Immunisatie bij volwassenen

Inleiding

Vaccinatie is veilig, doeltreffend en wordt te weinig toegepast – nog steeds gaan vele duizenden levens verloren door infectieziekten die door vaccinatie kunnen worden voorkomen. De noodzaak van vaccinatie blijft bestaan op volwassen leeftijd, zowel door het afnemen van de kindervaccinatie als door het verhoogde risico op vaccineerbare ziekten bij bepaalde volwassenen met speciale predisponerende risicofactoren zoals immunodeficiëntie, bepaalde beroepen, reizen, zwangerschap, levensstijl, of bepaalde gezondheidsaandoeningen. Elk jaar herziet en actualiseert de Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) het vaccinatieschema voor volwassenen. Hieronder volgt een overzicht van aanbevolen vaccinaties bij personen van 19 jaar en ouder (tabel 1), gebaseerd op het door ACIP/CDC aanbevolen vaccinatieschema dat in februari 2018 van kracht is geworden. Dit schema is onderschreven door tal van professionele medische organisaties, waaronder het American College of Physicians, de American Academy of Family Physicians, het American College of Obstetricians and Gynecologists, en het American College of Nurse-Midwives.1,2

Terug naar boven

Influenzavaccinatie

Als er geen contra-indicaties zijn, wordt een routinematige jaarlijkse immunisatie met een aan de leeftijd aangepaste influenzavaccinatie aanbevolen. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen en volwassenen met allergie voor eieren anders dan netelroos. Bij volwassenen met een andere allergie dan netelroos (bijv. angio-oedeem of ademhalingsnood), dient u geïnactiveerd influenzavaccin of recombinant influenzavaccin toe in een medische setting onder toezicht van een zorgverlener die ernstige allergische aandoeningen kan herkennen en beheersen. Levend verzwakt influenzavirus werd niet aanbevolen voor het seizoen 2017-2018 vanwege de lage effectiviteit tegen influenza A H1N1 pdm09 van het seizoen 2013-2014,3 maar is opnieuw een aanbevolen optie voor 2018-2019, voor mensen bij wie het een optie is (gezonde niet-zwangeren van 2 tot 49 jaar).

Contra-indicaties en voorzorgsmaatregelen voor influenzavaccins bij volwassenen

• Geschiedenis van Guillain-Barré-syndroom binnen 6 weken na eerdere influenzavaccinatie
• Geschiedenis van ernstige allergische reactie op een bestanddeel van het vaccin, of na eerdere dosis van een influenzavaccin
• levend verzwakt influenzavirus is gecontra-indiceerd bij personen ouder dan 50 jaar, bij zwangerschap, bij immuungecompromitteerde patiënten en bij personen die in nauw contact staan met of verzorgers zijn van immuungecompromitteerde personen, of als in de voorafgaande 48 uur antiviraal influenzavirusmiddel is toegediend.

Er zijn verschillende griepvaccins beschikbaar; zie www.cdc.gov/flu/protect/vaccine/vaccines.htm

Back to Top

Tetanus-, difterie- en acellulaire kinkhoestvaccinatie

Volwassenen die nog geen dosis tetanustoxoïd, gereduceerd difterietoxoïd, en acellulair pertussisvaccin (Tdap) als volwassene of kind (routinematig aanbevolen op de leeftijd van 11-12 jaar) moeten 1 dosis Tdap krijgen, gevolgd door een dosis tetanus en difterie toxoïden (Td) booster elke 10 jaar.

Bij zwangere vrouwen moet tijdens elke zwangerschap 1 dosis Tdap worden toegediend, bij voorkeur in het begin van de zwangerschapsweken 27 tot en met 36.
Voor informatie over het gebruik van Tdap of Td als tetanusprofylaxe bij wondbehandeling, zie: www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr5517a1.htm.

