Hier zijn de vijf niveaus van bewustzijn (voor zover ik kan vertellen)

Dit is een gedachte-experiment, een stukje ‘mentale gymnastiek’ waar ik aan dacht toen ik gisteren in het zwembad aan het zwemmen was.

Ik dacht aan de vraag – Wat bedoelen we als we zeggen “hoog bewust” of “laag bewust” – toen dacht ik “Zou het niet leuk zijn om deze dingen op de een of andere manier te categoriseren?”

Dus kwam ik met deze soort progressie van ‘niveaus’ van bewustzijn die ik wilde delen. Een paar dingen:

– Het punt van het posten van dit is niet om beweringen te doen over wat waar is of niet of hoe dingen voor een individu zouden moeten verlopen. Het is gewoon een gedachte-experiment. En hoewel er een progressie is (1-5) beweer ik niet echt dat bepaalde toestanden beter zijn dan andere, met uitzondering van stadium 1, dat is voor iedereen klote. Maar afgezien daarvan zijn dit slechts toestanden waarin je kunt verkeren en niet die waarin je noodzakelijkerwijs zou moeten verkeren.

– Dit is gebaseerd op mijn eigen levenservaring tot nu toe. Bewustzijn is zo subjectief dat een vooroordeel als dit onmogelijk te vermijden lijkt.

– Ik probeer niet allesomvattend te zijn en elk aspect van elke toestand te beschrijven – ik probeer alleen een algemeen idee te geven. De 5 stadia zijn ook niet zo duidelijk afgebakend als ik ze heb uiteengezet. Er is zeker enige overlapping, vooral als je van de ene naar de andere overgaat – in ieder geval tot #5. Nogmaals, gewoon een gedachte-experiment.

Met dat uit de weg, hier is mijn opvatting van de 5 niveaus van bewustzijn.

Victim mindset – “Dingen gebeuren met mij”

In dit stadium ziet een individu zichzelf als een slachtoffer van hun omstandigheden, en ze worden volledig gecontroleerd door externe mensen en gebeurtenissen. Zij klagen, betreuren hun “pech”, geloven dat het leven altijd oneerlijk is, enzovoort.

Zij zien de dingen fundamenteel als “hen overkomen” (meestal slechte dingen) en wijten al hun problemen aan iemand of iets anders. Mensen in dit stadium hebben over het algemeen slechte relaties, financiële situatie, gezondheid enzovoort omdat hun uiterlijke omstandigheden de toestand van hun innerlijke wereld weerspiegelen.

Neemt controle over zichzelf & omstandigheden

In dit stadium begint een individu verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen leven, en begint controle uit te oefenen over zijn uiterlijke omstandigheden en zijn innerlijke. Dit houdt het besef in dat je autonoom bent, de “centrale actor” in je eigen leven, en dat je de macht hebt om je situatie te verbeteren. Je begint te leren je gedachten en emoties te beheersen, en dit leidt tot positieve resultaten in de wereld.

Dit proces omvat het stellen van doelen en het bereiken daarvan, het ontwikkelen van goede gewoonten, het beoefenen van positief en constructief denken, in vorm komen, aantrekkelijker worden, het overwinnen van angsten, verslavingen en slechte gewoonten, enzovoort. Dit is waar de meeste traditionele/mainstream zelfhulp/persoonlijke ontwikkeling op gebaseerd is.

(Voor meer hierover zie mijn boek Zelfverbetering in de praktijk – een beknopte, praktische gids voor positieve persoonlijke ontwikkeling, met ook wat spiritualiteit erin.)

Dit is een goede plek om te zijn, over het algemeen. De reden dat het “Niveau 2” is, is dat het hier niet nodig is om te beseffen dat er iets buiten de geest bestaat. Er is geen onderscheid tussen “geest” en “bewustzijn” – ze worden nog steeds waargenomen als hetzelfde ding. Je gedachten en gevoelens zijn positief en versterkend, vooral in vergelijking met Niveau 1, maar je zit er nog steeds helemaal “in”.

3.1 “Ik ben niet mijn gedachten”

Dit stadium gaat over uit de geest stappen – beseffen dat gedachten zelf slechts dingen zijn die door je bewustzijnsveld (bewustzijn) gaan. Gedachten zijn niet “jij”, en je hoeft je er niet aan te hechten of er zelfs maar aandacht aan te schenken als je dat niet wilt.

3.2 “Ik ben niet mijn emoties”

Een uitvloeisel van het bovenstaande is het besef dat emoties op dezelfde manier zijn – gewoon iets dat ontstaat en door bewustzijn gaat. Een emotie is niet “jij”, in de zin dat je er niet naar hoeft te handelen als ze opkomt. Soms begrijpen we dat dit eerst voor emoties geldt (voor gedachten), omdat ons van jongs af aan wordt geleerd niet te handelen naar ‘negatieve’ emoties (woede, enz.), maar ons meestal niet wordt geleerd dat we niet onze gedachten zijn.

Het beoefenen van een soort meditatie, samen met een begrip van wat “aanwezig zijn” of tegenwoordigheid/aanwezige staat gewaarzijn is, zijn wat niveau 3 tot stand brengt.

“Er is helemaal geen ik” (Het blijkt ook dat ik geen vrije wil heb)

Dit stadium is de erkenning dat er helemaal geen ‘jij’ is. Niet alleen zijn gedachten en emoties tijdelijke verschijnselen die door het bewustzijn gaan – alles is dat.

