12 Ware Verhalen Achter Edgar Allan Poe’s Terror Tales

Geen andere 19de-eeuwse auteur is zo alomtegenwoordig in de hedendaagse popcultuur als Edgar Allan Poe. Hij was te gast in de tekenfilmseries South Park en The Simpsons en speelde een rol in talloze films. Zijn gezicht siert de hoes van een album van de Beatles, hij heeft de misdaad bestreden aan de zijde van Batman in de stripreeks Batman: Nevermore (2003) en heeft jacht gemaakt op een seriemoordenaar in de film The Raven (2012). Elk Halloween-seizoen portretteren Poe-imitators hem over de hele wereld; het hele jaar door dragen zijn legioenen fans zijn direct herkenbare gezicht op T-shirts, sieraden en tatoeages.

Hoe wordt vandaag het best herinnerd voor zijn verhalen van psychologische terreur, maar in zijn eigen tijd werd hij geprezen voor zijn satires, mysteries, sciencefiction, literaire kritiek en lyrische poëzie. Europeanen beschouwden hem als Amerika’s eerste internationaal invloedrijke auteur, en Lord Tennyson beschouwde hem als “Amerika’s meest originele creatieve genie.”

LEES MEER: Edgar Allan Poe’s “The Raven” in de populaire cultuur

Poe’s meest huiveringwekkende verhalen hebben niets van hun kracht verloren in de anderhalve eeuw sinds hun publicatie. Ze blijven tot elke nieuwe generatie spreken omdat de verhalen nog steeds griezelig echt lijken. Wat de meeste lezers misschien niet weten is dat veel van deze werken geïnspireerd zijn op ware gebeurtenissen, omdat tijdschriftredacteur Poe op de hoogte bleef van de laatste schandalen en sensationele moordprocessen en deze in zijn fictie verwerkte.

Hier zijn 12 waargebeurde verhalen achter Poe’s verhalen van terreur:

“Berenice” (1835)

Poe’s eerste griezelverhaal, “Berenice”, is het verhaal van een man die zo geobsedeerd is door de tanden van zijn overleden vrouw dat hij haar graf opgraaft om ze terug te halen. Hij is zo gefixeerd op het uittrekken van de tanden dat hij het geschreeuw van zijn vrouw niet opmerkt, die, zo blijkt, per ongeluk levend begraven was.

Dit griezelige onderwerp kan zijn geïnspireerd door werkelijke gebeurtenissen. Poe woonde in Baltimore toen een artikel in de Baltimore Saturday Visiter van 23 februari 1833 meldde dat grafrovers waren betrapt op het stelen van de tanden van lijken voor kunstgebitten. Twee jaar later, toen hij “Berenice” publiceerde in het maartnummer 1835 van de Southern Literary Messenger, vertelde Poe zijn redacteur dat het verhaal “voortkwam uit een weddenschap dat ik niets doeltreffends kon produceren over een onderwerp dat zo bijzonder was, mits ik het serieus zou behandelen…”

“The Fall of the House of Usher” (1839)

In “The Fall of the House of Usher” ontdoet de krankzinnige Roderick Usher zich van zijn tweelingzus Madeline door haar levend te begraven in de kelder van hun voorouderlijk huis. Poe’s inspiratie voor de krankzinnige Usher-tweeling was wellicht afkomstig van twee echt bestaande Usher-tweelingen, James Campbell Usher en Agnes Pye Usher. Zij waren de kinderen van Luke Noble Usher, een acteur die optrad met en goed bevriend was met Poe’s actrice-moeder, Eliza Poe. Net als in het verhaal wordt aangenomen dat de echte Usher-tweeling krankzinnig is geworden.

“The Cask of Amontillado” (1846)

In “The Cask of Amontillado,” betaalt de ongelukkige Fortunato de ultieme prijs voor het beledigen van Montressor en eindigt hij levend ingemetseld achter de muur van de catacombe in dit klassieke wraakverhaal. Toen Poe als soldaat gestationeerd was in Fort Independence heeft hij misschien het blijkbaar ongefundeerde gerucht gehoord van een soldaat die levend begraven lag achter een van de muren van het fort. Maar de geschiedenis kent nog veel meer voorbeelden van mensen die een soortgelijk lot beschoren was.

