Rapmuziek is ontegenzeggelijk een van de populairste genres in het Amerika van vandaag. Het heeft nieuwe subgenres voortgebracht, zoals mumble rap, rapmetal en rapcore; het heeft bijna elk genre minstens één of twee keer geïnfiltreerd (kijk naar jullie, disco, jazz en reggaeton); het heeft de kloof tussen gesproken poëzie en instrumentatie overbrugd. Rap is enig in zijn soort en tegelijkertijd een manusje-van-alles. Laten we het dus eens hebben over de geschiedenis van de rapmuziek.
Waar is het eigenlijk allemaal begonnen?
Voreerst: als je de tijd hebt, en van humor houdt met een beetje historische opvoeding, reserveer dan wat tijd om DJ Questlove het ontstaan van de hiphop zoals we die kennen te zien uitleggen in Comedy Central’s Drunk History. Daarna volgt hier een korte samenvatting van de geschiedenis van rapmuziek.
Om te begrijpen waar rapmuziek vandaan komt, is het cruciaal om ook te begrijpen wat rapmuziek eigenlijk is.
Wat is het?
Wat is rap? Rap is een stijl van spreken met rijm, ritme en gesproken taal, meestal op een beat. Het is een onderdeel van de bredere hiphopcultuur, waartoe ook het gesproken woord (de MC), de beats (de DJ), breakdancing en graffitikunst behoren.
Wat zijn de elementen van rap? Rap bestaat uit inhoud, flow, en delivery. Inhoud verwijst naar wat er wordt gezegd; flow is hoe het rijmt en het ritme; delivery is de toon en de snelheid waarmee het wordt uitgesproken.
Het (pre-historische) begin van rapmuziek
Het is vrij algemeen aanvaard dat het ontstaan van rapmuziek eeuwen geleden kan worden teruggevoerd op de griots van West-Afrika. Griots waren geschiedschrijvers die aan hun dorpen ritmische verhalen over het verleden vertelden op de eenvoudige maat van een trommel.
Caribische volkskunstenaars vertelden ook verhalen in rijm, waarmee de basis werd gelegd voor het ontstaan van rapmuziek zoals we die nu kennen.
De geboorte van de loop
Hoewel de officiële begindatum van de geschiedenis van de rapmuziek enigszins ter discussie staat, valt niet te ontkennen dat rap als genre begon toen New Yorkse DJ’s percussieve elementen uit disco, soul en funk sampleten om zo een repetitieve beat te creëren
DJ Kool Herc wordt algemeen gecrediteerd als de grondlegger van het genre. Zijn schoolfeesten in de jaren 1970 waren de kweekvijver van zijn ontluikende idee, waar hij zijn twee platendraaitafels gebruikte om loops te maken, waarbij hij dezelfde beat steeds opnieuw speelde en het instrumentale gedeelte van een nummer verlengde. Je kunt de geboorteplaats van hiphop vandaag de dag nog steeds bezoeken op 1520 Sedgwick Avenue in de Bronx.
Nadat hij zich realiseerde dat dit iemand in staat stelde om het publiek opgewonden te houden tijdens zijn feesten, nodigde hij zijn vriend Coke La Rock uit om te helpen bij het organiseren van de evenementen, en zo werd rap over de loop geboren.
Hip-hop raakt mainstream
Van daaruit was de Bronx-sensatie die bekend staat als hiphop niet meer te stoppen. In de jaren ’70 konden alle dj’s zich ontplooien, waaronder andere legendes uit de Bronx, zoals Afrika Bambaataa en Grandmaster Flash. En hoewel de DJ in de jaren ’70 de dominante kracht was, werd de MC ook steeds prominenter. Kurtis Blow was de eerste rapper die in 1979 bij Mercury Records tekende. De Fatback Band en de Sugar Hill Gang brachten mainstream platen uit, die het jaar daarop de Billboard Top 40 haalden. Deze platen werden meestal door MC’s aangedreven omdat de beroemdste DJ’s van die tijd niet geïnteresseerd waren in het opnemen van hun muziek, maar liever bekendheid verwierven via hun feesten.
In de jaren 80 vond DJ Grand Wizard Theodore per ongeluk de handeling van het scratchen en de “needle drop” uit, waarmee hij niet alleen rap naar een nieuw niveau tilde, maar ook de fysieke handeling van het DJ-en.
In 1982 debuteerden MC’s Melle Mel en Ed “Duke Bootee” Fletcher met een nummer. Hoewel uitgebracht onder de naam Grandmaster Flash and the Furious Five, was het eigenlijk slechts een passieproject tussen de twee in een poging om de lyrische inhoud, en de hiërarchie, van hiphop voor altijd te veranderen. Dit nummer zou het begin van het einde betekenen van de party-georiënteerde DJ’s die de hip-hop regeerden en het volgende tijdperk inluiden van meer sociaal bewuste MC-gedreven rap. Het nummer heette “The Message.”
