HELP ME, I’MOLTING…
Door Sean Henahan, Access Excellence
MADISON, Wis. (29 mei 1997) Nieuw onderzoek naar de vervellingsgewoonten van de trilobiet werpt licht op de mogelijke oorzaken van het uitsterven van deze geleedpotige die twee keer zo lang op aarde leefde als de dinosauriërs.
Het uitsterven van de trilobiet is een nog dieper mysterie gebleven dan het uitsterven van de dinosauriërs. Trilobieten bestonden tijdens de Paleozoïcera, van het Cambrium tot het Perm, ongeveer 540-245 miljoen jaar geleden. De marienearthropode, die gedurende 300 miljoen jaar een model van succesvolle evolutie was, stierf plotseling uit.
Het ontbrekende stukje in de puzzel, volgens een nieuwe studie, is de vervelling: het periodiek afwerpen en vervangen van het uitwendige skelet. In tegenstelling tot moderne tegenhangers zoals krabben, kreeften en garnalen, verviel de trilobiet op een zeer inconsistente manier.
“Ze ontsnapten op elke mogelijke manier,” zei Danita Brandt van het Department of Geological Sciences van de Michigan StateUniversiteit. “Ze hebben het gevleugeld.”
Moderne geleedpotigen vervellen elke keer op dezelfde manier. Dezelfde hechtdraad opent elke keer, en laat het dier eruit. Dit, zei Brandt, zou de reden kunnen zijn waarom zij nog leven terwijl trilobieten zijn uitgestorven.
“Wanneer dezelfde techniek wordt gebruikt, is er minder kans dat het fout gaat,” zei ze. “Het vervellen is een zeer gevaarlijke tijd voor een artropode. Er kan van alles misgaan.”
Door duizenden fossiele resten van trilobieten te bestuderen, veronderstelde Brandt dat slechte vervellingsgewoonten, samen met het toegenomen aantal trilobieten-eters, hen de das omdeden.
“Neem deze minder effectieve vervellingsstijl en voeg daar de toegenomen predatiedruk aan toe, en ik denk dat dit de formule is voor uitsterven,” zei ze.
Tot voor kort werd de ondergang van de trilobiet toegeschreven aan een plotselinge toename van het aantal trilobietroofdieren. Uit fossiele gegevens blijkt dat het aantal trilobieten begon af te nemen naarmate andere waterdieren, zoals vissen en koppotigen (inktvis en octopus), begonnen toe te nemen.
“Maar het is hoogst onwaarschijnlijk dat roofdieren ooit een hele groep hebben uitgeroeid,” zei Brandt. “Een ander argument tegen predatie alleen is dat andere geleedpotigen het zelfs vandaag de dag nog goed doen, ondanks de toename van groepen roofdieren. Waarom doen deze moderne geleedpotigen het zo goed, zelfs bij tegenslagen, terwijl trilobieten zijn uitgestorven?” vroeg ze zich af.
“Trilobieten kwamen met een knal uit de evolutionaire poort en jankten daarna weg,” zei Brandt. “Moderne geleedpotigen daarentegen hebben er lang over gedaan om evolutionair voet aan de grond te krijgen en zijn daar zeer succesvol in geweest.”
Brandt zei dat er aanwijzingen zijn dat, toen uitsterven dreigde, de trilobiet een poging heeft gedaan om deze evolutionaire fout te corrigeren. Na het Cambrische tijdperk werden de trilobieten kleiner en hadden ze minder lichaamssegmenten.
“Als er meer segmenten waren, kon elk segment afzonderlijk worden afgeworpen, waardoor er meer kans was dat er iets mis zou gaan,” zei ze. “Het verminderen van het aantal thoracale segmenten kan een poging zijn geweest om het ontwerp te verbeteren.
“Was dit een stap in de richting van een efficiëntere vervelling? Waarom heeft het niet de volgende stap genomen? Dat zullen we misschien nooit weten,” zei ze.
Dr. Brandt presenteerde haar bevindingen op een recente regionale bijeenkomst van de Geological Society of America in Madison, Wis.
StuMilken’s Trilobite Collection
TrilobiteHome Page
Per Hansson’sTrilobite Gallery
Science Updates Index
What’s News Index
Feedback