VBAC of herhaalde keizersnede?

Andrea Natale uit Stevensville, Ont. en Heather Waller uit Kingston, Ont. hebben elkaar nog nooit ontmoet. Toch hebben de twee vrouwen veel gemeen. Beiden geloven sterk dat een vaginale bevalling ideaal is voor baby’s en moeders. Beiden hadden hun eerste bevalling opgewekt (Natale was over tijd, en Waller had pre-eclampsie), en beiden bevielen uiteindelijk van hun eerste baby’s door een keizersnede toen de procedure niet volgens plan verliep.

Toen het echter tijdens hun tweede zwangerschap tijd was om te kiezen tussen vaginale geboorte na keizersnede (VBAC) of herhaalde keizersnede, namen de twee vrouwen verschillende beslissingen. Voor Natale, die voor een keizersnede koos, was de beslissende factor de 20 maanden tussen haar twee bevallingen: Er zijn aanwijzingen dat zo’n korte tussenpoos de kans op een baarmoederbreuk kan vergroten. Waller, wier tweede zwangerschap zonder complicaties verliep, was vastbesloten te streven naar een vaginale bevalling. Met 41½ week kreeg ze haar zin: Nadat ze op eigen kracht was gaan bevallen, perste ze een baby van negen pond en drie ons naar buiten.

Ondanks het feit dat hun tweede baby’s via verschillende routes ter wereld kwamen, zijn Waller en Natale allebei tevreden met hun keuzes. “Ik voelde me gesterkt door mijn beslissing, ook al was het er een die ik niet wilde maken,” zegt Natale. “Mijn herstel na mijn eerste was verschrikkelijk omdat ik urenlang had moeten bevallen en persen en daarna een keizersnede had ondergaan. De tweede keer was ik dankbaar dat ik alleen van de operatie hoefde te herstellen – het was absoluut gemakkelijker.”

En terwijl Waller zich mentaal had voorbereid op een tweede keizersnede indien nodig, is ze blij dat ze dat niet hoefde te doen. “Mijn herstel was een makkie – ik kon meteen douchen”, zegt ze. “Ik voelde me als een miljoen dollar. En ik was in staat om deze jongen borstvoeding te geven,” voegt ze eraan toe, iets wat ze niet kon doen na haar eerste bevalling.

Als je eerste baby werd geboren door een keizersnede en je verwacht nu je tweede, dan moet je een beslissing nemen: Boek je liever een herhaling van de keizersnede, of probeer je een vaginale bevalling? Dankzij de moderne geneeskunde is de kans dat er bij beide scenario’s iets ernstig misgaat heel klein. Maar voordat je voor het ene of het andere pad kiest, moet je de voor- en nadelen van elk kennen.
VBAC Voordelen/Keizersnede Risico’s

Laten we beginnen met de redenen waarom je zou kunnen besluiten om te proberen voor een VBAC. De medische basisregel is dat een succesvolle vaginale bevalling de veiligste route is voor zowel moeder als baby. En de meeste vrouwen die een VBAC proberen – ongeveer 75 procent – slagen ook. (Zie “Uw kansen inschatten” over factoren die van invloed zijn op uw persoonlijke kans op succes.)

Het zijn echter vaak de niet-leven-en-dood overwegingen die vrouwen ertoe brengen om een VBAC te proberen. Het herstel na een vaginale bevalling verloopt doorgaans veel sneller dan na een keizersnede (die immers een zware buikoperatie is) en bijgevolg zijn eenvoudige dingen zoals uit bed komen en de baby vasthouden om te voeden doorgaans gemakkelijker en minder pijnlijk.

Dat is belangrijk als je al een peuter hebt die je aandacht nodig heeft. En sommige vrouwen hebben een diep verlangen om een vaginale bevalling mee te maken, wat kan helpen om de hechting en borstvoeding vlotter te laten verlopen en, eerlijk gezegd, een buitengewoon empowerende ervaring kan zijn. “Naast de praktische voordelen van VBAC is iedereen hier toegewijd aan het idee dat er iets waardevols is aan een normale fysiologische geboorte,” merkt Dale Steele op, de verloskundige leider van de Best Birth Clinic in BC Women’s Hospital in Vancouver.

De medische voordelen van VBAC hebben voornamelijk te maken met het vermijden van de risico’s van een keizersnede. Ten eerste, omdat er geen snede is, is er geen kans dat de incisie geïnfecteerd raakt, wat gebeurt bij 2½ tot zes procent van de vrouwen die een keizersnede ondergaan, zegt Jon Barrett, een woordvoerder van de Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada, en hoofd van de maternale-foetale geneeskunde aan het Sunnybrook Health Sciences Centre in Toronto.

