Music Appreciation

Dynamiek

Dynamiek verwijst naar het volume van een klank of noot. De term wordt ook toegepast op de geschreven of gedrukte muzieknotatie die wordt gebruikt om de dynamiek aan te geven. Dynamiek is relatief en verwijst niet naar specifieke volumeniveaus.

Traditioneel zijn dynamische markeringen gebaseerd op Italiaanse woorden, hoewel er niets mis mee is om gewoon dingen als “rustig” of “luider” in de muziek te schrijven. Forte betekent luid en piano betekent zacht. Het instrument dat gewoonlijk “piano” wordt genoemd, heette trouwens oorspronkelijk een “pianoforte” omdat het dynamiek kon spelen, in tegenstelling tot vroegere populaire toetsinstrumenten zoals klavecimbel en spinet.

Dynamische aanduidingen

De belangrijkste dynamische niveaus zijn:

• p of piano, wat “zacht “betekent
• f of forte, wat “luid “betekent

Meer subtiele gradaties van luidheid of zachtheid worden aangegeven door:

• mp, dat staat voor mezzo-piano, wat “gematigd zacht” betekent
• mf, dat staat voor mezzo-forte, wat “gematigd luid” betekent

Naast f en p, zijn er ook:

• pp, dat staat voor pianissimo en betekent “zeer zacht”
• ff, dat staat voor fortissimo en betekent “zeer luid”

Dynamische veranderingen

Om de dynamiek geleidelijk te veranderen, gebruiken componisten crescendo en diminuendo (ook decrescendo).

• crescendo (cresc.): geleidelijk luider spelen
  
• diminuendo / decrescendo (dim. of decres.): geleidelijk zachter spelen
  

Accenten

Gemeenschappelijke accenten

Een componist kan een bepaalde noot luider willen laten klinken dan de rest, of juist het begin van een noot het luidst willen laten klinken. Accenten zijn markeringen die worden gebruikt om deze bijzonder sterk klinkende noten aan te geven. Er zijn een paar verschillende soorten geschreven accenten, maar net als dynamiek hangt de juiste manier om een bepaald accent uit te voeren ook af van het instrument dat het speelt, en ook van de stijl en de periode van de muziek. Sommige accenten kunnen zelfs worden gespeeld door de noot langer of korter te maken dan de andere noten, naast, of zelfs in plaats van luider.

De precieze uitvoering van elk type accent hangt af van het instrument en de stijl en periode van de muziek, maar de sforzando- en fortepiano-accenten zijn gewoonlijk luider en langer, en worden eerder gebruikt in een lange noot die luid begint en dan plotseling veel zachter wordt. Caret-achtige accenten worden eerder gebruikt om kortere noten te markeren die sterker moeten zijn dan niet-gemarkeerde noten.