Czym jest Proklamacja Królewska?
Proklamacja Królewska to dokument, który określał wytyczne dla europejskiego osadnictwa na terytoriach Aborygenów w dzisiejszej Ameryce Północnej. Proklamacja Królewska została pierwotnie wydana przez króla Jerzego III w 1763 r. w celu oficjalnego zastrzeżenia brytyjskiego terytorium w Ameryce Północnej po wygranej przez Wielką Brytanię wojnie siedmioletniej. W Proklamacji Królewskiej własność nad Ameryką Północną przypisana jest królowi Jerzemu. Jednakże Proklamacja Królewska wyraźnie stwierdza, że tytuł własności Aborygenów istniał i nadal istnieje, i że wszystkie ziemie będą uważane za ziemie Aborygenów, dopóki nie zostaną scedowane na mocy traktatu. Proklamacja zabrania osadnikom roszczenia sobie praw do ziemi od aborygeńskich mieszkańców, chyba że została ona najpierw zakupiona przez Koronę, a następnie sprzedana osadnikom. Proklamacja Królewska dalej określa, że tylko Korona może kupować ziemię od Pierwszych Narodów.
Większość rdzennych i prawnych uczonych uznaje Proklamację Królewską za ważny pierwszy krok w kierunku uznania istniejących praw i tytułów Aborygenów, w tym prawa do samostanowienia. W tym względzie, Królewska Proklamacja jest czasami nazywana „indyjską Magna Carta”. Proklamacja Królewska stworzyła podstawy dla procesu zawierania traktatów. Na przykład, zawieranie traktatów zwykle wymagało obecności obu stron – Pierwszego Narodu i rządu, aby istniała jakaś forma zgody pomiędzy nimi, oraz aby Pierwszy Naród otrzymał rekompensatę za przejęte ziemie lub zasoby. Jednakże Proklamacja Królewska została zaprojektowana i napisana przez brytyjskich kolonistów bez udziału Aborygenów, i wyraźnie ustanawia monopol Korony Brytyjskiej na ziemie Aborygenów.
Czy Proklamacja Królewska jest nadal ważna?
Niektórzy twierdzą, że Proklamacja Królewska jest nadal ważna w Kanadzie, ponieważ żadne prawo jej nie unieważniło.1 Proklamacja Królewska jest zapisana w Sekcji 25 Ustawy Konstytucyjnej; ta sekcja Karty Praw i Wolności gwarantuje, że nic nie może zakończyć lub zmniejszyć praw Aborygenów przedstawionych w Proklamacji. Proklamacja Królewska obowiązywała również w Stanach Zjednoczonych, jednak amerykańska niezależność od Wielkiej Brytanii po Wojnie Rewolucyjnej sprawiła, że nie miała ona już zastosowania. Stany Zjednoczone jednak ostatecznie stworzyły własne, podobne prawo w Ustawach o współżyciu Indian (Indian Intercourse Acts).
Mimo argumentów, że Proklamacja jest nadal ważna, ludy aborygeńskie ciągle muszą udowadniać swój istniejący tytuł do ziemi poprzez spory prawne. Szczególnie w Kolumbii Brytyjskiej kwestia ta była przedmiotem największego zainteresowania wśród grup aborygeńskich. Zdecydowana większość tej prowincji nigdy nie została scedowana przez ludność aborygeńską, co prowadzi do argumentu, że osadnictwo nie-aborygeńskie w B.C. odbywa się na skradzionej ziemi. Prowincja Kolumbia Brytyjska utrzymuje, że Proklamacja Królewska nie ma zastosowania do B.C., ponieważ nie została ona jeszcze zasiedlona przez Brytyjczyków, gdy Proklamacja została wydana w 1763 r.2 Ten punkt widzenia jest mocno kwestionowany przez urzędników państwowych, naukowców i opinię publiczną, a niektórzy z nich twierdzą, że Proklamacja miałaby zastosowanie do B.C., gdy brytyjska suwerenność została ustanowiona w tej prowincji.
Co mówi Proklamacja Królewska?