Tdap en andere pertussis-bevattende vaccins zijn gecontra-indiceerd bij personen met een voorgeschiedenis van encefalopathie, bijv. coma, verlaagd bewustzijnsniveau, of langdurige aanvallen, niet toe te schrijven aan een andere aanwijsbare oorzaak, die zich voordeden binnen 7 dagen na toediening van een eerdere dosis van een vaccin dat tetanus- of difterietoxoïde of acellulaire pertussis bevat. Tdap is ook gecontra-indiceerd als een ernstige allergische reactie is opgetreden na een eerdere dosis of op een vaccincomponent.
Gebruik tetanus-, difterie- en acellulaire pertussisvaccinatie met voorzichtigheid bij personen met:

• Guillain-Barré-syndroom binnen 6 weken na een eerdere dosis tetanustoxoïd-bevattend vaccin
• Geschiedenis van overgevoeligheidsreacties van het Arthus-type na een eerdere dosis tetanus- of difterietoxoïd-bevattend vaccin. Stel vaccinatie uit tot ten minste 10 jaar na het laatste tetanustoxoïd-bevattende vaccin
• Progressieve of instabiele neurologische aandoening. Vaccinatie moet worden uitgesteld tot de neurologische status is opgehelderd of gestabiliseerd.
• Meerdere of ernstige acute ziekte, koortsig of niet.

Terug naar boven

Vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond (MMR)

Volwassenen die in 1957 of later zijn geboren, moeten ten minste één dosis MMR-vaccin krijgen, tenzij er bewijs is van immuniteit.
Een bewijs van immuniteit is:

• Boren vóór 1957 (behalve voor gezondheidszorgpersoneel, zie hieronder)
• Gedocumenteerde ontvangst van MMR
• Laboratoriumbewijs van immuniteit of ziekte (documentatie van een door de gezondheidszorg gediagnosticeerde ziekte zonder laboratoriumbevestiging wordt niet beschouwd als bewijs van immuniteit).

In een update van 25 oktober 2017 stelt de ACIP dat volwassenen die eerder ≤ 2 doses bofbevattend vaccin hebben ontvangen en van wie door een volksgezondheidsinstantie is vastgesteld dat zij tijdens een uitbraak een verhoogd risico op bof lopen, een dosis MMR moeten krijgen.4

Speciale bevolkingsgroepen
Vrouwelijke zwangeren zonder bewijs van immuniteit voor rodehond: geef 1 dosis MMR vóór ontslag uit de gezondheidszorg postpartum.
Geef 2 doses MMR met een tussenpoos van ten minste 28 dagen (of 1 dosis indien zij eerder 1 dosis MMR hebben gekregen) in de volgende groepen:

• Humane immunodeficiëntievirus (HIV) infectie en CD4-celaantal ≥ 200 cellen/μL gedurende ten minste 6 maanden en geen bewijs van immuniteit tegen mazelen, bof of rodehond.
• Studenten aan postsecundaire onderwijsinstellingen, internationale reizigers en gezinscontacten van personen met verminderde immuniteit (of 1 dosis indien MMR eerder werd toegediend)
• Gezondheidszorgpersoneel geboren in 1957 of later zonder bewijs van immuniteit voor mazelen of de bof, of 1 dosis MMR voor rodehond (indien geboren vóór 1957, MMR-vaccinatie overwegen).

MMR is gecontra-indiceerd bij personen met:

• Stevige immunodeficiëntie, bijv. hematologische en solide tumoren, chemotherapie, congenitale immunodeficiëntie of langdurige immunosuppressieve therapie, HIV-infectie met ernstige immunocompromised state. Als immunosuppressieve steroïdendosis wordt beschouwd de dagelijkse ontvangst van 20 mg prednison of meer of een equivalent daarvan gedurende 2 of meer weken. Vaccinatie moet worden uitgesteld tot ten minste 1 maand na stopzetting van de immunosuppressieve steroïdtherapie. Aanbieders dienen de ACIP-aanbevelingen te raadplegen voor volledige informatie over het gebruik van specifieke levende vaccins onder personen die immuunonderdrukkende medicatie gebruiken of met immuunsuppressie om andere redenen.
• Anafylaxie op neomycine
• MMR mag niet worden gegeven aan vrouwen die zwanger zijn of zwanger willen worden; zwangerschap moet worden vermeden tot na 28 dagen na ontvangst van het vaccin

