Hoe Lupus de nieren beïnvloedt

Waar zitten de nieren en wat doen ze?

De nieren zijn twee boonvormige organen die onder uw buikholte rusten, in de richting van uw onderrug. De meeste mensen denken aan de nieren als organen die verantwoordelijk zijn voor het filteren van bloed en het produceren van urine. De nieren spelen echter nog andere vitale rollen in het lichaam, zoals het regelen van het bloedvolume, de pH-waarde van het bloed en de bloeddruk. De functionele eenheid van de nieren wordt het nefron genoemd. Elk nefron functioneert als een mini-nier om afval en onnodige stoffen uit uw lichaam te verwijderen, terwijl het er ook voor zorgt dat u essentiële voedingsstoffen en water vasthoudt.

Hoe beïnvloedt lupus de nieren?

Bijna de helft van de mensen met lupus ervaart nierbetrokkenheid, en de nier is het meest uitgebreid bestudeerde orgaan geworden dat door lupus wordt beïnvloed. Het deel van de nier dat het vaakst door lupus wordt aangetast is een deel van het nefron, de glomerulus, een pluk haarvaten die stoffen uit het bloed filteren. Daarom wordt het type nierontsteking dat het vaakst bij lupus voorkomt glomerulonefritis genoemd. Gelukkig is de prognose voor patiënten met nierlupus aan het verbeteren dankzij het groeiende aantal medicijnen dat artsen in hun arsenaal hebben.

Wat zijn de tekenen van nierlupus? Hoe wordt het gediagnosticeerd en geclassificeerd?

Zwellingen van de enkels en de buik kunnen een teken zijn van een nierziekte, maar het probleem met nierlupus is dat mensen zich er vaak niet van bewust zijn dat het zich voordoet totdat ze naar de dokter gaan voor laboratoriumtests en bloedonderzoek. Het onderzoek naar de ziekte omvat een urineonderzoek, waarbij uw arts zaken als rode bloedcellen, afzettingen van rode bloedcellen en eiwit dat uit uw nieren in uw urine is gelekt, zal controleren. Daarnaast zal hij/zij u waarschijnlijk vragen om een 24-uurs urinetest uit te voeren en de efficiëntie waarmee uw nieren het bloed filteren te bepalen door uw creatinineklaring te meten. Ten slotte kan uw arts u ook een nierdokter (nefroloog genaamd) aanraden om een biopsie te nemen om de klasse en de mate van uw nieren te bepalen. Er zijn 6 niveaus van nierlupus (normale glomeruli, mesangiale ziekte, focale proliferatieve glomerulonefritis, diffuse proliferatieve glomerulonefritis, membraneuze nefropathie en scleroserende nefropathie) en de klasse waarin uw ziekte valt zal uw arts helpen om een specifieke behandelingskuur te ontwerpen.

Wat is het behandelingsverloop voor lupus nefritis?

De behandeling van lupus nefritis is sterk geïndividualiseerd, maar verschillende geneesmiddelen bieden een arsenaal waaruit uw arts kan kiezen. Corticosteroïden worden vaak gebruikt om de ontsteking bij lupus nefritis te verminderen, vooral bij mildere vormen. Oraal prednison kan worden gebruikt, evenals hogere doses methylprednisolon die in “pulsen” worden toegediend. Een andere klasse van medicijnen, immunosuppressiva genaamd, kan ook worden gebruikt. Deze medicijnen helpen de aanval van het immuunsysteem op de nieren te verminderen door bepaalde cellen te onderdrukken die bij deze reactie betrokken zijn. Zowel corticosteroïden als immunosuppressiva maken u echter vatbaarder voor infecties, dus het is belangrijk om met uw arts te praten als u het gevoel hebt dat u een infectie oploopt.

Hoe wordt nierlupus gecontroleerd?

Als u weer bij uw arts komt, zal hij/zij uw nieren waarschijnlijk nauwlettend in de gaten houden om ervoor te zorgen dat de aantasting van uw nieren niet verergert. Er is geen allesomvattende test voor de nierfunctie; in plaats daarvan zal uw arts een aantal tests gebruiken om uw bloed en urine te controleren. Door een bloedureumstikstofgehalte (BUN) en een bloedcreatininegehalte te bepalen, kan hij/zij controleren hoe goed uw nieren het bloed filteren. Bovendien wordt uw bloeddruk gecontroleerd, aangezien een hoge bloeddruk een indicatie is van nierdegeneratie. Een hoog eiwitgehalte in de urine (proteïnurie) kan wijzen op een verhoogde betrokkenheid van de nieren, aangezien eiwit gewoonlijk niet vanuit de bloedvaten in de niertubuli terechtkomt en dus niet in de urine zou moeten verschijnen. Bovendien kunnen tests van het bloedcomplement en anti-DNA-antilichamen wijzen op een ontsteking die de nieren kan aantasten.

Een belangrijke opmerking over medicijnen en bloeddruk

Vanwege het stille karakter van nierlupus is het zeer belangrijk dat u uw medicijnen dagelijks inneemt zoals voorgeschreven door uw arts. Zelfs als u zich niet ziek voelt, kan een ontsteking in uw nieren en andere organen leiden tot permanente, onomkeerbare littekenvorming. Uw medicijnen kunnen deze ontsteking op dit moment bestrijden, maar permanente littekenvorming zal nooit verdwijnen. Als u de nierziekte zonder behandeling laat voortwoekeren, zullen uw nieren falen en zult u drie keer per week naar de dialyse moeten om uw bloed te laten filteren. De enige manier om van de dialyse af te komen is een niertransplantatie, en de mogelijkheden voor orgaantransplantatie zijn niet gemakkelijk te vinden. Deze informatie is niet bedoeld om u bang te maken, maar alleen om ervoor te zorgen dat u begrijpt hoe belangrijk het is om uw medicijnen in te nemen! Omdat de nieren nauw verbonden zijn met de regulering van uw bloeddruk, is het bovendien noodzakelijk dat u een gezonde bloeddruk van 120/80 mmHg handhaaft. Als uw arts u bloeddrukverlagende medicijnen voorschrijft om uw nierlupus onder controle te houden, zorg er dan voor dat u deze precies volgens voorschrift inneemt. Beperk uw zoutinname tot minder dan 3 gram per dag en probeer een gezond, uitgebalanceerd dieet te volgen. De prognose voor mensen met lupus nefritis hoeft niet grimmig te zijn; het is belangrijk om te onthouden dat u de belangrijkste rol speelt in het zo gezond mogelijk houden van uw lichaam!

Bronnen

• Balow, JE, Boumpas, DT, Austin, HA. Renal Disease. In: Schur, PH, ed. The Clinical Management of Systemic Lupus Erythematosus. 2nd ed. Philadelphia: Lippincott – Raven; 1996:109-126.
• Dooley, MA. Clinical and Laboratory Features of Lupus Nephritis. In: Wallace, DJ, Hahn, BH, eds. Dubois’ Lupus Erythematosus. 7de ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2007:1112-1130.
• Wallace, Daniel J. The Lupus Book: A Guide for Patients and Their Families. 1e ed. New York: Oxford University Press, 1995. 139-145.