Gezien de toestand in de wereld, met horrorfans over de hele wereld die in quarantaine en shelter-in-place zijn, is er geen beter moment om in de schoenen van iemand anders te gaan staan. Wat is een betere manier om dat te doen dan naar een stel found footage horror te kijken? Als je niet naar buiten kunt om het leven bij de teugels te pakken, kun je net zo goed kijken hoe iemand anders het bij de camcorder pakt en het voor je ervaart in al zijn wazige, wankele wonder.
Found Footage kan een ondoorgrondelijk subgenre zijn. Omdat het een van de laagste toegangsdrempels heeft van alle soorten verhalende speelfilms, worden er elk jaar honderden found footage films gemaakt door indie filmmakers. Er worden zoveel found footage films gemaakt dat Amazon Prime erdoor overspoeld wordt, en een gewone kijker gemakkelijk overweldigd wordt. Het helpt niet dat veel van deze inzendingen zijn lage inspanning rotzooi die is vervelend op zijn best, en beledigend verschrikkelijk in het slechtste geval.
Deze dichotomie leidt ertoe dat veel horrorfans het genre als vanzelfsprekend bespotten, tot het punt dat recensies van found footage films vaak beginnen met een disclaimer waarin de recensent dit verklaart. In sommige gevallen is dat misschien terecht, maar het leidt er ook toe dat veel juweeltjes over het hoofd worden gezien, vooral in de eerder genoemde bulk van straight to Amazon films.
Deze lijst is bedoeld om die releases te vieren, en soortgelijke over het hoofd geziene found footage films die uw aandacht verdienen. Verwacht geen grote releases zoals The Blair Witch Project of Paranormal Activity om hier te verschijnen. Verwacht zelfs geen kleinere releases zoals Bobcat Goldthwait’s Willow Creek, John Erick Dowdle’s As Above, So Below of Ti West’s The Sacrament. In plaats daarvan wil ik echt de aandacht vestigen op films die je op de derde of vierde pagina van ‘Customers Also Watched’ op Amazon zou kunnen vinden, of die opduiken bij het doorspitten van buitenlandse films of als je diep in de filmografie van een regisseur kijkt.
Ik heb het geluk dat ik een ongewoon grote dosis found footage te zien krijg, met dank aan het San Francisco Unnamed Footage Festival, een uniek filmfestival dat zich uitsluitend richt op found footage horror. Ik ontdekte veel van deze films door hun programmering en aanbevelingen, hoewel een paar ook van buiten die sfeer komen.
Descent into Darkness (Rafael Cherkaski, Frankrijk, 2013)
Ook bekend als Sorgoï Prakov, Mijn Europese Droom en later als Descent into Darkness: My European Nightmare, Descent into Darkness is een Franse film die het makkelijkst te omschrijven is als “Borat, maar dan found footage horror.” De film werd in eerste instantie direct op YouTube gezet met weinig tot geen context, maar werd al snel uit de lucht gehaald omdat hij illegale beelden van de Franse politie bevatte. Het werd later opgepikt door POVHorror.com, opnieuw gesneden, uitgebracht op Amazon, dan opnieuw gesneden en opnieuw uitgebracht.
Het volgt Sorgoi Prakov, een journalist uit het fictieve Oost-Europese land van Sdorvie. Hij is in Parijs als onderdeel van een “Europese Droom” tour, waar hij door Europa reist in een hartvorm, de bezienswaardigheden ziet, de lokale bevolking ontmoet, en een documentaire filmt voor de Sdorvie publieke omroep. Zoals te verwachten valt, gaat het buitengewoon slecht met Sorgoï. Hij komt er al snel achter dat de bezienswaardigheden die hij wil zien hem niet toestaan te filmen, en de inwoners van Parijs zijn in het beste geval frigide en in het slechtste geval vijandig. Degenen die zijn missie wel omarmen, overstelpen hem met drugs en alcohol.
Hij neemt steeds slechtere beslissingen, wat resulteert in het verlies van zijn camera, zijn paspoort, zijn hotel, en zijn geld. Naarmate zijn situatie verslechtert, verslechtert ook zijn geestelijke toestand, wat leidt tot dakloosheid, geweld en verdorvenheid.
Dit is een ruwe, ongemakkelijke film. Het is lelijk en wreed, zowel voor de protagonist als voor degenen die op zijn pad vallen. Het begint traag, en de eerste helft is gebaseerd op veel van de ongemakkelijke humor, maar de beloning is de moeite waard als de film bereikt zijn gewelddadige derde akte.