Gebruik MMR met voorzichtigheid bij personen met:

• Recente (binnen 11 maanden) ontvangst van antilichaam-bevattend bloedproduct (specifiek interval hangt af van het product). Het vaccin moet worden uitgesteld tot het geschikte interval als vervangende immuunglobulineproducten worden toegediend. Zie: Best practices guidance van de ACIP.
• Geschiedenis van trombocytopenie of trombocytopenische purpura
• Noodzaak van tuberculine huidtest. Mazelenvaccinatie kan de tuberculinereactiviteit tijdelijk onderdrukken. Mazelenbevattend vaccin kan worden toegediend op dezelfde dag als de tuberculinehuidtest, of moet worden uitgesteld tot ten minste 4 weken na vaccinatie.

Terug naar boven

Varicellavaccinatie

Volwassenen zonder bewijs van immuniteit tegen varicella die eerder geen varicellabevattend vaccin hebben gekregen, moeten 4 tot 8 weken na elkaar 2 doses varicellavaccin (VAR) krijgen. Als zij eerder 1 dosis varicella-bevattend vaccin hebben gekregen, geef dan 1 dosis VAR ten minste 4 weken na de eerste dosis. Bewijs van immuniteit voor varicella is:

• Vóór 1980 in de VS geboren (behalve voor zwangere vrouwen en personeel in de gezondheidszorg, zie hieronder)
• Gedocumenteerde ontvangst van 2 doses varicella of varicella-bevattend vaccin met een tussenpoos van ten minste 4 weken
• Diagnose of geverifieerde voorgeschiedenis van varicella of herpes zoster door een arts
• Laboratoriumbewijs van immuniteit of ziekte.

Speciale bevolkingsgroepen
De volgende groepen moeten 4 tot 8 weken na elkaar 2 doses VAR krijgen als ze eerder geen varicella-bevattend vaccin kregen (als ze eerder 1 dosis varicella-bevattend vaccin kregen, geef dan 1 dosis VAR ten minste 4 weken na de eerste dosis):

• Zwangere vrouwen zonder bewijs van immuniteit: geef de eerste van de 2 doses of de tweede dosis na de bevalling en vóór ontslag uit de zorginstelling.
• Gezondheidszorgpersoneel zonder bewijs van immuniteit
• Volwassenen met HIV-infectie en CD4-celaantal ≤ 200 cellen/μL: mogen, op basis van individuele klinische beslissing, 2 doses VAR krijgen met een tussenpoos van 3 maanden.

VAR is gecontra-indiceerd voor zwangere vrouwen en volwassenen met ernstige immunodeficiëntie, bijv. hematologische en solide tumoren, chemotherapie, aangeboren immunodeficiëntie, langdurige immunosuppressieve therapie, of HIV-infectie met ernstige immunocompromised.

Gebruik VAR met voorzichtigheid bij volwassenen met recente (binnen 11 maanden) ontvangst van antilichaam-bevattend bloedproduct (bloed, plasma of immunoglobuline, specifiek interval afhankelijk van product), of ontvangst van specifieke antivirale geneesmiddelen (acyclovir, famciclovir, of valacyclovir) 24 uur vóór vaccinatie (vermijd gebruik van deze antivirale geneesmiddelen gedurende 14 dagen na vaccinatie), evenals bij patiënten met trombocytopenie.