Dit omvat alle gedachten, gevoelens, emoties en zintuiglijke waarneming – evenals het gevoel dat er überhaupt een “jij” bestaat. Het gevoel dat er een zelf is (een ego) dat ‘je ervaring ervaart’ en los staat van al het andere is gewoon een andere tijdelijke (maar terugkerende) gebeurtenis binnen het veld van bewustzijn.

Dit komt samen met het begrip dat er geen vrije wil is, in de traditionele zin. Jij’ neemt geen autonome beslissingen, omdat er geen jij is die de beslissingen neemt. De dingen gebeuren gewoon binnen het bewustzijn – inclusief dat gevoel van een zelf dat keuzes maakt en beslissingen neemt.

Hier begrijp je dat je een kleine uitdrukking bent van de totaliteit – het ‘universum’ of hoe je het ook wilt noemen – en dat je tegelijkertijd bestaat als dit ene kleine stukje bewustzijn en als alles in het bestaan.

In dit stadium is er een intellectueel begrip van deze dingen, en misschien ook een gevoel of “weten” dat het zo is. Dit gevoel kan komen en gaan, of het kan er de hele tijd zijn, soms sterker en soms zwakker.

Dit stadium kan worden bewerkstelligd door lezen en leren over spiritualiteit, het beoefenen van een matige hoeveelheid meditatie, of het ervaren van een sterke psychedelische trip (of een combinatie van alle drie).

Permanent leven in overeenstemming met #4 – Citaat op citaat “verlichting”

Dit stadium is leven in overeenstemming met de erkenning dat er geen zelf is en dat ‘jij’ slechts een uitdrukking bent van het geheel – 100% van de tijd. Dit is wat sommige mensen ‘verlichting’ zouden kunnen noemen.

Wat deze toestand eigenlijk inhoudt – en of het überhaupt mogelijk is om er permanent in te bestaan – staat ter discussie. Ik kan hier niet veel meer doen dan de ervaringen van anderen doorgeven, want ik ben er uiteraard niet in.

Deze staat kan bestaan uit:

– Volledige stopzetting van gedachten/interne dialoog (geen stem in je hoofd)

– 100% van de tijd volledig aanwezig zijn (uitvloeisel van het bovenstaande)

– Gevoelens van grenzeloze/oneindige liefde voor alles en iedereen

– Gevoel van volledige ‘eenheid’ 100% van de tijd – een volledige opheffing van de grenzen tussen zelf en ander – en/of het vermogen om te gaan tussen die staat en de staat van het gevoel van een afgescheiden zelf (kan ook worden aangeduid als nondualiteit)

Opnieuw, dit is grotendeels speculatie van mijn kant. De uiterst subjectieve aard van het bewustzijn (en de beperkingen van de taal) maken het zelfs voor mensen die een dergelijke toestand hebben bereikt, moeilijk om uit te leggen hoe dat is.

Op dit moment sta ik volledig open voor het idee, maar ik weet ook niet zeker of 1) het echt mogelijk is, vooral permanent of 2) de kwaliteiten van de toestand hetzelfde zouden zijn voor iedereen die hem bereikt.

Stadium 1 vs 5 – ‘Happening to’ -> ‘Happening through’

Dus op een soort ironische manier eindig je eigenlijk niet zo ver van waar je begon. Je bent geen autonome actor in Stadium 1 of in Stadium 5 (dat ben je nooit echt) – maar in Stadium 1 geloof je dat je afgescheiden en geïsoleerd bent, een slachtoffer van omstandigheden die de dingen “overkomen”.

In Stadium 5 herken je en gedraag je je alsof je helemaal niet jezelf bent – je bent eerder een uitdrukking van de totaliteit en “jij”, het ego, bestaat niet echt of heeft er geen controle over – de dingen “gebeuren door jou” . Het is bijna cirkelvormig van aard en je eindigt, in sommige opzichten, niet zo ver van waar je begon, alleen met een paar zeer belangrijke verschillen.

Definitieve Gedachten

Een paar laatste notities –

Chronologische progressie door deze staten varieert sterk. Van de een naar de ander gaan kan vele jaren duren, of het kan onmiddellijk gebeuren. Voor mij persoonlijk, bijvoorbeeld, duurde het enkele jaren om van stadium 1 naar stadium 2 te gaan, terwijl sommige mensen hun hele leven in stadium 1 blijven.

Velen brengen lange jaren door met mediteren of spirituele oefeningen in de hoop ‘verlichting’ te bereiken – en toch zijn er verslagen van personen die in een fractie van een seconde onmiddellijk verlicht werden.

En nogmaals wil ik duidelijk maken dat er geen waardeoordeel is over welke van deze toestanden beter of slechter is – met uitzondering van stadium 1, dat gewoon bestaat uit een heleboel buitensporig en nodeloos lijden.

Fase 2 kan in feite de beste plaats zijn om het meeste geluk en ‘succes’ in de materiële wereld te ervaren. Veel zeer succesvolle mensen gaan hun hele leven zonder zich ooit te realiseren dat ze niet hun geest zijn – en ze verdienen veel geld, bereiken hun dromen, hebben een enorme positieve invloed op de wereld, enzovoort.

Of iemand überhaupt ‘verlichting’ zou moeten nastreven (of/hoe waardig dat een doel is) is een vraag waar ik echt geen antwoord op heb.

Wat denk jij?

Dus dit bericht is niet echt “nuttig” in de traditionele zin – de meeste van mijn berichten zijn bedoeld om op een praktische manier nuttig te zijn en iets te bieden dat je kunt meenemen, maar dit is meer gewoon omdat ik echt nieuwsgierig ben naar de meningen van mensen over dit onderwerp.

Dus wat denk je…??