Welkom bij de eerste aflevering in onze nieuwe serie ‘Samplers in Focus’, waarin we dieper ingaan op enkele diepgaande, vaak over het hoofd geziene functies van onze favoriete ingebouwde DAW-samplers!
Vandaag nemen we Logic Pro’s klassieke EXS24-sampler onder de loep en laten we enkele van de ongebruikelijkste trucs zien waartoe deze befaamde sampler in staat is.
Hij is misschien al een paar keer gebruikt en ziet er een beetje stoffig uit, maar laat je niet misleiden door het uiterlijk – Logic’s native sampler is een werkplugin die uiterst expressieve instrumenten kan leveren, van drumkits tot orkestrale invloeden en nog veel meer.
We gaan ons vandaag concentreren op het gebruik als drumkit-sampler, want zelfs als we ons blikveld zo verkleinen, hebben we een schat aan mogelijkheden om interessante percussieve vibes uit te pompen. Laten we beginnen!
Unison Mode
Om te beginnen laden we een drumkit sampler patch, of .exs file, uit ons gloednieuwe Toybox – Found Percussion Samples pack. Ik heb ‘MA Toy Club Kit 1’ geladen ten behoeve van onze demonstratie.
Hier zie je hoe deze kit klinkt als hij wordt aangestuurd door een MIDI-bestand en de ‘MA Triple Comp’-kanaalstrip, die beide deel uitmaken van Toybox:
Zoals je kunt horen, is deze kit voorgemengd en gepand, wat je bereikt door het ‘edit’-menu van EXS24 te openen en de waarden in zowel de ‘vol’- als de ‘pan’-kolom aan te passen.
Dit is hoe de kit is voorverpakt in Toybox, wat een prima startpunt is voor ons onderzoek naar de mogelijkheden van EXS24.
Ten eerste wil ik de ‘unison’-functie van de sampler laten zien, die precies hetzelfde is als de ‘unisono’- of ‘voice stacking’-optie die je misschien in een van je soft synths hebt gezien.
Het idee is ontleend aan klassieke analoge synths: de unisono-functie maakt kopieën van elk sample dat wordt getriggerd door een MIDI- of keyboardnoot en ontstemt ze heel lichtjes, waardoor een dikker geluid ontstaat.
De hoeveelheid ontstemming kun je regelen met de ‘Random’-draaiknop, waarmee je een maximale ontstemmingswaarde kunt instellen van maximaal 50 cents, oftewel een halve halve toon (of, een kwarttoon!). Telkens wanneer een sample wordt getriggerd, kiest Logic een willekeurige waarde tussen 0 en het maximum dat u met deze knop instelt.
Laten we eens horen hoe dit klinkt in de context van ons drumstel, waarbij we de willekeurige waarde op het maximum van 50 zetten, zodat we het resultaat duidelijk kunnen horen:
Het drumgeluid heeft meteen meer breedte en diepte, waardoor een voller geluid ontstaat. Natuurlijk kan dit te veel zijn voor wat je wilt in je track, dus je kunt de random-regelaar gebruiken om dingen terug te schroeven.
Glide Slider
Een andere functie die EXS24 deelt met soft- en hardware synths is glide, of glissando in de muziektheorie, die ervoor zorgt dat de toonhoogte van noten omhoog of omlaag buigt van de vorige naar de volgende.
Terwijl dit een zeer vloeiend resultaat kan opleveren als het wordt gebruikt voor een mono synthesizerlijn, klinkt het in de context van een drumpatroon een beetje vreemd – dit is het resultaat als je de glide-schuif in EXS24 op 180ms zet:
Het is best een cool effect, hoewel het waarschijnlijk niet een effect is dat je gedurende een hele productie op je drums wilt hebben!
Een praktischer gebruik van dit effect zou kunnen zijn om de schuifregelaar zo te automatiseren dat je drums aan het begin van de eerste maat ‘normaal’ klinken en dan aan het eind van de maat beginnen te glijden, zodat er vaart in de volgende sectie komt:
Ik heb de automatiseringscurve in Logic Pro X gebruikt om de exponentiële verschuiving in het glide-effect aan het eind van ons patroon van 4 maten te bereiken, zodat de glide niet te veel in de weg zit aan het begin van de beat.
Hier is nog een idee – dupliceer je EXS24-kit, draai de glide-schuifregelaar op de kopie terug naar 0 ms, en demp alle MIDI behalve de core kick-, snare- en hi hat-noten.
Nu terug op de oorspronkelijke kopie, demp je alleen de kick, snare en hat, zodat het glide-effect alleen op de percussie wordt toegepast:
Dit voegt een funky maar veel subtielere smaak toe aan onze oorspronkelijke groove!
Modulation Matrix
De volgende functie die ik wil behandelen is, naar mijn mening, de meest krachtige die EXS24 te bieden heeft – de modulatiematrix.
Ook dit is een functie die is ontleend aan klassieke analoge synths, waarmee parameters aan elkaar kunnen worden gekoppeld, waardoor natuurlijke oorzaak-en-gevolg-netwerken van veranderingen in het geluid ontstaan.