Terug naar boven

Zoster-vaccinatie

Recombinant zoster-vaccin (RZV; Shingrix, GlaxoSmithKline) is op 20 oktober 2017 goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration en is nu het voorkeursvaccin tegen zoster voor immunocompetente personen in de leeftijd ≥ 50 jaar. Op 25 oktober 2017 heeft de ACIP het volgende aanbevolen:

• Geef 2 doses RZV met een tussenpoos van 2 tot 6 maanden aan immunocompetente volwassenen van 50 jaar of ouder, ongeacht eerdere episoden van herpes zoster of ontvangst van zoster-vaccin live (ZVL; Zostavax, Merck & Co.).
• Als de patiënt eerder ZVL kreeg, geef dan de eerste van de 2 doses RZV ten minste 2 maanden na de ZVL.
• Volwassenen van 60 jaar en ouder geven ofwel RZV ofwel ZVL (RZV heeft de voorkeur).5

Speciale bevolkingsgroepen
Volwassenen met een voorgeschiedenis van herpes zoster, volwassenen met een chronische medische aandoening (zoals diabetes mellitus, nierfalen of reumatoïde artritis) moeten RZV krijgen. Er wordt geen ACIP-aanbeveling gedaan over het gebruik van RZV bij ernstig immuungecompromitteerde volwassenen; er wordt echter wel RZV aanbevolen voor licht immuungecompromitteerde patiënten.

ZVL is gecontra-indiceerd bij zwangerschap en bij patiënten met ernstige immunodeficiëntie, bijvoorbeeld hematologische en solide tumoren, chemotherapie, aangeboren immunodeficiëntie of langdurige immunosuppressieve therapie, HIV-infectie met ernstige immunocompromis.

Gebruik ZVL met voorzichtigheid bij ontvangst van specifieke antivirale geneesmiddelen (acyclovir, famciclovir, of valacyclovir) 24 uur voor vaccinatie (vermijd gebruik van deze antivirale geneesmiddelen gedurende 14 dagen na vaccinatie).

MMR kan samen met VAR of ZVL op dezelfde dag worden gegeven.

Terug naar boven

Human Papillomavirus Vaccinatie

De ACIP beveelt routinevaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV) aan op de leeftijd van 11 of 12 jaar. Geef HPV-vaccin aan vrouwen tot 26 jaar en mannen tot 21 jaar, behalve aan homo’s, biseksuelen en andere mannen die seks hebben met mannen, transgenders en aan immuungecompromitteerde personen (waaronder personen met een HIV-infectie) die niet eerder adequaat zijn gevaccineerd, bij wie vaccinatie tot 26 jaar wordt aanbevolen.

Het aantal te geven doses HPV-vaccin hangt af van de leeftijd bij de eerste HPV-vaccinatie. Voor de leeftijd boven de 15 jaar, als de patiënt nog nooit HPV-vaccin heeft gekregen, geef dan een serie van 3 doses op 0, 1-2 en 6 maanden, met ten minste 4 weken tussen de eerste en 2e dosis, 12 weken tussen de tweede en derde dosis en 5 maanden tussen de eerste en derde dosis. Als wordt begonnen met vaccinatie vóór de leeftijd van 15 jaar, worden 2 doses HPV-vaccin aanbevolen, gegeven met een interval van 0 en 6 tot 12 maanden.

Speciale populaties
Volwassenen met immunocompromiserende aandoeningen (waaronder HIV-infectie) moeten tot de leeftijd van 26 jaar worden gevaccineerd met een reeks van 3 doses met een interval van 0, 1-2, en 6 maanden.

Mannen die seks hebben met mannen wordt geadviseerd zich te laten vaccineren tot 26 jaar: geef 2- of 3-doseserie afhankelijk van leeftijd bij eerste vaccinatie (zie boven); indien geen voorgeschiedenis van HPV-vaccin, geef 3-doseserie op 0, 1-2, en 6 maanden.

Zwangere vrouwen tot 26 jaar: HPV-vaccinatie wordt niet aanbevolen tijdens de zwangerschap, maar er is geen bewijs dat het vaccin schadelijk is en er is geen interventie nodig voor vrouwen die onbedoeld HPV-vaccin krijgen tijdens de zwangerschap; stel resterende doses uit tot na de zwangerschap; zwangerschapstesten zijn niet nodig vóór vaccinatie. Zogende vrouwen kunnen het vaccin krijgen.

