapobiec poprzez uniemożliwienie zarażenia się jajami tasiemca, jednak w większości przypadków nosiciele tasiemca pozostają nierozpoznani i dlatego nie są zgłaszani. Wstępne dane z badań parazytologicznych wskazują, że TS jest endemiczny w wielu dystryktach Madagaskaru.
- Pobierz obraz
jpg, 499kb
Niezbędne jest, aby różne sektory – w tym zdrowie ludzi, zdrowie weterynaryjne i środowisko – współpracowały w celu kontroli i eliminacji pasożyta. WHO wspiera międzysektorową inicjatywę prowadzoną przez Ministerstwo Zdrowia Madagaskaru w celu wdrożenia pilotażowego badania demonstrującego, jak wybrane interwencje przeciwko TS mogą zmniejszyć prewalencję taenii do poziomu poniżej 1%.
- Pobierz obraz
jpg, 610kb
Trzyletni projekt jest realizowany w Antanifotsy, wiejskim dystrykcie na południowy wschód od stolicy, Antananarywy, gdzie wstępne dane wskazywały na wysoką częstość występowania (powyżej 6%) TS. Jedną z głównych interwencji jest leczenie na dużą skalę wszystkich kwalifikujących się osób (dzieci poniżej 5 roku życia nie są leczone) prazykwantelem. Przez dwa kolejne lata, w 2015 r. i w 2016 r., leczono około 65 000 osób, co stanowi ponad 95% pokrycie populacji docelowej.
- Pobierz obraz
jpg, 644kb
Ważną częścią interwencji jest edukacja, podnoszenie świadomości i mobilizacja społeczna. Społeczność lokalna jest informowana przez pracowników służby zdrowia o zagrożeniach związanych z chorobą i korzyściach wynikających z leczenia. Dodatkowe informacje są udostępniane w formie ulotek, plakatów i na banerach w miejscach publicznych. Na początku obecnej kampanii na Madagaskarze w 2016 roku, świadomość została wzmocniona przez zespół tańca ludowego, który wykonał specjalną piosenkę o pasożycie.
- Pobierz obraz
jpg, 717kb
Jako punkt odniesienia do oceny sukcesu interwencji, próbki kału ludzi są badane na obecność TS. Świnie ze społeczności pilotażowych są również badane na obecność przeciwciał cysticerkozy w ich krwi.
- Pobierz obraz
jpg, 485kb
Dwie rundy leczenia na dużą skalę już wykazują spadek częstości występowania TS. Jeśli ta tendencja się utrzyma, ostateczne wyniki na koniec 3-letniego badania pilotażowego pokażą, czy ta strategia może zmniejszyć częstość występowania TS u ludzi i ostatecznie powstrzymać jej przenoszenie. W połączeniu ze środkami zapobiegawczymi u świń (trzymanie w zamknięciu, leczenie przeciwpasożytnicze, kontrola mięsa) i stosowaniem latryn, szanse na zwalczenie pasożyta będą większe.
.