Mijn favoriete gebruik van de matrix is om MIDI velocity aan een groot aantal verschillende parameters toe te wijzen, wat betekent dat het drumgeluid verandert afhankelijk van de velocity van de noot die het triggert.
Dit betekent dat in plaats van elke keer precies hetzelfde geluid te triggeren met je MIDI, je iets andere resultaten krijgt, waardoor een veel organischer effect ontstaat.
Ik denk dat het makkelijker is om dit in eerste instantie op een enkel geluid te horen – ik wil ook de beat veranderen in een Hip Hop patroon, dus hier is alleen de hi hat lijn uit een van de Hip Hop patronen en kits van Toybox:
Nu, hier is hetzelfde patroon met de velocity in kaart gebracht om 5 parameters tegelijk te veranderen; de envelope decay, pitch, filter cutoff, pan en sample start locatie:
Een veel interessanter resultaat, denk ik dat je het met me eens zult zijn! Het is subtiel, maar het benadert ook beter het spel van een echte drummer, en produceert een meer ‘menselijk’ geluid.
Hier is de hele Hip Hop beat:
Nu, hier is de beat opnieuw, maar met dezelfde mod matrix instellingen toegepast als hierboven:
Deze versie heeft een veel levendiger gevoel, veel meer branie in zijn stap!
Ik wil even een paar punten onder de aandacht brengen, om uit te leggen hoe ik dit geluid heb kunnen bereiken. Ten eerste heb ik EXS24’s env2 decay en sustain settings op 0ms gezet. Hierdoor kan ik velocity mapping gebruiken om de decay vanaf 0 te verhogen, afhankelijk van hoe hoog de velocity is.
Dus hebben zachtere tonen een kortere decay, hardere tonen een langere. Dit is precies hoe akoestische instrumenten zich gedragen!
De sample start-parameter is een andere zeer interessante parameter – deze stelt ons in staat om dynamisch het startpunt van een sample te veranderen wanneer deze wordt getriggerd. Met andere woorden, je hoeft een sample niet iedere keer helemaal aan het begin van het bestand te triggeren, omdat dit leidt tot een stugger, meer robotachtig geluid.
Het is belangrijk om hier op te merken dat ik op de ‘inv’ of invert-knop in de mod-matrix heb geklikt bij het wijzigen van deze parameter – wat dit betekent is dat in plaats van dat de sample later in het bestand wordt getriggerd als de snelheid hoger wordt, de sample later wordt getriggerd als de snelheid rustiger wordt.
Wat dit effectief doet is de aanslagen van noten een beetje afsnijden als de velocity stiller wordt, wat betekent dat de hardere MIDI noten veel punchier klinken.
Dit is nog een titel truc die het spel van een echte drummer nabootst en het doet wonderen in het geven van electronische beats meer leven en vibe!
LFOs
Ten slotte wil ik een blik werpen op EXS24’s LFOs. Deze kunnen via de mod-matrix aan parameters worden toegewezen en hoewel ik het gebruik ervan minder voor de hand liggend vind dan het mappen van velocity in de context van beatmaking, kunnen we er hier toch een aantal interessante resultaten mee bereiken.
Om je een duidelijk idee te geven van hoe de LFO’s van EXS24 ons drumgeluid kunnen beïnvloeden, heb ik LFO 1 aan zowel pitch als pan gemapt, de vorm van de LFO op random gezet en hem vertraagd tot 1.53Hz:
Dit is natuurlijk een heel extreem effect – een beter, praktischer gebruik van EXS24’s LFO’s zou kunnen zijn om je hi hat-patronen wat extra ritme te geven:
Hier heb ik zowel LFO 1 als LFO 2 gebruikt om de filter cutoff van alleen de hi hats in onze beat te moduleren, wat een beetje extra vibe toevoegt door bepaalde noten in de sequence te dempen.
De mod-matrix stelt ons in staat onze modificerende parameter te schalen met een tweede parameter, wat betekent dat we complexere modulatiepatronen kunnen maken dan een eenvoudige cyclische LFO. Hier heb ik de output van LFO 2 geschaald via LFO 1, waardoor een ritmisch interessantere modulatiesequentie ontstaat.
Als laatste opmerking: als je op het kleine pijltje onderin EXS24 klikt, krijg je toegang tot een aantal uitgebreide functies, zoals de ‘velocity random’-schuifregelaar.
Aanpassing hiervan voegt een zekere mate van willekeur toe aan de velocity van binnenkomende MIDI-noten, wat in combinatie met de mod matrix mappings die ik hierboven heb laten zien, helpt om een nog natuurlijker geluid te krijgen (het is ook handig als je lui bent en niet elke MIDI-noot afzonderlijk wilt bewerken op velocity!
Een werkpaard Sampler!
Dit brengt ons aan het einde van onze eerste aflevering van Samplers In Focus – Ik hoop dat het bovenstaande je heeft geholpen om te zien hoe EXS24’s krachtige functies je kunnen helpen om je drumgeluid te hakken en te veranderen, en meer expressief gevoel te geven aan de manier waarop samples worden getriggerd in een bepaalde kit.
Probeer het zelf maar eens, maar blijf niet bij wat ik hier heb beschreven – wees creatief en duw je geluid in nieuwe richtingen!