HPV-vaccin is gecontra-indiceerd bij personen met een voorgeschiedenis van onmiddellijke overgevoeligheid voor een vaccincomponent; dit omvat gist (aangezien het vaccin wordt geproduceerd in Saccharomyces cervicae) en latex, dat deel kan uitmaken van de tipdop van voorgevulde spuiten van het HPV2-vaccin)

Vaccinatie moet worden uitgesteld bij mensen met matige of ernstige acute ziekte; HPV-vaccin kan echter worden gegeven bij lichte acute ziekte.

Syncope is de meest gemelde bijwerking, en hoewel zeldzaam, moeten aanbieders overwegen de patiënt gedurende 15 minuten na toediening van het vaccin te observeren.

HPV-vaccin wordt niet aanbevolen voor gebruik tijdens de zwangerschap. Als zwangerschap een reeds begonnen serie onderbreekt, moet deze worden hervat na voltooiing van de zwangerschap.

Terug naar boven

Pneumokokkenvaccinatie

De ACIP beveelt vaccinatie aan van alle immunocompetente personen van 65 jaar en ouder met zowel 13-valent pneumokokkenconjugaatvaccin (PCV 13) als 23-valent pneumokokkenpolysaccharidenvaccin (PPSV23) in een serie; geef 1 dosis PCV13 indien niet eerder toegediend, gevolgd door 1 dosis PPSV23 ten minste 1 jaar later. Als PPSV23 eerder werd toegediend maar PCV13 niet, geef PCV13 dan ten minste 1 jaar na PPSV23.

Wanneer zowel PCV13 als PPSV23 zijn geïndiceerd, geef dan eerst PCV13 (PCV13 en PPSV23 mogen niet tijdens hetzelfde bezoek worden toegediend). Aanvullende informatie over de timing van het vaccin is beschikbaar op www.cdc.gov/vaccines/vpd/pneumo/downloads/pneumo-vaccine-timing.pdf.

Chronische medische aandoeningen. Volwassenen van 19 tot en met 64 jaar met de hieronder genoemde chronische medische aandoeningen dienen 1 dosis PPSV23 te krijgen (op 65-jarige leeftijd of ouder, geef 1 dosis PCV13 indien niet eerder ontvangen, en nog een dosis PPSV23 ten minste 1 jaar na PCV13 en ten minste 5 jaar na PPSV23).

• Chronische hartaandoeningen (exclusief hypertensie)
• Chronische longaandoeningen
• Chronische leveraandoeningen
• Alcoholisme
• Diabetes mellitus
• Sigaretten roken.

Immunocompromiserende aandoeningen. Volwassenen van 19 jaar of ouder met de hieronder genoemde immunocompromiserende aandoeningen moeten 1 dosis PCV13 krijgen, gevolgd door 1 dosis PPSV23 ten minste 8 weken na PCV13, en een tweede dosis PPSV23 ten minste 5 jaar na de eerste dosis PPSV23.

• Immunodeficiëntiestoornissen (waaronder B- en T-lymfocytendeficiëntie, complementdeficiënties en fagocytische stoornissen)
• HIV-infectie
• Anatomische of functionele asplenie (waaronder sikkelcelziekte en andere hemoglobinopathieën)
• Chronische nierinsufficiëntie en nefrotisch syndroom.

Volwassenen van 19 jaar of ouder met een hersenvochtlek of een cochleair implantaat moeten 1 dosis PCV13 krijgen, gevolgd door 1 dosis PPSV23 ten minste 8 weken na PCV13 (als de dosis PPSV23 werd toegediend vóór de leeftijd van 65 jaar, op de leeftijd van 65 jaar of ouder nog een dosis PPSV23 toedienen ten minste 5 jaar na de laatste dosis PPSV23).

