Rozwój pęcherzyków jajnikowych
Pęcherzyki, które są wydrążonymi kulkami komórek, zawierają niedojrzałe jajeczka i są obecne w jajnikach w chwili urodzenia; zwykle jest ich wtedy od 150 000 do 500 000. Na początku okresu rozrodczego kobiety liczba niedojrzałych pęcherzyków zmniejsza się do około 34.000, a następnie liczba ta nadal spada. W miarę starzenia się kobiety, liczba pęcherzyków stopniowo maleje, aż do momentu menopauzy i ustania funkcji rozrodczych, kiedy to nieliczne pozostałe pęcherzyki ulegają degeneracji. W okresie aktywności rozrodczej, zwykle pomiędzy 13 a 50 rokiem życia, tylko 300 do 400 pęcherzyków ulega dojrzewaniu. Na początku każdego cyklu miesiączkowego, zwanego wczesną fazą pęcherzykową, kilka pęcherzyków powiększa się i migruje z kory ku zewnętrznej powierzchni jajnika. Komórki wyściełające pęcherzyki rozmnażają się, tworząc warstwę zwaną zona granulosa, a w obrębie tej strefy tworzy się jama. Komórki zrębu i śródmiąższu, otaczające pęcherzyk, układają się koncentrycznie, tworząc wokół zony ziarnistej osłonkę (theca). Jeden lub czasami więcej pęcherzyków zostaje wybranych do dalszego wzrostu i dojrzewania. Dojrzałe pęcherzyki, znane jako pęcherzyki Graafiego, mogą osiągnąć średnicę 30 mm (około 1,2 cala), zanim pękną.
Komórki śródmiąższowe, zwłaszcza te w theca, produkują głównie hormony znane jako androgeny. W komórkach ziarnistych androgeny te są przekształcane w estrogeny (estradiol i estron), główne hormony jajnika. Płyn znajdujący się w jamie oocytu zawiera wysokie stężenia estrogenów oraz innych hormonów steroidowych (progesteronu i androgenów), jak również enzymów i bioaktywnych białek. Ta faza cyklu miesiączkowego, podczas której następuje rozwój pęcherzyków jajnikowych, trwa około dwóch tygodni.
Pod koniec fazy pęcherzykowej cyklu miesiączkowego jeden, a niekiedy dwa (lub nawet więcej) dojrzałe pęcherzyki na powierzchni jajnika pękają i uwalniają jajo. Jajo dostaje się następnie do jajowodu, skąd jest przenoszone do macicy. Po pęknięciu pęcherzyka komórki ziarniste i komórki theca wypełniają światło pęcherzyka, tworząc ciałko żółte. Ciałko żółte produkuje duże ilości progesteronu przez około dwa tygodnie. Jeżeli pod koniec tego czasu jajeczko nie zostało zapłodnione, ciałko żółte ulega inwolucji (zmniejsza się) i staje się białawą bliznowatą masą, znaną jako ciałko żółte albicans. Gdy ciałko żółte zanika, poziom progesteronu spada, a wyściółka macicy jest usuwana w procesie menstruacji, co powoduje wydalenie niezapłodnionego jajeczka z organizmu. Jeśli jednak dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte nadal produkuje duże ilości progesteronu przez kilka miesięcy i pozostanie w jajniku aż do końca ciąży. Progesteron pomaga zapłodnionemu jajeczku umocować się w macicy i rozwinąć się w zarodek. Procesy rozwoju pęcherzyków jajnikowych, owulacji oraz tworzenia i funkcjonowania ciałka żółtego są kontrolowane przez gonadotropiny znane jako hormon folikulotropowy (FSH) i hormon luteinizujący (LH), z których oba są wydzielane przez przysadkę mózgową.
.