Wszyscy prawdopodobnie znamy słowo „wirus”, ale ilu z nas wie, czym jest wirus i jak działa?
Wirus jest pasożytem wewnątrzkomórkowym, co oznacza, że może rozmnażać się tylko wewnątrz komórki gospodarza, wykorzystując jej zasoby.
Wirusy nie są w stanie rozmnażać się przez mitozę, czyli podział komórki, tak jak robią to bakterie.
Większość wirusów ma rozmiary od 20 do 250 nanometrów i można je zobaczyć jedynie za pomocą mikroskopu elektronowego.
Trzy główne właściwości odróżniają wirusy od innych mikroorganizmów: ich mały rozmiar, ich genom (który jest utworzony z RNA lub DNA, ale nie z obu) i ich całkowita zależność od innej żywej komórki.
Wirusy są nazywane na podstawie choroby, którą wywołują, ich odkrywców, lokalizacji geograficznych lub sposobu, w jaki pierwotnie sądzono, że są przenoszone.
Mogą one dostać się do naszego ciała poprzez kropelki w powietrzu, które wdychamy; kropelki lub materiały na powierzchniach, które przenosimy do naszych ust, oczu lub nosa; krew; seks; oraz ukąszenia zwierząt lub owadów.
W przypadku większości normalnych infekcji wirusowych nie są potrzebne żadne leki, ponieważ system odpornościowy naszego ciała jest wystarczający do ich zabicia.
Musimy pamiętać, że antybiotyki są skuteczne tylko w przypadku infekcji bakteryjnych, a nie wirusowych.
Oto niektóre z wirusów powszechnie występujących w naszym regionie:
Wirus ten dostaje się do naszego organizmu poprzez wdychanie zakażonych kropli lub dotykanie twarzy po dotknięciu skażonych materiałów.
Adenowirusy najczęściej wywołują choroby układu oddechowego, ale mogą również powodować zapalenie żołądka i jelit, zapalenie spojówek, zapalenie pęcherza moczowego i wysypkę.
Młode niemowlęta i pacjenci z obniżoną odpornością są bardziej podatni na ciężkie powikłania infekcji adenowirusowej.
Nie ma lekarstwa ani szczepionki na tego wirusa.
Koronawirusy to grupa wirusów obejmująca SARS-CoV (koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego), MERS-CoV (koronawirus bliskowschodniego zespołu oddechowego) oraz SARS-CoV-2, który wywołuje Covid-19.
Koronawirusy są zoonotyczne, co oznacza, że pochodzą od zwierząt, które przenoszą je na ludzi.
Narażenie człowieka na człowieka następuje poprzez zakażone kropelki rozprzestrzeniające się poprzez kichanie i kaszel.
Częste objawy obejmują gorączkę, kaszel i duszności.
Niektórzy ludzie mogą nie mieć żadnych objawów, podczas gdy inni, tacy jak osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi i osoby z obniżoną odpornością, mogą doświadczyć poważnych zaburzeń oddechowych i zapalenia płuc.
Nie ma obecnie lekarstwa ani szczepionki na zakażenie koronawirusem.
Prewencja zakażenia obejmuje regularną higienę rąk i unikanie osób z objawami takimi jak kaszel i kichanie.
Wirus ten, rozprzestrzeniający się poprzez ukąszenie zakażonego komara Aedes aegypti, powoduje gorączkę denga i jej poważniejszą odmianę, gorączkę krwotoczną denga.
Objawy obejmują wysoką gorączkę, wysypkę, silny ból głowy, ból za oczami oraz ból mięśni i stawów, który może być bardzo silny.
Nie ma lekarstwa na gorączkę denga; leczenie jest zazwyczaj wspomagające, takie jak odpoczynek i przyjmowanie dużej ilości płynów.
Zapobieganie polega zwykle na eliminowaniu miejsc żerowania komarów i zamgławianiu obszarów, na których wystąpiła denga.
Dostępna jest szczepionka przeciwko tej chorobie.
Niektórym wirusom z tej listy można zapobiegać poprzez szczepienia.
Wirus ten jest przenoszony, gdy płyny ustrojowe, takie jak krew i nasienie, pochodzące od zakażonej osoby dostaną się do ciała innej osoby.