Poniżej znajduje się fragment Królewskiej Proklamacji z 1763 roku, który dotyczy konkretnie ludów aborygeńskich:
And whereas it is just and reasonable, and essential to our Interest, and the Security of our Colonies, that the several Nations or Tribes of Indians with which We are connected, and who live under our Protection, should not be molested or disturbed in the Possession of such Parts of Our Dominions and Territories as, które nie zostały nam odstąpione lub nabyte, są zarezerwowane dla nich lub dla któregokolwiek z nich jako ich tereny łowieckie. ani na Zachodniej Florydzie, pod jakimkolwiek pretekstem, nie zamierzają wydawać nakazów badań, ani wydawać patentów na ziemie poza granicami ich rządów. Jak również, że żaden Gubernator lub Naczelny Wódz w którejkolwiek z naszych pozostałych Kolonii lub Plantacji w Ameryce nie ośmieli się na razie, i dopóki nie poznamy naszej dalszej woli, udzielać Nakazów Geodezyjnych lub wydawać Patentów na jakiekolwiek Ziemie poza Głowami lub Źródłami którejkolwiek z rzek, które wpadają do Oceanu Atlantyckiego z zachodu i północnego zachodu, lub na jakiekolwiek Ziemie, które nie zostały nam scedowane lub zakupione przez nas, jak wspomniano powyżej, są zarezerwowane dla wspomnianych Indian lub któregokolwiek z nich.
I mając na uwadze, że popełniono wiele oszustw i nadużyć przy zakupie ziem od Indian, z wielką szkodą dla naszych interesów i ku wielkiemu niezadowoleniu Indian: Aby więc zapobiec takim nieprawidłowościom na przyszłość i aby Indianie byli przekonani o naszej sprawiedliwości i zdecydowanym postanowieniu usunięcia wszelkich uzasadnionych powodów do niezadowolenia, za radą naszej Tajnej Rady surowo nakazujemy i wymagamy, aby żadna osoba prywatna nie ważyła się kupować od Indian żadnych ziem zarezerwowanych dla Indian w tych częściach naszych kolonii, w których uznaliśmy za stosowne zezwolić na osadnictwo: lecz jeśli w jakimkolwiek czasie którykolwiek z rzeczonych Indian będzie skłonny do pozbycia się tych ziem, zostaną one zakupione tylko dla nas, w naszym imieniu, na jakimś publicznym spotkaniu lub zgromadzeniu rzeczonych Indian, które w tym celu zostanie zorganizowane przez Gubernatora lub Naczelnego Wodza naszej Kolonii, w której leżą: A jeśli leżą one w granicach jakiegokolwiek Rządu Zastrzeżonego, zostaną zakupione wyłącznie na użytek i w imieniu tychże Zastrzeżonych, zgodnie ze wskazówkami i instrukcjami, które my lub oni uznamy za stosowne wydać w tym celu: Za radą naszej Rady Królewskiej oświadczamy i nakazujemy, że handel z Indianami będzie wolny i otwarty dla wszystkich naszych poddanych, pod warunkiem, że każda osoba, która zechce handlować z Indianami, weźmie licencję na prowadzenie takiego handlu od Gubernatora lub Naczelnego Wodza którejkolwiek z naszych kolonii, w której taka osoba zamieszka, a także złożyć gwarancję przestrzegania takich przepisów, jakie w dowolnym czasie uznamy za stosowne, przez nas samych lub przez naszych komisarzy, którzy zostaną wyznaczeni w tym celu, aby kierować i wyznaczać dla dobra wspomnianego handlu:
Given at Our Court at St. James’s the 7th Day of October 1763, in the Third Year of Our Reign.
GOD SAVE THE KING
Recommended Resources & Further Reading
- Borrows, John. „Wampum at Niagara: The Royal Procalamation, Canadian Legal History, and Self-Government.” In Aboriginal and Treaty Rights in Canada: Essays on Law, Equality, and Respect for Difference. Vancouver: University of British Columbia Press, 1997. 155-172.
- Foster, Hamar. „Canada: 'Indian Administration’ from the Royal Proclamation of 1763 to Constitutionally Entrenched Aboriginal Rights.” In Indigenous Peoples’ Rights in Australia, Canada, and New Zealand, Paul Havemann . Auckland: Oxford University Press, 1999. 351-377.
- Hutchings, Patricia Margaret, „The Argument for the Application of the Royal Proclamation of 1763 to British Columbia : Its Force and Effect,” thesis (LL.M.), University of British Columbia, 1987.
Endnotes
1 Steckley, John L & Bryan D. Cummins, Full Circle, Canada’s First Nations. Toronto: Pearson Prentice Hall, 2008. 122,
2 Ibidem,
.