PCV13 is gecontra-indiceerd bij patiënten die een ernstige allergische reactie hebben gehad op enig vaccin dat difterietoxoïd bevat.

Terug naar boven

Hepatitis A vaccinatie

Vaccineer volwassenen die een specifieke risicofactor hebben (zie hieronder), of die geen risicofactor hebben maar wel bescherming willen, met een serie van 2 doses enkel-antigeen hepatitis A-vaccin (HepA; Havrix op 0 en 6-12 maanden of Vaqta op 0 en 6-18 maanden; minimaal interval 6 maanden) of een 3-doseserie van gecombineerd hepatitis A- en hepatitis B-vaccin (TWINRIX) op 0, 1 en 6 maanden; minimale intervallen: 4 weken tussen de eerste en tweede dosis, 5 maanden tussen de tweede en derde dosis. In de ACIP-vergadering van oktober 2018 werd HepA aanbevolen voor gebruik bij personen die dakloosheid ervaren.

Risicofactoren voor hepatitis A

• Reizen naar of werken in landen met een hoge of intermediaire hepatitis A-endemiciteit
• Mannen die seks hebben met mannen
• Injectie of niet-injectie drugsgebruik
• Werken met hepatitis A-virus in een onderzoekslaboratorium of met niet-menselijke primaten die besmet zijn met hepatitis A-virus
• Stoornissen van de bloedstollingsfactor
• Chronische leverziekte
• Sluitend, persoonlijk contact met een internationaal geadopteerde (bijv. huishouden of regelmatig oppassen) gedurende de eerste 60 dagen na aankomst in de Verenigde Staten uit een land met hoge of gemiddelde endemiciteit (de eerste dosis toedienen zodra de adoptie is gepland)
• Gezonde volwassenen tot 40 jaar die recentelijk zijn blootgesteld aan hepatitis A-virus; volwassenen ouder dan 40 jaar kunnen HepA krijgen als hepatitis A immunoglobuline niet kan worden verkregen.

Terug naar boven

Hepatitis B vaccinatie

Vaccineer volwassenen die een specifieke risicofactor hebben (zie hieronder), of die geen risicofactor hebben maar wel bescherming wensen. Schema: 3-doseserie van enkel-antigeen hepatitis B-vaccin (HepB) of gecombineerd hepatitis A- en hepatitis B-vaccin (HepA-HepB) op 0, 1, en 6 maanden (minimale intervallen: 4 weken tussen doses 1 en 2 voor HepB en HepA-HepB; tussen doses 2 en 3, 8 weken voor HepB en 5 maanden voor HepA-HepB).

Risicofactoren voor hepatitis B

• Chronische leverziekte (bijv. hepatitis C-infectie, cirrose, vette leverziekte, alcoholische leverziekte, auto-immuun hepatitis, alanine aminotransferase- of aspartaat aminotransferasespiegel hoger dan tweemaal de bovengrens van normaal)
• HIV-infectie
• Percutaan of mucosaal risico van blootstelling aan bloed (bv. gezinscontacten van hepatitis B-oppervlakte-antigeen-positieve personen; volwassenen jonger dan 60 jaar met diabetes mellitus of 60 jaar of ouder met diabetes mellitus op basis van een individuele klinische beslissing; volwassenen in predialysezorg of die hemodialyse of peritoneale dialyse ondergaan; recente of huidige gebruikers van injectiedrugs; werknemers in de gezondheidszorg en openbare veiligheid die het risico lopen te worden blootgesteld aan bloed of met bloed besmette lichaamsvloeistoffen)
• Seksueel blootstellingsrisico (bv. sekspartners van HBsAg-positieve personen; seksueel actieve personen die geen wederzijds monogame relatie hebben; personen die geëvalueerd of behandeld willen worden voor een seksueel overdraagbare infectie en mannen die seks hebben met mannen)
• Gezondheidszorg ontvangen in settings waar een groot deel van de volwassenen risico loopt op hepatitis B-infectie (bijv. inrichtingen voor de behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen, diensten voor de behandeling en preventie van drugsgebruik, programma’s voor hemodialyse en nierziekten in het eindstadium, instellingen voor mensen met een ontwikkelingsstoornis, gezondheidszorginstellingen die diensten verlenen aan gebruikers van injectiedrugs of mannen die seks hebben met mannen, HIV-test- en behandelingsinstellingen, en penitentiaire inrichtingen)
• Reizen naar landen met een hoge of gemiddelde hepatitis B endemiciteit.

