Known in the science world as 'Momordica charantia,’ it is called bitter gourd or bitter melon.
W odniesieniu do zawartości odżywczej, owoce i liście ampalaya są podobno bogate w minerały i witaminy, zwłaszcza żelazo, wapń, fosfor i witaminę B. Na Filipinach, jest ona przygotowywana w różnych potrawach: smażona z mieloną wołowiną i sosem ostrygowym lub z jajkami i pokrojonym w kostkę pomidorem. A very popular dish from the Ilocos region is the „pinakbet”, which consists mainly of ampalaya, eggplant, okra, string beans, tomatoes, lima beans, and other various regional vegetables stewed with a little bagoongbased stock.
Philippine traditional medicine attributes many medicinal properties to ampalaya. Books and articles on Philippine medicinal plants list several diseases where ampalaya is apparently beneficial. Podobno wyciąg z liści lub korzeni kurczy hemoroidy. Sok z liści jest podobno dobrym środkiem przeciwkaszlowym (tj. powstrzymuje kaszel), przeciwgorączkowym (tj. na gorączkę), przeczyszczającym i przeciwrobaczym (tj, przeciwko gliście).
Ampalaya jest również stosowana w leczeniu bezpłodności u kobiet i może rzekomo łagodzić problemy z wątrobą.
Podobnie twierdzi się, że ampalaya ma pewną aktywność przeciwbakteryjną i może pomóc zainfekowanym ranom.
„Powszechnie znana jako ampalaya na Filipinach, badacze odnoszą się do niej jako do warzywa, owocu lub zioła”, napisał Frank Murray w swojej książce „Ampalaya: Nature’s Remedy for Type 1 and Type 2 Diabetes”. „Pochodzi z Azji, ale jest uprawiana na całym świecie, gdzie występuje pod prawie 90 różnymi nazwami.”
Tak, ampalaya została uznana za odpowiedź natury na cukrzycę. Obecnie, prawie 100 badań wykazało, że ten gorzki owoc ma działanie obniżające poziom cukru we krwi. Dr A. Raman i dr C. Lau, którzy przejrzeli ponad 150 przedklinicznych i klinicznych badań nad właściwościami przeciwcukrzycowymi i fitochemią ampalayi, doszli do wniosku, że „Doustne podawanie soku owocowego lub sproszkowanych nasion (gorzkiego melona) powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi na czczo i poprawia tolerancję glukozy.”
Na Filipinach dr William Torres, były dyrektor Bureau of Food and Drugs, doszedł do takiego wniosku po przejrzeniu kilku badań wykonanych na ampalayi: „Owoce ampalaya, liście, nasiona i inne części, stosowane jako suche proszki, ekstrakty, odwary, świeże lub schłodzone, mają wyraźnie wykazaną aktywność hipoglikemiczną.”
Badacze zidentyfikowali kluczowe związki obecne w ampalaya, zwłaszcza polipeptyd-P, roślinną insulinę występującą tylko w ampalaya. Podobnie jak insulina zwierzęca, polipeptyd-P obniża podwyższony poziom cukru we krwi. Dr Torres utrzymuje, że ampalaya, przyjmowana regularnie, pomaga zwiększyć tolerancję glukozy i „potęguje działanie insuliny.”
Nawet liście ampalaya mają pewne działanie obniżające poziom cukru we krwi wśród diabetyków, według dr Eduardo G. Gonzales, z College of Medicine na De La Salle University. „Efekt ten jest zauważalny niezależnie od sposobu przygotowania liści – gotowane następnie spożywane, lub w postaci ekstraktu, herbaty, kapsułki lub tabletki.”
Dr Gonzales, jednak, ostrzegł diabetyków, aby nie być „zbyt entuzjastycznie w zastąpienie ich własnościowych leków z herbat ampalaya, kapsułki lub tabletki.” Jak napisał w swoim felietonie opublikowanym w jednym z krajowych dzienników: „Żadne z dotychczas przeprowadzonych badań nad ampalayą i cukrzycą nie może być uznane za rozstrzygające. Wszystkie zostały wykonane przy użyciu bardzo ograniczonej liczby podmiotów ludzkich, a większość z nich nie jest kontrolowana.”