Na przykład, zakażone matki mogą przekazać wirusa swoim noworodkom podczas porodu, zakażona osoba może przekazać go swojemu partnerowi seksualnemu, a zakażony narkoman może przekazać wirusa poprzez dzielenie się igłami z inną osobą.
Wirus zapalenia wątroby typu B powoduje ostre wirusowe zapalenie wątroby (zakażenie wątroby), które rozpoczyna się od ogólnego złego samopoczucia, utraty apetytu, nudności, wymiotów, bólów ciała, łagodnej gorączki i ciemnego moczu, a następnie postępuje do rozwoju żółtaczki.
Powikłania obejmują piorunującą niewydolność wątroby lub wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby i raka wątrobowokomórkowego (rak wątroby).
Zapalenie wątroby typu B jest leczone lekami przeciwwirusowymi i można mu zapobiegać poprzez szczepienia.
Istnieje osiem typów wirusów opryszczki, spośród ponad 100, które rutynowo atakują ludzi: wirus opryszczki zwykłej typu 1 (HSV-1) i 2 (HSV-2), wirus ospy wietrznej i półpaśca, wirus cytomegalii, wirus Epsteina-Barr i ludzki herpeswirus 6,7 i 8.
Prawdopodobnie najbardziej znane są nam dwa pierwsze typy wirusa opryszczki.
HSV-1 jest wysoce zakaźnym i powszechnym zakażeniem na całym świecie, przenoszonym przez kontakt ze śliną, zimnymi owrzodzeniami lub powierzchnią ust zakażonej osoby.
Większość zakażeń występuje w dzieciństwie i trwa przez całe życie, ale zwykle bez objawów.
Wirus ten powszechnie powoduje opryszczkę jamy ustnej, której jednym z objawów są zimne owrzodzenia lub wrzody w jamie ustnej lub wokół niej.
Może on również powodować opryszczkę narządów płciowych, gdy zakażona osoba uprawia seks oralny z inną osobą, którego jednym z objawów są zimne owrzodzenia lub wrzody na narządach płciowych.
HSV-2 jest zakażeniem przenoszonym drogą płciową (STI), które może powodować opryszczkę narządów płciowych.
Chociaż jest to również zakażenie trwające całe życie, wiele zakażonych osób doświadcza łagodnych objawów lub nie doświadcza ich wcale.
Leki antywirusowe mogą stłumić wirusa i zmniejszyć nasilenie i długość trwania objawów, ale nie mogą usunąć wirusa z organizmu.
HIV jest przenoszony przez kontakty seksualne, transfuzję krwi, zanieczyszczone igły i podczas porodu noworodka.
Atakuje nasze komórki odpornościowe (CD4+) i stopniowo obniża ich liczbę, w wyniku czego pacjent staje się osobą z obniżoną odpornością lub zbyt słabą, aby zwalczać normalne infekcje.
Stan ten jest znany jako zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS).
Pacjenci mogą przedłużyć swoje życie, przyjmując terapię antyretrowirusową, która jest kombinacją leków przeciw HIV, ale nie ma lekarstwa na HIV/AIDS, ani szczepionki na nie.
Praktykowanie bezpiecznego seksu, badania przesiewowe na obecność wirusa podczas oddawania krwi i unikanie wymiany igieł wśród narkomanów to jedne ze sposobów zapobiegania zakażeniu HIV.
Wirus ten jest przenoszony przez kontakt bezpośredni i jest najczęściej występującym STI na świecie.
Większość infekcji HPV nie powoduje żadnych objawów i ustępuje samoistnie.
W niektórych, infekcja utrzymuje się i skutkuje brodawkami lub zmianami przedrakowymi, które mogą prowadzić do raka szyjki macicy, sromu, pochwy, jamy ustnej lub gardła.
Nie istnieje leczenie zakażenia HPV, ale istnieją szczepionki zapobiegające zakażeniom najczęstszymi typami tego wirusa.
Wirus ten jest przenoszony przez kontakt z kropelkami zakażonej osoby podczas kaszlu lub kichania.
Wywołuje on odrę, która jest bardzo zaraźliwą infekcją.