Rafael Cherkaski, die ook regisseerde, doet het uitstekend als de hoofdrolspeler van de film. Om de rol en de afdaling van de hoofdpersoon te verkopen, verloor Charkaski meer dan 50 pond tijdens de 3 maanden durende opnames van de film. Het is schokkend als we laat in de film de hoofdrolspeler zonder shirt zien en beseffen dat de eens mollige hoofdrolspeler nu bijna spoorloos dun is, en volledig verfomfaaid.
A Record of Sweet Murder (Kōji Shiraishi, Zuid-Korea/Japan, 2014)
Kōji Shiraishi is misschien niet de meest herkenbare naam onder de horrorregisseurs, maar zijn films zullen zeker een belletje doen rinkelen. Hij is de filmmakende kracht achter het found footage meesterwerk Noroi: The Curse, evenals een half dozijn andere found footage films, plus meer mainstream aanbod zoals Carved: The Slit Mouth Woman, Grotesque, en onlangs Sadako vs Kayako.
A Record of Sweet Murder is zijn meest recente found footage-film en ondanks de releasedatum van 2014 haalde de film de stateside pas in 2019, toen hij werd uitgebracht door Unearthed Films (distributeur van extreme horrorflicks zoals American Guinea Pig en A Serbian Film). Ik vermoed dat het label een afknapper was voor kijkers die niet geïnteresseerd zijn in het meer groteske aanbod van Unearthed. Ik kan gerust zeggen dat A Record of Sweet Murder milder is dan hun meer transgressieve aanbod, maar nog steeds verrukkelijk verdorven.
A Record of Sweet Murder volgt een Zuid-Koreaanse verslaggever (Kkobbi Kim) en een Japanse cameraman (gespeeld door Shiraishi) die zijn uitgenodigd om een op vrije voeten zijnde seriemoordenaar te interviewen. Wanneer ze arriveren, worden ze door hem in het nauw gedreven in een verlaten appartement en staat hij erop dat ze blijven filmen. Hij bekent dat hij een ritueel uitvoert waarbij, na 27 mensen te hebben vermoord, zijn jeugdvriend weer tot leven zal worden gewekt, samen met al zijn slachtoffers.
A Record of Sweet Murder is zonder twijfel de best geproduceerde film op deze lijst. Het speelt zich af in wat in wezen een enkel shot is (of is in ieder geval zeer goed gemonteerd om er zo uit te zien), en heeft een bijna non-stop spanning, ingewanden verscheurend geweld, en een aantal ongelooflijke choreografie, vooral gezien het formaat. Shiraishi is echt een meester achter de camera.
Deze film in het bijzonder, echter, moet komen met een disclaimer: er is seksueel geweld dat waarschijnlijk zal worden triggering voor sommigen. Benader met voorzichtigheid.
Gonjiam: Haunted Asylum (Jung Bum-shik, Zuid-Korea, 2018)
Dit is in wezen een Zuid-Koreaanse kijk op Colin Minihan en Stuart Ortiz’s Grave Encounters. De crew van een paranormale webserie reist af naar het verlaten Gonjiam Psychiatrisch Ziekenhuis (een van de 10 freakiest places in the world, volgens CNN travel) om te jagen op een aantal geesten. Helaas voor hen, zijn de geesten niet al te blij dat ze gevonden worden en kwellen ze de indringers het grootste deel van de film.
Hoewel de opzet niets nieuws is, is de uitvoering waar deze film in uitblinkt. Found footage is niet echt een genre waarbij je zou denken aan montage als een hoogtepunt. Het is vaak ruw, onhandig, niet-bestaand, of erger nog, bedekt met toegevoegde digitale artefacten. Sommige van de beste found footage is echter gebaseerd op het vermogen om de bewerkingen uit te leggen. Soms zijn het in-camera bewerkingen op een camcorder, andere keren heeft iemand de film gevonden en bewerkt, en nog andere keren heeft de maker de film bewerkt tijdens het maken ervan (en is daarna overleden, meestal).
In Gonjiam krijgen we de editor aan het werk te zien. In de film splitsen de aspirant-spokenjagers zich op over de vier verdiepingen van het gesticht, en één blijft achter om de live-stream te beheren, waarbij hij de tijd neemt om te knippen tussen de verschillende jagers op hun respectieve verdiepingen. In hun tent, coördineert de editor hun acties en knipt tussen de tientallen camera’s die het team gebruikt.
