Pytanie:
Po wysłuchaniu wykładu na temat świętości języka hebrajskiego, przychodzi mi na myśl pytanie: Dlaczego tak wiele wielkich ksiąg Tory – w tym Talmud – nie jest napisanych po hebrajsku? Czy to czyni je mniej świętymi?
Odpowiedź:
Natknąłeś się na jeden z sekretów żydowskiego przetrwania. Tak święty jak hebrajski jest, i tak centralny jak jest w naszej modlitwie i studiowaniu, nie jest tym co definiuje nas jako Żydów.
Odkąd zostaliśmy wygnani z Izraela, mówiliśmy wieloma językami. Zazwyczaj, nowy język był mieszanką hebrajskiego i języka naszego gospodarza (aramejski, ladino, judeoarabski, jidysz). W innych przypadkach po prostu adoptowaliśmy lokalny język, dodając kilka typowo żydowskich wyrażeń (jak ten artykuł).
Czy to idealne rozwiązanie? Nie. W idealnym świecie, wszyscy mówilibyśmy po hebrajsku.
Ale rabini rozumieli, że to nie hebrajski, ale Tora, podtrzymuje nas jako naród. Nasz język, kraj zamieszkania, kultura i akcenty zmieniały się wielokrotnie w ciągu historii. Ale wciąż jesteśmy tu dzisiaj. Ponieważ Tora była studiowana, a jej micwy przestrzegane we wszystkich czasach, krajach i okolicznościach. Niech język będzie skompromitowany, ale nie przesłanie.
Poza tym, jest jeszcze jeden kluczowy punkt: tłumaczenie Tory to nie tylko plan przetrwania wygnania. Jest to również strategia w kierunku ideału mesjańskiego.1
Aby to wyjaśnić, pozwólcie, że zrobię to krok po kroku:
Gdy staliśmy przygotowani do wejścia do ziemi Kanaan, Tora2 mówi nam, że Mojżesz „objaśnił całą Torę”. Jakiego rodzaju było to wyjaśnienie? Według naszych mędrców,3 było to tłumaczenie Tory na siedemdziesiąt języków.
Ale dlaczego Żydzi potrzebowali usłyszeć Torę w języku afrikaans, aby podbić ziemię obiecaną?
Rabbi Yehudah Aryeh Leib Alter z Ger (w swoim klasycznym dziele, Sefat Emet4) wyjaśnia odpowiedź udzieloną przez jego dziadka, rabina Yitzchaka Meira Altera (znanego ze swojego dzieła, Chidushei HaRIM), że plan był o wiele większy niż to. Mojżesz, w swojej proroczej wizji, przewidział, że Żydzi pewnego dnia zostaną wygnani z ziemi obiecanej i będą potrzebowali Tory w innych językach.
Ale to również wymaga wyjaśnienia: Dlaczego sam Mojżesz, trzydzieści siedem dni przed swoim odejściem, czuł potrzebę osobistego tłumaczenia Tory? Dlaczego nie mógł zostawić tej pracy dla przyszłych liderów? Odpowiedź jest głęboka:
Tora jest czymś więcej niż sumą liter, słów i idei. To jest Tora Boga. Jest święta. Tak jak dobry autor inwestuje w swoje dzieło całe swoje życie i istotę, tak Bóg znajduje się w swojej Torze.
Ale tylko Tora mówiona i pisana w ten sam sposób zakłada tę świętość. Problem w tym, że Bóg objawił Mojżeszowi Torę w języku hebrajskim. Mojżesz, z kolei, zapisał Torę po hebrajsku.
Zapewne, każdy mógłby przetłumaczyć idee Tory. Byłaby to dobra lektura, być może nawet bestseller. Ale należałaby ona do działu samopomocy w Barnes & Noble, a nie do synagogi. Taka książka nie byłaby Torą.5 A studiowanie jej nie byłoby świętym doświadczeniem.
Ale, oczywiście, ta sama osoba, która otrzymała Torę od Boga, zaproponowała tłumaczenie.
Więc Mojżesz przetłumaczył Torę osobiście, w ten sposób przesiąkając jej świętością wszystkie kolejne tłumaczenia. Tak więc, kiedy uczę się dzisiaj Chumaszu po angielsku, w rzeczywistości łączę się z Bogiem i studiuję Jego mądrość.
A wraz z tym, coś być może jeszcze większego zostało osiągnięte: sam język angielski staje się wysublimowany. Ponieważ za każdym razem, gdy Tora jest studiowana w danym języku, świeckie litery i słowa stają się święte. Do tego stopnia, że stopki na wielu naszych stronach mówią: „Tekst na tej stronie zawiera literaturę sakralną. Proszę nie niszczyć ani nie wyrzucać.”
Stopniowo, gdy Żydzi studiują Torę w każdym języku, cały świat jest podnoszony wyżej do królestwa Tory, czyniąc nas o jeden krok bliżej do czasu, gdy „cała ziemia będzie wypełniona wiedzą Boga.Niech ten czas nadejdzie bardzo szybko. „6
Podążając w tym samym kierunku, możesz również polubić te artykuły:
O języku
Czy muszę modlić się po hebrajsku?
Tora po chińsku
.