Poe las er waarschijnlijk over in het augustusnummer van 1844 van het Columbian Magazine over enkele werklieden die een skelet ontdekten in de muur van de kerk van St. Lorenzo. De inspiratie voor het arrogante slachtoffer Fortunato zou wel eens een van Poe’s eigen vijanden kunnen zijn, Thomas Dunn English. Volgens sommige critici is Poe’s verhaal een reactie op English’ roman 1844, or, The Power of the S.F. waarin Poe wordt geportretteerd als de dronken, losbandige auteur van het gedicht “The Black Crow.”

Nadat Poe English in druk beledigde en schreef over de “gelijkenis tussen het hele gezicht van Mr. English en dat van de knapste maar meest gewetenloze baviaan van Mr. Barnum,” maakte English Poe belachelijk in de roman The Doom of the Drinker en op de pagina’s van meerdere tijdschriften, zelfs nadat Poe met succes een van die tijdschriften aanklaagde wegens smaad. De twee kwamen tot elkaar in 1846 toen hij, volgens Poe, “vermoeid en vernederd … de heer E. ‘fisticuffing’ gaf … en van zijn prostraatse en schurkachtige karkas werd gesleurd door professor Thomas Wyatt, die, misschien met reden, vreesde voor het leven van de vagebond…” In zijn alternatieve versie van dezelfde episode, pochte English dat hij “een paar rake klappen op zijn gezicht had uitgedeeld” die hem bloederig achterlieten. Wie het gevecht ook won, Poe won de oorlog, want “The Cask of Amontillado” is een klassiek Amerikaans kortverhaal geworden terwijl English’ The Doom of the Drinker en 1844 al bijna vergeten zijn.

“The Pit and the Pendulum” (1842)

In “The Pit and the Pendulum,” overleeft een naamloze verteller ternauwernood een reeks martelingen bedacht door de Spaanse Inquisitie.

Toen Poe het verhaal in 1842 schreef, herinnerden zijn lezers zich waarschijnlijk de recente berichten over de gruweldaden van de inquisitie, die slechts acht jaar eerder was afgeschaft. Paus Gregorius IX stelde in 1232 de inquisitie in om ketters in katholiek Europa uit te roeien. Degenen die van ketterij werden beschuldigd, konden worden gefolterd tot zij bekenden. Weigerden zij te bekennen, dan konden zij ter dood worden gefolterd of, als zij schuldig werden bevonden, gevangen worden genomen of op de brandstapel worden gezet. In 1478 verenigden koning Ferdinand en koningin Isabella Spanje (dat voorheen twee koninkrijken was geweest, Aragon en Castilië) door alle niet-katholieken te verwijderen en vroegen zij de paus toestemming om de Spaanse inquisitie te beginnen om de bevolking van Spanje te zuiveren. Omdat de Spaanse inquisitie werd geleid door de koning in plaats van door de kerk, bestreed zij niet alleen ketters maar ook de politieke rivalen van de koning. De inquisitie werd ook een bron van inkomsten voor de koning, omdat de regering de bezittingen van de veroordeelden in beslag nam.

De Fransen waren in 1808 Spanje binnengetrokken en hadden de Spaanse inquisitie korte tijd onderdrukt, en verscheidene gepubliceerde verslagen onthulden de gruwelen die zij aantroffen. Thomas Dick’s boek The Philosophy of Religion uit 1825 meldde dat “toen de Fransen Toledo binnenvielen tijdens de late Peninsulaire Oorlog, generaal Lasalle het paleis van de inquisitie bezocht. Het grote aantal martelwerktuigen, vooral de instrumenten om de ledematen te strekken, en de valbaden, die een slepende dood veroorzaken, wekten afgrijzen op, zelfs in de hoofden van soldaten die gehard waren in het slagveld.” Poe was bekend met dit werk, en het is gemakkelijk voor te stellen hoe de bovenstaande passage zijn verhaal zou kunnen hebben geïnspireerd – ook al verfraaide Poe de geschiedenis door een martelkamer te verzinnen met bewegende muren, een slingerend blad, en een bodemloze put. Aan het eind van het verhaal is het niemand minder dan de eerder genoemde generaal Lasalle die de verteller te hulp schiet.