Dit is waarschijnlijk de grootste film op deze lijst, met een budget van ongeveer $ 2 miljoen USD, en een box office van tien-maal dat, maar het wordt zelden besproken met andere found footage films van zijn kaliber. 2020 lijkt een jaar van Zuid-Koreaanse succesverhalen te worden, dus misschien is het nu tijd voor Gonjiam om te schitteren.
Butterfly Kisses (Erik Kristopher Myers, VS, 2018)
Dateert terug naar de oorsprong van het genre in Cannibal Holocaust, UFO Abduction: The MacPherson Tape, en The Blair Witch Project, een van de kenmerken van found footage is het vermogen om te misleiden. Ondanks de voor de hand liggende aftiteling en opzettelijke stukjes filmmakerij, lieten alle bovengenoemde films de kijkers denken dat ze echt waren. Ruggero Deodato werd aangeklaagd voor moord en obsceniteit voor Cannibal Holocaust. UFO Abduction werd in UFO- en samenzweringskringen doorgegeven als een echte tape. The Blair Witch Project overtuigde het publiek ervan dat de hoofdrolspelers echte vermisten waren. Butterfly Kisses is Erik Kristopher’s Myers’ poging om iets dergelijks te doen.
Draag me, deze is moeilijk samen te vatten. De film volgt een filmploeg die een documentaire maakt over een filmmaker die een doos met video’s vindt van een filmstudent, die een film aan het maken was over Peeping Tom, een cryptide die op het platteland van Maryland voorkomt. Peeping Tom bestaat natuurlijk niet echt, en was ook geen cryptide voor het begin van Butterfly Kisses, maar Myers probeerde het zo te maken, door maandenlang op paranormale forums te posten over het wezen en het een eigen leven te geven.
Als een film, Butterfly Kisses slaagt uit pure ambitie. Het is een relatief trage film, die zijn tijd besteedt aan het opbouwen van de wereld en de overlevering, zodat je de personages en Peeping Tom leert kennen. De film-met-een-film-met-een-film-heid is even verwarrend als meeslepend en zorgt ervoor dat je je de hele tijd vermaakt en geboeid blijft. De film is in een aantal verschillende stijlen opgenomen, waardoor de lagen van de film zich van elkaar onderscheiden.
Hoewel de film zichzelf niet per se als “echt” verkoopt, is hij toch erg leuk. Hij heeft een paar welverdiende schrikmomenten, en biedt een constant gevoel van onbehagen. Found footage fans zullen ook een kick krijgen van een cameo van Eduardo Sanchez (co-regisseur van The Blair Witch Project) die opduikt om de filmmaker te bespotten en zijn would-be found footage film te beledigen.
Tex Montana Will Survive (Jeremy Gardner en Christian Stella, VS, 2016)
Hier is een niet-horror inzending die direct grenst aan de horrorwereld. Tex Montana Will Survive is het vervolg van Jeremy Gardner en Christian Stella op hun no-budget wonder, The Battery. Het filmmakersduo is al in de horror schijnwerpers met de recente release van hun romantische monsterfilm, After Midnight, en het is een goed moment om hun eerdere ondernemingen opnieuw te bekijken.
Tex Montana Will Survive volgt de titel Tex Montana, een verwende, oversekste Bear Grylls wannabe, die net uit zijn wildernis survival show is gezet nadat hij betrapt is op het faken van zijn excursies. Om zichzelf te verlossen, gaat hij 30 dagen in de wildernis in zijn eentje overleven, in de hoop de show te redden. Vanaf het begin is het duidelijk dat Tex erbarmelijk incompetent is, maar dat zijn arrogantie hem ofwel door zijn verblijf in de wildernis heen zal slepen, of hem de das om zal doen.
Dit is eigenlijk een one-man-show, en Gardner is een genot. Hij is een absoluut belachelijk personage, en het is bijna dwaas hoe amusant het kan zijn om hem tegen bomen te zien schreeuwen, zijn redacteur te zien bedreigen, ’s nachts ineen te krimpen van angst, en zijn arm in donkere gaten te zien steken. Het is makkelijk om Jeremy Gardner alleen te prijzen voor zijn ultra-micro-budget filmmaken, maar zijn acteerprestaties moeten ook gevierd worden. Niet alleen past hij met gemak in komische en dramatische rollen, maar hij is een getalenteerd fysiek acteur, die zich letterlijk in rollen stort (en als Tex Montana per ongeluk elke schuilplaats vernietigt die hij weet te bouwen).