Ponadto ostrzegał: „Ampalaya powinien być uważany, w najlepszym razie, tylko adjunct w leczeniu cukrzycy typu 2, które mogłyby ewentualnie zmniejszyć dawkę leków przeciwcukrzycowych, które reagujących pacjentów potrzebują. Nie powinna być traktowana jako samodzielne leczenie, które może zająć miejsce ustalonych leków.”
Ostatnio Biuro Żywności i Leków zatwierdziło pierwszą herbatę ampalaya w kraju – Charantia Ampalaya Tea – jako idealną dla specjalnych potrzeb dietetycznych diabetyków. Diabetycy, którzy chcą spróbować ampalayi, nie muszą jednak wydawać pieniędzy na tabletki, kapsułki czy herbatę z tej rośliny. Mogą oni uprawiać roślinę lub kupić ją na rynku i przygotować własny preparat.
Aby przygotować ekstrakt z ampalayi, Departament Zdrowia mówi, że należy wykonać następujące kroki: Umyć i drobno posiekać liście. Dodaj sześć łyżek stołowych posiekanych liści do dwóch szklanek wody. Gotować mieszaninę przez 15 minut w odkrytym garnku. Ostudzić i przecedzić. Pić po 1/3 szklanki roztworu 3 razy dziennie. Alternatywnie, szczyty ampalaya mogą być gotowane na parze i spożywane (1/2 filiżanki 2 razy dziennie).
Ale Filipiny nie są jedynym krajem promującym ampalaya przeciwko chorobom. Chiny również przeprowadzają kilka badań. W książce „Zhong Yao Da Ci Dian (Wielki Słownik Chińskich Leków)”, ampalaya (lub „ku gua”) jest opisana jako gorzka i zimna i wchodząca w kanały serca, śledziony i żołądka, lub, alternatywnie, w kanały serca, wątroby i płuc.
„Jego tradycyjne funkcje są takie, że oczyszcza letni upał i spłukuje ciepło, rozjaśnia oczy i rozwiązuje toksyny”, stwierdza książka. „To było tradycyjnie wskazane dla choroby ciepła vexatious pragnienie prowadzące do picia, letni udar cieplny, czerwonka, czerwone, bolesne oczy, ropnie studni, obrzęki i toksyn cynobru i złośliwych wrzodów.”
W Chinach, kilka badań wykazały, że ampalaya mają cholesterollową efekty. W jednym z badań, podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów u szczurów z cukrzycą zostały przywrócone do normy po tygodniach leczenia. W innym badaniu wyniki wykazały, że ekstrakt z gorzkiego melona obniżył poziom trójglicerydów i lipidów o niskiej gęstości (LDL), a zwiększył poziom lipidów o wysokiej gęstości (HDI.).
W jeszcze innym chińskim badaniu, HDL (tak zwane dobre cholesterole) były konsekwentnie podnoszone przez dietę gorzkiego melona zarówno w obecności jak i braku cholesterolu w diecie, wskazując na zdolność gorzkiego melona do zapobiegania lub ochrony przed miażdżycą.
Chociaż twierdzono, że gorycz ampalaya pochodzi z chininy, nie można znaleźć żadnych dowodów na poparcie tego twierdzenia. Ampalaya jest tradycyjnie uważana przez Azjatów, a także Panamczyków i Kolumbijczyków, za użyteczną w zapobieganiu i leczeniu malarii. Badania laboratoryjne potwierdziły, że różne gatunki gorzkich owoców mają działanie przeciwmalaryczne, choć nie opublikowano jeszcze wyników badań na ludziach.
Ostatnio badania laboratoryjne sugerują, że związki zawarte w ampalayi mogą być skuteczne w leczeniu zakażenia wirusem HIV. Ponieważ większość związków wyizolowanych z gorzkiego melona, które wpływają na HIV, to albo białka, albo lektyny glikoproteinowe, z których żadna nie jest dobrze wchłaniana, jest mało prawdopodobne, że doustne przyjmowanie ampalaya spowolni HIV u osób zakażonych. Jest to możliwe doustne spożycie ampalaya, które może zrównoważyć negatywne skutki leków anty-HIV, jeśli badanie w probówce może być wykazane do stosowania u ludzi. In one preliminary clinical trial, an enema form of ampalaya extract showed some benefits in people infected with HIV.
„It is only now that modern science is beginning to investigate the plant’s many medicinal uses,” Lito Abelarde, president of the Chamber of Herbal Industries of the Philippines Inc, told a national daily.