Als er één film is die de stijlgevoeligheid van de jaren tachtig perfect belichaamt, dan is het American Psycho wel. De psychologische thriller, die in 2000 werd uitgebracht en gebaseerd is op Bret Easton Ellis’ gelijknamige roman uit 1991, is een perfecte momentopname van het decennium van de decadentie.
De focus ligt op de in Manhattan woonachtige Wall Street yuppie en seriemoordenaar Patrick Bateman, die in de film wordt vertolkt door voormalig GQ-coverster Christian Bale, en American Psycho is tot de nok toe gevuld met kenmerken van weleer. Er is Bateman’s nu onvoorstelbare Discman, Jared Leto’s Paul Allen in een opgedirkte stropdas en bretels, stijve visitekaartjes en de machtige garderobe van de kwaadaardige hoofdpersoon. Omdat het GQ is, is het natuurlijk dit laatste punt dat we de afgelopen decennia niet meer uit ons hoofd hebben kunnen krijgen.
Terwijl hij door de straten, nachtclubs en restaurants van de stad waar nooit geslapen wordt sjokt, serveert Bateman een overvloed aan 1980s big fits. Hoewel veel van de merken die in het boek van Ellis worden genoemd, niet in de film voorkomen, waaronder Calvin Klein en Comme Des Garçons, heeft de kostuumafdeling de ego-centrische energie van het tijdperk uitstekend weten te kanaliseren. Hier zijn een paar van de hoogtepunten…
Het tweekleurige uurwerk
In zowel het boek als de film draagt Bateman een Rolex Datejust 16013 met jubileumarmband (vergelijkbaar met het horloge van Richard Gere in Pretty Woman). Met de Datejust die voor het eerst werd geïntroduceerd in 1946, was deze roestvrijstalen en gouden tweekleurige versie een creatie uit de jaren 1980. Swish en flitsend, tweekleurige horloges waren een steunpilaar in de uurwerkcollecties van zakenlieden uit de jaren 1980. Een tijdperk geobsedeerd door pronken, het is geen verrassing dat Bateman een glanzend gouden en zilveren uurwerk draagt, noch is het een verrassing dat, wanneer hij in bed ligt met twee prostituees, hij snauwt: “Raak het horloge niet aan.” Nice.
De double-breasted smoking
© Lions Gate/Kobal/
Bankiers in de jaren tachtig haalden inspiratie uit de “Dirty Thirtyies” als het op hun formele kleding aankwam. In de jaren dertig waren smokings met dubbele rij knopen een rage en het zwarte Valentino smokingjasje dat Bale op het scherm draagt, is daar een perfect voorbeeld van: zijn jasje heeft een DB-voorpand met zes op twee knopen en brede satijnen revers die wijd over zijn torso lopen.
Om deze overdadige, bij de tijd passende ontwerpelementen te evenaren, is de broek van Bateman voorzien van dubbele omgekeerde plooien en satijnen zijstrepen, terwijl zijn frisse witte overhemd een smal geplooide slab aan de voorkant heeft, geaccentueerd met Gatsby-waardige geelgouden manchetknopen. De camelkleurige sjaal van kasjmier is een extra teken van het materialistische surplus van de jaren tachtig.
Het krijtstreeppak
© Moviestore/
Bij krijtstrepen denkt u misschien aan de handelaren in de City tijdens de Thatcher-jaren, maar ook aan de overkant van de oceaan hadden ze hun plaats: Gestreepte pakken belichamen de jaren tachtig-stijl van de goedgeklede hoge pieten in het bedrijfsleven die hun status wilden etaleren (neem Gordon Gekko, bijvoorbeeld). In American Psycho draagt Bateman een klassiek antracietkleurig krijtstreeppak met dubbele overslag: dit Valentino-pak is boxy, heeft overdreven schouders en overdreven grote revers.
Het is het machtspak van alle machtspakken, gekozen door kostuumontwerpster Isis Mussenden. De huidige bankiers van Wall Street zouden nog wat van de snit kunnen leren.
De jas
© Kerry Hayes/Lions Gate/Kobal/
XXL met de nadruk op, nou ja, alles, dit is de jas aller jassen (alleen geëvenaard door dat prachtige wollen Armani-nummer gedragen door Gere in American Gigolo). Als een bankier in de jaren ’80 dacht dat een power suit de weg naar de top was (of tenminste anderen laten geloven dat je die kant op ging), dan was de overjas het pièce de résistance. Meer uitsmijter dan bankier, was (en is nog steeds) de overjas met sterke schouders een manier om te laten zien dat je het meende – het ultieme machtsspel en een perfecte belichaming van de overdaad en stijve styling die de Wall Street-werknemers kenmerkten.
De accessoires
De stropdassen van Bateman zijn uitgevoerd in een reeks juweeltinten – voornamelijk rood, groen en geel – en komen in een reeks pittige patronen. Hij is tenslotte maar een oppervlakkige zakenman uit de jaren tachtig met een hang naar suprematie.
© Kerry Hayes/Lions Gate/Kobal/
Dan is er nog de bretels. Bateman, die zijn yuppie-game opvoert, draagt een paar beugels met clip-on, ondanks dat hij gordelgaten heeft. Het was Batemans manier om zich aan te passen aan de menigte waar hij zo graag deel van uit wilde maken en een beetje rijkdom uit te stralen.
De bril is van Oliver Peoples. De bijlscherpe Bateman draagt in Mary Harron’s verfilming een ronde bril van schildpad van het Californische merk, die zijn gebeitelde gelaat accentueert. In de film zegt Bateman: “Paul Allen heeft me aangezien voor die eikel Marcus Halberstram. Dat lijkt logisch, want Marcus werkt ook bij P&P en doet in feite precies hetzelfde als ik en hij heeft ook een voorliefde voor Valentino-pakken en Oliver Peoples-brillen.” Net als wij.
Nu lezen
De 50 stijlvolste films aller tijden
Beste nieuwe herenmode-items ter wereld deze week
De vijf grootste stijllessen uit Once Upon A Time In Hollywood