W 1914 Imperium Osmańskie kontrolowane 2,4 mln km2 terytorium, w tym wszystkie współczesnej Turcji i większość Bliskiego Wschodu. Imperium było zdominowane przez Turków, ale obejmowało również Arabów, Kurdów, Greków, Ormian i inne mniejszości etniczne. Oficjalnie Imperium Osmańskie było islamskim kalifatem rządzonym przez sułtana Mehmeda V, choć w jego skład wchodzili również chrześcijanie, Żydzi i inne mniejszości religijne. Przez prawie cały okres 600-letniego istnienia imperium te niemuzułmańskie podmioty znosiły systematyczną dyskryminację, a czasami wręcz prześladowania.
W dekadzie przed 1914 rokiem imperium doświadczyło serii politycznych wstrząsów. Pozycja sułtana została zredukowana do pozycji figuranta, a władzę przejęli tak zwani „Młodzi Turcy” – grupa dobrze wykształconych tureckich oficerów wojskowych, którzy zamierzali ożywić imperium poprzez wprowadzenie modernistycznych reform. Teoretycznie obejmowały one zakończenie oficjalnej dyskryminacji niemuzułmanów, zachęcanie do edukacji i emancypacji kobiet oraz zwiększenie jurysdykcji świeckich sądów kosztem sądów islamskich. Ale proces ten miał mieszane wyniki i załamał się pod presją wojny, najpierw w Libii i na Bałkanach (1911-13), a następnie przeciwko aliantom (1914-18).
Pomimo ambitnego programu swoich przywódców, w 1914 roku Imperium Osmańskie – które w szczytowym okresie przewyższało swoich europejskich rywali pod względem bogactwa i potęgi – teraz pozostawało w tyle za wszystkimi wielkimi europejskimi potęgami pod względem gospodarczym, technologicznym i militarnym. Reformy osłabiał również rodzący się turecki nacjonalizm. Młodzi Turcy bronili nie tylko idei tureckiego nacjonalizmu w Imperium Osmańskim, ale także ideałów „pantureckich” – „zjednoczenia” etnicznie lub kulturowo powiązanych „turkijskich” populacji Kaukazu i Azji Środkowej pod panowaniem osmańskim. To stanowisko – i jego wyraźne wywyższenie tureckiej tożsamości ponad wszystkie inne – było sprzeczne z realiami wielonarodowego imperium i służyło jedynie zaognieniu odwiecznych etnicznych i religijnych napięć między różnymi osmańskimi narodami poddanymi.
Dążenie do pan-tureckich celów niemal gwarantowało wojnę z Imperium Rosyjskim, które kontrolowało teraz większość Azji Środkowej i Kaukazu. Dalecy od unikania tej perspektywy, zwolennicy pan-turkizmu, tacy jak Enver Pasha, minister wojny, aktywnie poszukiwali możliwości dla Imperium Osmańskiego, by zaangażować się w taki konflikt na korzystnych warunkach. W ciągu poprzednich trzech stuleci imperia osmańskie i rosyjskie stoczyły ze sobą ponad tuzin oddzielnych wojen, w których Osmanowie ostatecznie stracili znaczną część terytorium. Przystąpienie Rosji do pierwszej wojny światowej po stronie aliantów pomogło przekonać kluczowych przywódców tureckich, takich jak Enver Pasza, do opowiedzenia się po stronie mocarstw centralnych.