“The Masque of the Red Death” (1842)

In Poe’s griezelverhaal “The Masque of the Red Death,” wordt het land geteisterd door een plaag die bekend staat als de Rode Dood, waardoor de boerenbevolking uit hun poriën bloedt en een kwellende dood lijdt. Om aan de epidemie te ontsnappen, sluit prins Prospero zichzelf en zijn adellijke vrienden op in zijn excentriek versierde abdij voor een gemaskerd bal. Laat op de avond arriveert een ongenode gast, druipend van het bloed en gekleed in de kledij van het graf. Wanneer hij de feestverstoorder probeert te verdrijven, gutst het bloed uit Prospero’s gezicht – waaruit blijkt dat hij is getroffen door de Rode Dood. De andere gasten grijpen de indringer, maar ontdekken dat er niemand in het kostuum zit.

Nauwelijks 10 jaar voor hij dit verhaal schreef, overleefde Poe de Cholera-epidemie van 1832. Deze pandemie begon in India en verspreidde zich van Europa naar de Verenigde Staten. In tegenstelling tot de Rode Dood bestonden de symptomen van cholera echter uit ernstige diarree, braken en uitdroging, gevolgd door de dood. Angstige burgers ontvluchtten de steden om te ontsnappen aan wat velen beschouwden als een stedelijke ziekte die de armen, zondaars en onmatigen in de stad onevenredig hard trof. Poe woonde in Baltimore, een stad met 80.625 inwoners waar cholera tussen augustus en november 1832 853 van de inwoners van de stad eiste. In Poe’s geboortestad Richmond, Virginia, eiste de cholera een van zijn beste vrienden, Ebenezer Burling.

Te midden van al deze angst en leed besloot een groep van tweeduizend Parijzenaars te vieren wat het einde van de wereld leek te zijn door een gemaskerd bal te geven in het Théatre des Varietés. Om klokslag middernacht arriveerde een van de gasten verkleed als de personificatie van Cholera met skeletpantser en bloeddoorlopen ogen. Een verslag van het feest verscheen in het nummer van 2 juni 1832 van de New-York Mirror, waar Poe het waarschijnlijk heeft gezien.

“The Mystery of Marie Roget” (1842)

Het tweede detectiveverhaal van Poe over de amateur-speurneus C. Auguste Dupin, “Het mysterie van Marie Roget”, gaat er prat op dat het de oplossing biedt voor een mysterie uit het echte leven – de onopgeloste moord op Mary Cecelia Rogers. Rogers, bijgenaamd “The Beautiful Cigar Girl”, werkte achter de toonbank van Anderson’s Cigar Emporium in New York City. Twee dagen nadat zij in 1841 was verdwenen, werd haar lichaam drijvend in de Hudson River voor de kust van Hoboken gevonden. Hoewel er geen gebrek was aan verdachten, slaagde de politie er niet in haar moordenaar te identificeren. Kranten wakkerden de verontwaardiging en fascinatie van het publiek aan door alle laatste details in het onderzoek te vermelden.

“The Oblong Box” (1844)

In “The Oblong Box” reist Mr. Wyatt per schip van Charleston naar New York met zijn zussen, een vrouw die beweert zijn vrouw te zijn, en een grote langwerpige doos. Hij ontmoet een oude studievriend die verbijsterd is over de inhoud van dit mysterieuze object. Als het schip in een storm zinkt, volgt Wyatt zijn kist het water in in plaats van hem achter te laten in de reddingsboot. Pas later ontdekt Wyatts vriend dat de vrouw die zich voordeed als Wyatts vrouw zijn bediende was en dat Wyatts echte vrouw voor de reis was overleden en in het geheim werd vervoerd in de kist met conserveringszout, omdat de bemanning bijgelovig was over het hebben van een lijk aan boord.