Speciale bevolkingsgroepen
Zwangere vrouwen met een verhoogd risico op infectie met het hepatitis B-virus (zoals meerdere seksuele partners in de laatste 6 maanden, geëvalueerd of behandeld voor een seksueel overdraagbare aandoening, recent of huidig gebruik van injectiedrugs, of een HBsAg-positieve sekspartner gehad) moeten hepatitis B-virusvaccin ontvangen, evenals advies over andere maatregelen om infectie met het hepatitis B-virus te voorkomen.

Terug naar boven

Meningokokkenvaccinatie

Routinematige vaccinatie van gezonde personen die geen verhoogd risico op blootstelling aan Neisseria meningitidis lopen, wordt niet aanbevolen na de leeftijd van 21 jaar.
Geef 2 doses meningokokkenvaccin van de serogroepen A, C, W en Y (MenACWY) met een tussenpoos van ten minste 8 weken en hervaccineer met 1 dosis MenACWY om de 5 jaar, als het risico blijft bestaan, aan volwassenen met de volgende indicaties:

• Anatomische of functionele asplenie (inclusief sikkelcelziekte en andere hemoglobinopathieën)
• HIV-infectie
• Persistente complementcomponentdeficiëntie
• Eculizumab-gebruik.

Dien 1 dosis MenACWY toe en hervaccineer met 1 dosis MenACWY om de 5 jaar, indien het risico blijft bestaan, bij volwassenen met de volgende indicaties:

• Reizen naar of wonen in landen waar meningokokkenziekte hyperendemisch of epidemisch is, waaronder landen in de Afrikaanse meningitisgordel of tijdens de hadj
• Risico lopen op een uitbraak van meningokokkenziekte toegeschreven aan serogroep A, C, W, of Y
• Microbiologen die routinematig worden blootgesteld aan N meningitidis
• Militaire rekruten
• Eerstejaarsstudenten die in residentiële huisvesting wonen en geen MenACWY hebben gekregen op de leeftijd van 16 jaar of ouder.

Voor bescherming tegen N meningitidis serogroep B, serogroep B meningokokkenvaccin (MenB) kan, op basis van individuele klinische beslissing, worden gegeven aan jonge volwassenen en adolescenten van 16 tot 23 jaar die niet tot de hieronder vermelde risicocategorieën behoren, als een 2-doseserie van MenB-4C (Bexsero) met een tussenpoos van ten minste 1 maand of een 2-doseserie van MenB-FHbp (Trumenba) met een tussenpoos van ten minste 6 maanden.
MenB-4C en MenB-FHbp zijn niet onderling verwisselbaar.
Personen die in de onderstaande risicocategorieën vallen, moeten 2-doseseries MenB-4C met een tussenpoos van ten minste 1 maand of 3-doseseries MenB-FHbp met een tussenpoos van 0, 1-2 en 6 maanden krijgen:

• Anatomische of functionele asplenie (inclusief sikkelcelziekte)
• Persistente complementcomponentdeficiëntie
• Eculizumab-gebruik
• Risico van een uitbraak van meningokokkenziekte toegeschreven aan serogroep B
• Microbiologen die routinematig worden blootgesteld aan N meningitidis.