The Golden Era occurs
Tot 1984 waren de rhymes en raps relatief eenvoudig geweest. De vooruitgang in geluid en technieken, zoals die door eerdere MC’s werden beheerst, maakte de geboorte mogelijk van een nieuwe generatie rappers, algemeen bekend als “het Gouden Tijdperk.”
Het staat bekend als het tijdperk in New York waarin elke nieuwe single het geluid en de richting van rap zoals wij die kennen leek te vormen; de kunst van elke rapper was innovatiever dan die van de vorige. Tot de belangrijkste spelers behoorden Eric B. & Rakim, Run-DMC, A Tribe called Quest, en Public Enemy. Beat producties waren dichter, raps sneller, en sampling technologie schoot omhoog. Dit viel ook samen met de tijd dat teksten een meer vocale vorm van protest werden, gericht op de benarde situatie van sociale onrechtvaardigheid, die werd aangewakkerd door Melle Mel en Duke Bootee.
The West Coast gets in the game
Met de overweldigende populariteit van rap, was het onvermijdelijk dat het zich geografisch zou verspreiden. Aan het eind van de jaren tachtig kwamen de bekendste West Coast-rappers op, Too Short, N.W.A. en Ice-T. Deze rappers kwamen uit economisch achtergestelde gebieden in Los Angeles en Oakland en hun teksten waren vaak een weerspiegeling van hun persoonlijke ervaringen. Meer controversiële inhoud en rijmpjes, waaronder pooierij, drank en andere aspecten van het stadsleven die meestal niet op hitsingles te zien waren, waren kenmerken van hun muziek.
Een van N.W.A.’s populairste singles, “Fuck Tha Police,” een reactie op politiegeweld, “bracht N.W.A. officieel op de radar en bestempelde N.W.A. officieel op de radar van de FBI en bestempelde hiphop, en gangsta rap in het bijzonder, als Amerika’s echte staatsvijand nummer één.”
Dit is ook de tijd waarin de basis voor de tweedeling tussen rap van de westkust en rap van de oostkust zich begint te vormen.
Costale rivaliteit explodeert
De jaren negentig zagen de beroemdste splitsing in rap. Vaak wordt er nog steeds over persoonlijke rapvoorkeuren uit deze periode en daarna gesproken in termen van East Coast versus West Coast als gevolg van de evolutie in stilistische en inhoudelijke beslissingen die voortkwamen uit de geografische scheiding tussen de twee brandhaarden voor hiphop.
Naast stilistische verschillen waren er ook persoonlijke verschillen die de nationale breuk veroorzaakten, met als bekendste voorbeeld de breuk tussen Tupac Shakur en The Notorious B.I.G., die resulteerde in hun vroegtijdige (en onopgeloste) dood. Hun moorden leidden echter tot een vermindering van de spanningen en effenden de weg voor hun protégés en tijdgenoten, zoals Jay-Z en Snoop Dogg, om populair te worden aan beide kusten en hielpen rap zijn vermeende oorsprong in gewelddadige binnenstedelijke buurten te overstijgen.
Vrouwen stappen in de schijnwerpers
Terwijl de jaren negentig getuige waren van de strijd tussen de kusten, zagen ze ook de explosie van vrouwelijke MC’s in het spel. Hoewel er genoeg materiaal was dat vrouwen tegen zich in het harnas joeg, stapten er een paar naar voren om de toon van de rapmuziek voorgoed te veranderen, waarmee de weg werd vrijgemaakt voor vrouwelijke rapsterren zoals we die nu kennen.
Salt-N-Pepa, MC Lyte, Queen Latifah en Yo Yo brachten de bal aan het rollen, terwijl Da Brat en Lauryn Hill tot de eersten behoorden die officieel erkend werden door mainstream-normen, met respectievelijk platina platen en Grammy’s.
Jongere rappers doen hun intrede
Vanaf de jaren 2000 is de rest geschiedenis, zoals ze zeggen. Streaming en nieuwe technologische ontwikkelingen zorgen voor meer nuances binnen het genre, helpen met sampling, beat development, en distributiemethoden. Een trend naar jongere rappers die samenwerken en figureren op elkaars tracks, en op tracks van artiesten in andere genres, is ook populairder dan ooit geworden, en heeft bijgedragen aan de vorming van het onontkoombare mainstream genre dat we vandaag de dag kennen en liefhebben.