Drie jaar voordat Poe dit gruwelijke verhaal publiceerde, besteedden kranten in het hele land aandacht aan de sensationele zaak van John C. Colt, broer van de toekomstige revolverfabrikant Samuel Colt. In 1841 vermoordde John de drukker Samuel Adams voor een onbetaalde rekening, stopte zijn lichaam in een kist zout en verscheepte het naar New Orleans. Toen Adams’ vrienden zijn afwezigheid opmerkten en de politie waarschuwden, was het slechts een kwestie van tijd voordat ze de doos aan boord van een schip vonden. De bemanning zag de stank van het ontbindende kadaver aan voor rattenverdrijver.

“William Wilson” (1839)

Op een exclusieve Britse kostschool ontmoet een jongen genaamd William Wilson een andere jongen die toevallig precies op hem lijkt, op dezelfde dag jarig is en ook William Wilson heet. Laten we hem William Wilson 2 noemen. William Wilson 1 is een afschuwelijke jongen die uitgroeit tot een verachtelijke jongeman, maar telkens als hij op het punt staat weer een misdaad te begaan, duikt William Wilson 2 op om hem in de problemen te brengen. Het verhaal volgt William Wilson 1 van Dr. Bransby’s kostschool naar Eton en dan naar Oxford, “de meest losbandige universiteit van Europa,” waar hij zijn klasgenoten oplicht door vals te spelen met kaarten.

Bij het schrijven van het verhaal gebruikte Poe echte locaties, waaronder de kostschool waar hij als jongen in Engeland op zat. Net als in het verhaal werd de echte school bestuurd door dominee Bransby. Toen hem werd gevraagd hoe hij zich voelde over zijn onflatteuze portrettering in het verhaal van zijn oud-leerling, schuwde de echte Bransby het onderwerp en vertelde William Elijah Hunter dat Poe “een heel goede jongen zou zijn geweest als hij niet door zijn ouders was verwend.”

De locatie die Eton en Oxford inspireerde was Poe’s alma mater, de Universiteit van Virginia. Vechten, drinken en gokken tierden welig aan de universiteit in Poe’s tijd. Een van zijn klasgenoten werd zelfs van school gestuurd omdat hij een andere student had gebeten, en een ander werd van school gestuurd omdat hij iemand had afgeranseld omdat hij vals had gespeeld met kaarten. Poe verloor zwaar met kaarten en verliet de universiteit al na één semester met een gokschuld van meer dan $2.000. In een brief aan de antholoog Rufus Griswold schreef Poe dat hij tijdens zijn studie “een zeer losbandig leven leidde – het college was in die periode schandelijk losbandig.”

“Some Words with a Mummy” (1845)

Amerikanen in Poe’s tijd waren gefascineerd door het oude Egypte. In zijn tijd werden nieuwe Egyptische antiquiteiten ontdekt, Egyptian Revival-gebouwen gebouwd en mummies uitgepakt. In Poe’s verhaal “Some Words with a Mummy” wordt een mummie-verpakkingsfeestje nagespeeld, waarbij enkele zwaar drinkende wetenschappers besluiten hun uitgepakte mummie weer tot leven te wekken met behulp van een Voltaïsche paal, een vroeg soort elektrische batterij.

Poe zelf was geen vreemde van mummies. Toen hij 14 was, heeft hij ongetwijfeld een mummie gezien in het State Capitol van Virginia, dat slechts een paar straten van Poe’s huis verwijderd was.

“The Premature Burial” (1844)

“The Premature Burial” is slechts een van Poe’s vijf verhalen die over het onderwerp levend begraven gaan. In dit verhaal is een man die aan toevallen lijdt, doodsbang dat hij voor dood zal worden aangezien en per ongeluk zal worden begraven terwijl hij in deze toestand verkeert. Dit was geen ongebruikelijke angst in Poe’s tijd. Toen de meeste mensen thuis stierven en snel werden begraven zonder gebalsemd te zijn, meldden krantenberichten af en toe gevallen waarin mensen het geschreeuw hoorden van mensen die ten onrechte waren begraven en hen te hulp schoten. Het gevaar was groot genoeg dat bezorgde burgers hun dierbaren “veiligheidskisten” konden kopen waarin de per ongeluk begravene die in zijn of haar kist wakker werd een bel kon luiden die (hopelijk) bovengronds gehoord zou worden door iemand die hen te hulp kon komen.