Als een extra bonus terwijl je in COVID-19 lockdown bent, heeft Tex Montana een aantal echt prachtige natuuropnamen. In de loop van de film zien we het prachtige gebladerte van het platteland van Connecticut overgaan van groen naar oranje, om vervolgens ingehaald te worden door winterse sneeuw.
The Lost Footage of Leah Sullivan (Anna Stromberg en Burt Grinstead, VS, 2019)
Ik sluit de lijst af met twee wild verschillende inzendingen die rechtstreeks afkomstig zijn van het 2020 Unnamed Footage Festival. The Lost Footage of Leah Sullivan is de meer conventionele van de twee inzendingen en volgt een vrij conventionele found footage opzet. Leah Sullivan is een journalistiek studente die is teruggereisd naar haar geboortestad om interviews af te nemen met de lokale bevolking over een viervoudige moord die 30 jaar eerder plaatsvond.
Dit is waarschijnlijk de meest “traditionele” found footage film op deze lijst. Het is een gemakkelijke film om onmiddellijk terzijde te schuiven, want hij begint met de “amateur filmmaker in over hun hoofd” trope (ala Blair Witch en ontelbare anderen). Meestal is dit geen goed teken, maar Leah Sullivan slaagt erin om boven zijn gelijken uit te stijgen en een strakke, hectische en leuke ervaring te bieden.
In mijn ogen, drie dingen maken Leah Sullivan speciaal:
Ten eerste, het viert de amateur. Leah, de heldin, is de meest amateuristische filmmaker die je kunt vinden. Grofweg in de eerste helft van de film houdt ze interviews met de plaatselijke bevolking die iets weet over de beruchte moord in de stad. Deze interviews zijn bijna pijnlijk onhandig, met vreemde herstarts, onhandige pauzes, en een herhaalde gag waarbij ze de geinterviewde vijftien volle seconden zwijgend in de camera laat staren, wat aanvoelt als een eeuwigheid op het scherm.
Ten tweede, de twee hoofdrollen hebben een geweldige chemie. Anna Stromberg en Burt Grinstead zijn een echtpaar (die deze film blijkbaar maakten als een soort eerste afspraakje) en hun relatie op het scherm is absoluut charmant. Stromberg speelt de eerder genoemde Leah, terwijl Grinstead optreedt als een lokale politieagent die ermee instemt om Leah te helpen nadat hij haar op een date heeft gevraagd. De opzet zelf is een beetje maf, maar hun flirt is geweldig.
Ten slotte, de finale is niets minder dan geweldig. De opbouw en onthulling zijn meesterlijk gemaakt, en leveren non-stop spanning en schrik.
Murder Death Koreatown (Anonymous, USA, 2020)
Tijdens het bespreken van Butterfly Kisses heb ik het gehad over found footage dat de grens tussen fictie en werkelijkheid doet vervagen. Butterfly Kisses is daar niet helemaal in geslaagd, maar het is een nieuwe poging. Murder Death Koreatown (MDK vanaf nu), daarentegen, voelt een beetje te echt aan.
Dit is een found footage film als geen ander. Het draait om de waargebeurde moord in 2017 op Tae Kyung Sung door zijn vrouw Misun Yoo in de wijk Koreatown in Los Angeles. Na de moord begint een werkloze man (Anonymous) die in een naburig appartementencomplex woont, de misdaad te onderzoeken, en gelooft dat er dingen niet kloppen. Als hij dieper graaft, ontdekt hij een enorme samenzwering die in feite allemaal in zijn hoofd zou kunnen zitten.
MDK valt op door zijn pure toewijding aan misleiding. De maker, die anoniem blijft, begon de film te “promoten” via een reeks raadselachtige berichten op het /x/ (paranormaal) forum van 4chan. Deze posts, gemaakt onder de naam KAnon, volgden een vriend van de maker van de film, die een welzijnscontrole kwam uitvoeren op zijn vriend na diens abrupte verdwijning. Het is moeilijk samen te vatten, maar dit Imgur album doet goed werk door het te volgen, en bevat de meeste, zo niet alle, posts van KAnon.
De film zelf is een knaller. Je kunt hem het beste bekijken met zo min mogelijk context, maar hij neigt naar het humoristische en surrealistische en laat een enorme en krankzinnige inspanning zien van de kant van de maker. Ik ga hier niet veel meer over zeggen, aangezien hij nog een officiële release moet krijgen, maar het is een juweeltje dat de moeite waard is om te bekijken als hij op VOD komt.