Nadwyżka handlowa występuje wtedy, gdy wartość eksportowanych dóbr i usług jest wyższa od importu. Oznacza to, że następuje napływ netto waluty krajowej z rynków zagranicznych. Jest to pozytywna miara bilansu handlowego danego kraju. Jest przeciwieństwem deficytu handlowego – kiedy wartość importu przewyższa wartość eksportu.
Eksport to produkty i usługi, które są wytwarzane w kraju ojczystym i sprzedawane zagranicznym konsumentom, podczas gdy import to te, które są kupowane przez krajowych konsumentów od zagranicznych sprzedawców. Import i eksport stanowią część handlu międzynarodowego.
Gdy kraj ma nadwyżkę handlową, ma większą kontrolę nad swoją walutą i zmniejsza ryzyko jej sprzedaży przez inny kraj – co podważyłoby wartość waluty.
Nadwyżka handlowa jest ogólnie uważana za dobry wskaźnik zdrowia gospodarczego narodu – ponieważ może sprawić, że zakup towarów importowanych będzie tańszy i zapobiec wzrostowi ich ceny.
Niemcom udawało się prowadzić nadwyżkę handlową przez kilka lat. (Źródło danych: destatis.de)
Wpływ ekonomiczny nadwyżki handlowej
Wielu ekonomistów uważa, że dodatni bilans handlowy może pomóc w generowaniu zatrudnienia i zwiększeniu tempa wzrostu PKB. Jednakże, prawie taka sama liczba nalega, że bilans handlowy narodu ma znikomy wpływ na ekspansję gospodarczą.
Powszechnie uważa się, że eksport napędza wzrost PKB narodu, który nie jest odzwierciedlony w cenach produktów eksportowych, tj. wkład nadwyżek handlowych do PKB jest ogólnie zaniżony.
Nadwyżka handlowa jest również znana jako korzystny bilans handlowy.
Faktory, które wpływają na bilans handlowy
- Koszty produkcji w gospodarce eksportującej w porównaniu z kosztami produkcji w gospodarce importującej.
- Dostępność i koszt dóbr pośrednich, surowców i innych nakładów.
- Zmiany kursu walutowego.
- Ograniczenia w handlu i podatki.
- Bariery takie jak normy zdrowotne lub bezpieczeństwa.
- Ilość odpowiedniej waluty obcej dostępnej do zapłaty za import.
- Ceny dóbr produkowanych w kraju.
Stopy oszczędności i nadwyżki/deficyty handlowe
Kraje takie jak Niemcy i Japonia, które mają nadwyżki oszczędności, zazwyczaj co roku odnotowują nadwyżki handlowe. Chiny, szybko rozwijająca się gospodarka, mają tendencję do prowadzenia nadwyżek handlowych.
Narody z wyższymi stopami oszczędności zazwyczaj odnotowują nadwyżki handlowe.
USA i Wielka Brytania, jednakże, gdzie stopy oszczędności są niższe, mają tendencję do prowadzenia wysokich deficytów handlowych. Ma to sens – jeśli ludzie mniej oszczędzają, wydają więcej, często ponad możliwości produkcyjne swojego kraju (więc import wyrównuje różnicę).