– R. Corey, Portland
Volgens de Internationale Astronomische Unie, de organisatie die alle hemellichamen benoemt en over hun status beslist, is Pluto nog steeds geen officiële planeet in ons zonnestelsel. Ik ben het daar persoonlijk niet mee eens, maar ondanks mijn bezwaar heeft de IAU het niet nodig geacht de degradatie van Pluto ongedaan te maken.
Nadat Pluto in 1930 was ontdekt, werd hij als negende planeet van ons zonnestelsel aangewezen. Na de ontdekking van Pluto veronderstelden veel astronomen dat deze verantwoordelijk was voor de verstoringen die zij in de baan van Neptunus hebben waargenomen. Het waren deze verstoringen die de aanleiding vormden voor het zoeken naar een planeet daarachter. Verdere waarnemingen stelden echter vast dat deze kleiner was dan aanvankelijk werd aangenomen. Nadat de Amerikaanse astronoom James Christy in 1978 de grootste maan van Pluto, Charon, had ontdekt, konden astronomen de massa van Pluto bepalen en realiseerden zij zich dat deze een lichtgewicht was en geen sterke zwaartekracht uitoefende die de waargenomen verstoringen zou hebben veroorzaakt. Pluto bleek kleiner en minder massief te zijn dan alle andere planeten. Bovendien is zijn baan sterk gekanteld (17 graden) ten opzichte van de ecliptica, het vlak dat wordt bepaald door de baan van de aarde om de zon. De banen van de andere planeten hebben kleinere inclinaties.
In het begin van de 21e eeuw vonden astronomen hemellichamen van vergelijkbare grootte voorbij Pluto, zoals Sedna, Eris, Makemake, en anderen. Deze ontdekkingen riepen de vraag op: moet de IAU aan al deze andere werelden de status van planeet toekennen? In augustus 2006 hield de IAU haar driejaarlijkse bijeenkomst in Praag. Aan het eind van deze vergadering stemden zij over de aanneming van Resolutie 5A: “Definitie van “planeet”. Volgens deze nieuwe definitie moet een hemellichaam aan drie eisen voldoen om als planeet te worden aangemerkt. Ten eerste moet een hemellichaam een stabiele baan rond de zon hebben gevonden. Duizenden hemellichamen voldoen aan deze voorwaarde. Ten tweede moet een hemellichaam een sferoïdale vorm hebben ontwikkeld. Als een hemellichaam voldoende groot en massief is, zal het door de zwaartekracht tot een sferoïde worden gevormd. Pluto voldoet aan deze voorwaarde. Ten derde, en tenslotte, moet het lichaam zijn puinveld hebben opgeruimd. Het moet voldoende massief zijn om alle nabije objecten in zich op te nemen. Pluto voldoet niet aan deze voorwaarde, omdat zijn baan dicht langs of zelfs binnen de Kuipergordel loopt, een gebied waaruit kometen met korte perioden afkomstig zijn. Met de aanneming van resolutie 5A heeft de IAU Pluto gedegradeerd, de andere acht planeten als planeten vastgesteld, en alle hemellichamen voorbij Pluto gediskwalificeerd, en dat alles in één klap.
Hoewel de recente waarnemingen van New Horizons ons hebben laten zien dat Pluto groter is, geologisch dynamischer is, en een dikkere atmosfeer heeft dan ooit werd aangenomen, voldoet hij nog steeds niet aan de derde voorwaarde van resolutie 5A. De IAU zal een herziene definitie van planeet moeten aannemen om Pluto weer de status van planeet te geven.
Natuurlijk blijven sommigen volhouden dat Pluto nog steeds een planeet is en geen enkele resolutie zal ons van gedachten doen veranderen.