In 1843 patenteerde Christian Henry Eisenbrandt een “levenbehoudende doodskist” die bij de geringste beweging van de bewoner open zou springen. Poe’s verhalen over dit onderwerp hielpen de zaak niet vooruit en de fobie bleef de hele 19e eeuw bestaan. De Society for the Prevention of People Being Buried Alive werd in 1896 opgericht om voor de hand liggende redenen. Het genootschap stelde onder meer een wet voor die het begraven van mensen zou verbieden totdat ze “dood begonnen te ruiken.”

Politian (1836)

Politian is Poe’s enige poging tot het schrijven van een toneelstuk. Hij publiceerde het onvoltooide drama in de Southern Literary Messenger en herdrukte het later in een bloemlezing van zijn poëzie. Hoewel Poe het werk nooit voltooide, gaat het in wat overbleef over een jaloerse vrouw die een man wil overhalen een andere man voor haar te vermoorden.

Het toneelstuk was gebaseerd op de “Kentucky Tragedy” van 1825 waarin een politicus genaamd Colonel Solomon P. Sharp een meisje genaamd Anna Cook verleidde. Hoewel zij een buitenechtelijk kind van hem kreeg, weigerde Sharp met Cook te trouwen. Om deze afwijzing te wreken, overtuigde zij vervolgens een andere huwelijkskandidaat, Jereboam O. Beauchamp, om Sharp uit te dagen voor een duel, maar Sharp weigerde. Nadat Beauchamp en Cook getrouwd waren, ging de eerste midden in de nacht naar het huis van Sharp en stak hem dood. De zaak haalde de landelijke krantenkoppen, en Poe las er waarschijnlijk over in een boek dat hij recenseerde als literair criticus voor The Southern Literary Messenger.

“The Tell-Tale Heart” (1843)

Een naamloze verteller wordt tot moord gedreven door het zien van het afzichtelijke oog van een oude man. Hoewel hij een supersonisch gehoor heeft, verzekert de verteller ons herhaaldelijk dat hij niet gek is en, als bewijs, vertelt hij ons hoe kalm en methodisch hij het verhaal kan vertellen – totdat hij het hart van het dode slachtoffer hoort kloppen vanuit zijn schuilplaats onder de vloerplanken.

Er zijn verschillende waargebeurde moorden genoemd als inspiratie voor Poe’s verhaal. Een daarvan is de moord op Joseph White in Salem, Massachusetts, in 1830. De speciale aanklager in deze zaak, Daniel Webster, publiceerde zijn Argument on the Trial als een pamflet. Daarin schrijft hij dat de schuld van de moordenaar zich uiteindelijk zal openbaren en dat “het geheim dat de moordenaar bezit, hem spoedig in bezit neemt… het overwint hem… Hij voelt het kloppen in zijn hart, het stijgt naar zijn keel, en eist openbaarmaking. Hij denkt dat de hele wereld het in zijn gezicht ziet, het in zijn ogen leest, en bijna de werking ervan hoort in de stilte van zijn gedachten. Het is zijn meester geworden.”

Een andere waarschijnlijke bron is het proces van James Wood in 1840 voor de moord op zijn dochter. Wood pleitte dat hij niet schuldig was, wegens krankzinnigheid, dus de vraag die aan de jury werd voorgelegd was of Wood al dan niet gek was. De verslaggever die het proces versloeg voor Alexander’s Weekly Messenger verklaart dat, hoewel Wood’s kalme houding sommigen zou kunnen doen geloven dat hij een “met voorbedachten rade en koelbloedige moordenaar” was in plaats van een krankzinnige, hij gelooft dat deze kalmte slechts de “sluwheid van de maniak is – een sluwheid die die van de wijste man met een gezonde geest verbijstert – de verbazingwekkende zelfbeheersing waarmee hij soms de houding aanneemt, en de schijn ophoudt, van volmaakte geestelijke gezondheid.” De jury in de zaak besliste in het voordeel van Wood en stuurde hem naar een gesticht. De verslaggever van de Messenger was niemand minder dan Poe.