De legendarische ballerina Anna Pavlova

De Russische prima ballerina Anna Pavlova is een van de meest gevierde balletdanseressen van haar tijd. Ondanks de problemen waarmee ze te maken kreeg toen ze opgroeide als ballerina, was ze in staat om deze te overwinnen en naar de top te stijgen. Pavlova was een van de hoofdartiesten van het Imperial Russian Ballet en vertolkte de rol van De Stervende Zwaan.

Op 12 februari 1881 werd Anna Pavlovna Pavlova geboren als dochter van Ljoebov Feodorovna en een onbekende vader (de twee waren niet getrouwd). Er wordt gespeculeerd dat haar vader Lazar Polyakov was. Toen zij drie jaar oud was, zou Matvej Pavlov haar geadopteerd hebben toen hij met haar moeder trouwde.

Toen Pavlova negen was, deed ze auditie voor de Imperial Ballet School nadat ze een voorstelling van The Sleeping Beauty had gezien in het Imperial Mariinsky Theater. Ze werd aanvankelijk niet tot de school toegelaten vanwege haar leeftijd en omdat ze ziekelijk overkwam. Toen ze tien jaar oud was, werd ze uiteindelijk toch toegelaten. Pavlova’s allereerste voorstelling was Marius Petipa’s Un conte de fées, oftewel Een sprookje.

Het ballet ging Pavlova echter niet gemakkelijk af. Haar voeten waren sterk gebogen, haar enkels te dun en haar benen te lang, zeker voor een ballerina uit haar tijd. Andere studenten gaven haar bijnamen als La petite sauvage, wat vertaald “de kleine wilde” betekent. Maar Pavlova gaf nooit op. Ze trainde harder en nam extra lessen. Op haar achttiende studeerde ze af aan de Keizerlijke Balletschool en werd ze toegelaten tot het Keizerlijke Ballet. Terwijl de meesten beginnen in het Corps de ballet, begon Pavlova als coryphée, een hogere rang,

Tijdens haar eerste voorstelling, Les Dryades prétenduesm, of De Valse Dryaden, nadat ze bij het Imperial Ballet was gekomen, kreeg ze veel lof toegezwaaid van de critici. Vaak knikten haar knieën en had ze een slechte opkomst bij haar voorstellingen. Pavlova was een zeer enthousiaste performer, die eens in het vak van de souffleur viel terwijl ze een stel draaien deed. Ze bleef optreden in balletten als The Sleeping Beauty, The Pharaoh’s Daughter, La Camargo, en vele andere. Haar zwakke enkels maakten het echter moeilijk in bepaalde rollen.

Petipa begunstigde Pavlova toen ze als ballerina steeds hoger op de ranglijst kwam te staan. Hij gaf haar de rol van Paquita in het ballet Paquita, Prinses Aspicia in De Dochter van de Farao, en vele andere hoofdrollen in beroemde balletten. In 1906 kreeg Pavlova de rang van prima ballerina na haar optreden in Giselle. Daarvoor was zij in 1902 bevorderd tot danseuse, en drie jaar later tot première danseuse.

In 1901 had Mathilde Kschessinska, een andere Russische prima ballerina, Pavlova opgeleid voor Nikya in het ballet La Bayadère. Kschessinska was zwanger en hoopte dat Pavlova zou falen in de rol. Het publiek vond Pavlova’s optreden in het ballet echter geweldig.

Om het haar gemakkelijker te maken met haar kleine tenen en zwakke enkels, voegde Pavlova hard hout toe aan haar spitzen voor steun. De meeste spitzen hebben tegenwoordig hout, maar in Pavlova’s tijd werden ballerina’s geacht hun gewicht zonder steun te kunnen dragen. Hoewel sommige ballerina’s het deden, beschouwden velen het als vals spelen.

Michel Fokine choreografeerde voor Pavlova de solo De stervende zwaan, die wordt gedanst op Le cygne uit Camille Saint-Saëns’ Het carnaval der dieren. Vandaag de dag is zij het meest bekend als de maker van deze rol. Pavlova creëerde ook vele solo’s voor zichzelf zoals De Libelle.

Toen de Ballets Russes pas waren opgericht, werkte Pavlova korte tijd samen met de oprichter, Sergei Diaghilev. Pavlova zou in Mikhail Fokine’s De Vuurvogel dansen in de hoofdrol, maar de muziek was te veel naar haar zin. Ze gaf de voorkeur aan meer melodieuze en klassieke muziek om op te dansen. Een andere Russische prima ballerina, Tamara Karsavina, kreeg de rol in haar plaats. De twee hadden een langdurige rivaliteit.

Pavlova begon de wereld rond te reizen om op te treden met een gezelschap dat ze had opgericht. Zij voerde voornamelijk solo’s en stukken op die zij zelf had gechoreografeerd en delen van werken van Petipa.

In 1912 had Pavlova Rusland al geruime tijd verlaten en besloot naar Londen, Engeland, te verhuizen. Het huis waarin zij woonde, het Ivy House, staat er nog steeds en heeft zelfs een standbeeld van Pavlova. Ze werkte aan de ontwikkeling van het ballet in Engeland. Alicia Markova werd sterk beïnvloed door Pavlova.

Tussen 1914-1917 was Pavlova een paar jaar te zien in de Verenigde Staten, samen met andere Russische dansers met wie ze eerder had samengewerkt.

Victor Dandré en Anna Pavlova waren getrouwd, hoewel het tijdstip van hun huwelijk onbekend is. Dandré vermeldde het in zijn biografie over haar, hoewel er niet veel bekend is over hun huwelijk. Hij was Pavlova’s manager. Toen Dandré in 1944 overleed werd zijn as bijgezet onder die van zijn vrouw. Hij merkte in zijn biografie op dat Pavlova een groot liefhebber van dieren was.