Klozapina (Clozaril), trójcykliczna dibenzodiazepina, jest stosowana do objawowego leczenia zaburzeń psychotycznych i jest uważana za atypowy lek przeciwpsychotyczny. Obecnie jest stosowany głównie w leczeniu pacjentów ze schizofrenią lub zaburzeniami schizoafektywnymi, u których istnieje ryzyko nawrotu zachowań samobójczych i u których nie uzyskano odpowiedzi na leczenie lub wystąpiły niepożądane, nietolerowane pozapiramidowe działania niepożądane po zastosowaniu bardziej klasycznych leków przeciwpsychotycznych (chlorpromazyna, haloperydol).
Chociaż klozapina została opracowana około 30 lat temu i początkowe wyniki były obiecujące, rozwój kilku śmiertelnych przypadków agranulocytozy spowodował zaprzestanie stosowania tego środka. Ze stosowaniem klozapiny związane są również napady drgawkowe, zwiększone ryzyko śmiertelnego zapalenia mięśnia sercowego i niedociśnienie ortostatyczne. Stosowanie klozapiny odzyskało zainteresowanie z kilku powodów. U pacjentów, którzy nie reagowali na leczenie innymi lekami przeciwpsychotycznymi, nastąpiła poprawa po podaniu klozapiny. Również agranulocytoza, która występuje u około 1% do 2% pacjentów, może być kontrolowana poprzez ścisłe monitorowanie hematologiczne. Jednak ze względu na znaczne ryzyko agranulocytozy i napadów drgawkowych związanych z jej stosowaniem, klozapina powinna być stosowana wyłącznie u pacjentów, u których nie uzyskano odpowiedniej odpowiedzi na leczenie odpowiednimi kursami standardowego leczenia farmakologicznego, z powodu niewystarczającej skuteczności lub niemożności osiągnięcia skutecznej dawki z powodu niemożliwych do tolerowania działań niepożądanych tych leków.
Leczenie rozpoczyna się zwykle od dawek 25 do 75 mg/dobę ze stopniowym zwiększaniem do osiągnięcia dawki końcowej 300 do 450 mg/dobę w ciągu około 2 tygodni od rozpoczęcia leczenia. Po osiągnięciu pożądanego działania, dawkę można stopniowo zmniejszać, aby utrzymać pacjenta na możliwie najmniejszej skutecznej dawce.
Pacjenci leczeni klozapiną powinni być ściśle monitorowani podczas leczenia pod kątem działań niepożądanych. Leczenie musi obejmować monitorowanie liczby białych krwinek i bezwzględnej liczby neutrofilów. Leczenie klozapiną należy przerwać u pacjentów, u których nie wystąpi akceptowalna odpowiedź kliniczna. Ponadto, u pacjentów wykazujących korzystną odpowiedź kliniczną, należy okresowo oceniać potrzebę kontynuowania leczenia.
.