C-sectie brengt ook hogere risico’s op problemen met zich mee, zoals bloedverlies, operatieletsel, anesthesiegerelateerde complicaties en diep-veneuze trombose (een potentieel gevaarlijk bloedstolsel dat zich in een bloedvat vormt). Het is ook veel gebruikelijker dat het weefsel van de baarmoederslijmvlies geïnfecteerd raakt na een keizersnede dan na een vaginale bevalling. En terwijl de kans om tijdens een keizersnede te overlijden miniem is (minder dan één op 3.000), is de kans dat dit gebeurt tijdens een vaginale bevalling nog kleiner. Kortom, “een keizersnede heeft een hoger risico dan een vaginale bevalling,” zegt Barrett. En als je van plan bent je gezin verder uit te breiden, is een deel van dat risico overdraagbaar: Een herhaalde keizersnede verhoogt het risico op doodgeboorte en problemen met de placenta bij toekomstige zwangerschappen.

Voor de baby zijn de voordelen van een succesvolle VBAC onder meer een lagere kans op ademhalingsproblemen (deze zijn meestal tijdelijk, maar kunnen een kort verblijf in de NICU nodig hebben). En een keizersnede kan mogelijk de kans op immuungerelateerde problemen, zoals allergieën en astma, en mogelijk zelfs diabetes type 1, later in het leven vergroten. (Men denkt dat vroege blootstelling aan antibiotica, die routinematig worden gegeven tijdens een keizersnede, of gebrek aan contact met de heilzame bacteriën die normaal gesproken in het geboortekanaal voorkomen, de incidentie van dergelijke storingen van het immuunsysteem kunnen verhogen.)

VBAC Risico’s/Voordelen van een keizersnede

Tot zover de voordelen – hoe zit het met de risico’s? Aan een VBAC-poging (ook wel een bevallingstest genoemd) zijn enkele risico’s verbonden die verder gaan dan die van een gewone bevalling. In een klein aantal gevallen kunnen de weeën leiden tot een scheuring van de baarmoeder, meestal langs het litteken. Dan is een spoedkeizersnede nodig, die iets riskanter is dan de geplande variant. Volgens Andrew Kotaska, klinisch directeur verloskunde en gynaecologie van het Stanton Territorial Hospital in Yellowknife, is de kans dat een vrouw na een keizersnede spontaan gaat bevallen, ongeveer één op 200. Let wel, in een moderne verloskundige afdeling is de kans dat er iets heel ergs gebeurt veel kleiner dan dat. “Bij een ruptuur is de kans op een slechte afloop voor je baby in een grote Canadese kraamkliniek ongeveer één op tien,” legt Kotaska uit. Dat betekent dat de kans dat een baby hersenletsel oploopt of sterft tijdens een bevalling ongeveer één op 2.000 is, hoewel sommige artsen, zoals Barrett, dat getal iets hoger schatten, op één op 1.200. Om die statistieken in perspectief te plaatsen, is het SIDS-cijfer ongeveer één op 2.000 levendgeborenen.

Om het risico te minimaliseren, raden veel zorgverleners aan alleen een VBAC te proberen in een ziekenhuis dat anesthesisten en chirurgen heeft die 24 uur per dag beschikbaar zijn. Andere veiligheidsmaatregelen zijn frequente of voortdurende monitoring en het afbreken van de poging als de bevalling niet vordert ondanks voldoende weeën.

Hoe zit het met een electieve keizersnede? Heeft die voordelen die hierboven niet zijn beschreven? Positief is dat sommige vrouwen die al een keizersnede hebben gehad, meer vertrouwen hebben in een nieuwe operatie omdat ze al weten wat ze kunnen verwachten. Het is ook begrijpelijk dat ze een herhaling willen voorkomen van een lange, zware bevalling die uiteindelijk in een keizersnede eindigde.

In principe moeten u en uw zorgverlener in staat zijn om zowel uw individuele risico’s als uw persoonlijke kansen op succes af te wegen. U zult ook rekening moeten houden met andere factoren (bijvoorbeeld of u van plan bent meer kinderen te krijgen) voordat u een beslissing neemt. “Een deel van de counseling die we doen is zeggen dat je ofwel een goede kandidaat bent, of niet zo’n goede kandidaat,” zegt Steele. Maar hoe dan ook, zolang je begrijpt wat er bij komt kijken, is de keuze aan jou. “We hopen vrouwen in staat te stellen zichzelf te informeren en een keuze te maken voor hun best mogelijke bevalling.”