Terug naar boven

Haemophilus influenzae type B vaccinatie

Toedienen van Haemophilus influenzae type b vaccin aan volwassenen met de volgende indicaties:
Anatomische of functionele asplenie (inclusief sikkelcelziekte) of het ondergaan van electieve splenectomie: geef 1 dosis indien niet eerder gevaccineerd (voor electieve splenectomie, tijdstip vaccin ten minste 14 dagen vóór splenectomie).
Hematopoëtische stamceltransplantatie: 3-doseserie toedienen met doses 4 weken tussentijd vanaf 6 tot 12 maanden na succesvolle transplantatie, ongeacht de Haemophilus influenzae type b vaccinatiehistorie.

Terug naar boven

Speciale populaties die extra aandacht behoeven

Vrouwelijke zwangere vrouwen dienen Tdap te krijgen tijdens de zwangerschap en het influenzavaccin tijdens of voor de zwangerschap. Levende vaccins (bijv. MMR) zijn gecontra-indiceerd.
Volwassenen met asplenie hebben specifieke vaccinatieaanbevelingen vanwege hun verhoogde risico op infectie door ingekapselde bacteriën. Anatomische of functionele asplenie omvat aangeboren of verworven asplenie, dysfunctie van de milt, sikkelcelziekte en andere hemoglobinopathieën, en splenectomie.
Volwassenen met immunosuppressie dienen in het algemeen levende vaccins te vermijden. Geïnactiveerde vaccins (bijv. pneumokokkenvaccins) zijn over het algemeen aanvaardbaar. Onder immunosuppressie op hoog niveau valt HIV-infectie met een CD4-celaantal van 6,7

Back to Top

Samenvatting

• De vaccinatiestatus van volwassen patiënten moet regelmatig worden gecontroleerd, zodat zij up-to-date kunnen blijven wat betreft hun vaccinatie.
• Influenza moet jaarlijks aan alle volwassenen worden aangeboden, terwijl voor andere vaccins periodieke boosters worden aanbevolen (bijv. elke 10 jaar voor Td) en sommige speciale situaties kunnen booster- of nieuwe vaccinatiereeksen vereisen (bijv. uitbraak van MMR, uitbraak van meningitis).
• Hoewel vaccinatie veilig en effectief is, wordt er te weinig gebruik van gemaakt. Artsen moeten vaccinatie aanbevelen aan hun patiënten en proberen mythes en verkeerde informatie te ontkrachten.
• Bijgewerkte informatie over het vaccinatieschema is verkrijgbaar bij de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention; zie www.cdc.gov/vaccines.

Terug naar boven

1. US Centers for Disease Control and Prevention. Aanbevolen immunisatieschema voor volwassenen van 19 jaar of ouder, Verenigde Staten, 2018. https://www.cdc.gov/vaccines/schedules/downloads/adult/adult-combined-schedule.pdf. Accessed June 6, 2018.
2. Kim DK, Riley LE, Huner P. Advisory Committee on Immunization Practices recommended immunization schedule for adults aged 19 years or older-United States, 2018. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2018; 67(5):158-160.
3. Grohskopf LA, Sokolow LZ, Broder KR, et al. Preventie en bestrijding van seizoensinfluenza met vaccins. Aanbevelingen van de Advisory Committee on Immunization Practices-United States, griepseizoen 2016-17. MMWR Recomm Rep 2016; 65(RR-5):1-54.
4. Marin M, Marlow M, Moore KL, Patel M. Recommendation of the Advisory Committee on Immunization Practices for use of a third dose of mumps virus-containing vaccine in persons at increased risk for mumps during an outbreak. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2018; 67(1):33-38.
5. Dooling KL, Guo A, Patel M, et al. Aanbevelingen van de Advisory Committee on Immunization Practices voor het gebruik van herpes zoster-vaccins. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2018; 67(3):103-108.
6. Rubin LG, Levin MJ, Ljungman P, et al. 2013 IDSA clinical practice guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin Infect Dis 2014; 58(3):e44-e100.
7. Kroger AT, Duchin J, Vázquez M. General Best Practice Guidelines for Immunization. Richtlijnen voor beste praktijken van de Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general-recs/downloads/general-recs.pdf. Accessed June 11, 2018.

Back to Top