Objawy początkowe obejmują zwykle gorączkę, kaszel, katar i zapalenie oczu.
Małe białe plamki zwane plamkami Koplika mogą tworzyć się wewnątrz jamy ustnej.
Czerwona, płaska wysypka zwykle zaczyna się na twarzy, a następnie rozprzestrzenia się na resztę ciała.
Nie ma lekarstwa na tę chorobę; leczenie jest wspomagające.
Measles można zapobiec poprzez szczepienia.
Wirus ten jest przenoszony poprzez kontakt z kropelkami pochodzącymi od zakażonej osoby, gdy kaszle ona lub kicha.
Wywołuje on świnkę. Objawy obejmują obrzęk i tkliwość ślinianek lub ślinianek przyusznych, trudności w żuciu, gorączkę, ból głowy, bóle mięśni i utratę apetytu.
Nie ma lekarstwa na tę chorobę; leczenie jest wspomagające.
Płukanie ciepłą słoną wodą, miękkie pokarmy i dodatkowe płyny mogą również pomóc w złagodzeniu objawów.
Śwince można zapobiegać poprzez szczepienia.
Wirus ten zazwyczaj wywołuje infekcje u zwierząt, ale jeden z jego typów, parwowirus B19, zakaża tylko ludzi.
Parwowirus B19 jest wysoce zakaźny i rozprzestrzenia się poprzez kontakt z kropelkami pochodzącymi od zakażonej osoby, gdy ta kaszle lub kicha.
Może zakażać dzieci i powoduje klasyczną wysypkę w postaci rumienia zakaźnego.
Nie ma lekarstwa ani szczepionki na parwowirusa B19; leczenie jest wspomagające.
Ten wirus jest przenoszony drogą fekalno-oralną, co oznacza, że wirus dostaje się do organizmu poprzez spożycie zakażonych fekaliów.
Często ma to miejsce poprzez skażoną żywność i wodę.
Wirus powoduje poliomyelitis, powszechnie nazywane polio, które dotyka głównie małe dzieci.
Początkowe objawy polio obejmują gorączkę, zmęczenie, ból głowy, wymioty, sztywność karku i ból kończyn.
W niewielkim odsetku przypadków choroba powoduje paraliż, który często jest trwały.
Nie ma lekarstwa na tę chorobę.
Leczenie wspomagające, takie jak odpoczynek w łóżku, kontrola bólu, dobre odżywianie i fizykoterapia w celu zapobiegania powstawaniu deformacji w czasie, może pomóc zmniejszyć długoterminowe objawy spowodowane utratą mięśni.
Polio można zapobiegać poprzez szczepienia.
Wirus ten zwykle zaraża zwierzęta domowe i dzikie, a na ludzi przenosi się przez ślinę, gdy ugryzie ich zakażone zwierzę.
Ponad 90% przypadków zachorowań u ludzi na całym świecie jest wywoływanych przez psy.
W początkowym okresie wystąpią niespecyficzne objawy, takie jak gorączka, ból gardła, złe samopoczucie, ból głowy, nudności i wymioty.
Może wystąpić dyskomfort lub uczucie kłucia lub swędzenia w miejscu ukąszenia, postępujące w ciągu kilku dni do objawów dysfunkcji mózgu, niepokoju, dezorientacji i pobudzenia.
W miarę postępu choroby, osoba może doświadczać delirium, nienormalnego zachowania, halucynacji i bezsenności.
Nieracjonalny strach przed wodą (hydrofobia) i świeżym powietrzem (aerofobia) są wyjątkowymi objawami zakażenia wścieklizną u ludzi.
Leczenie przeciwwirusowe nie jest skuteczne, ale możliwe jest zapobieganie wściekliźnie poprzez szybkie leczenie rany i podawanie ludzkiej immunoglobuliny przeciw wściekliźnie, a także szczepionki przeciw wściekliźnie.
Pies domowy zostaje zaszczepiony przeciwko wściekliźnie w Kuching w tym 2017 filepic, kiedy epidemia wścieklizny w stanie Sarawak rozpoczęła się po raz pierwszy. Wirus wścieklizny może przenosić się z zakażonego zwierzęcia na człowieka przez jego ślinę, zwykle poprzez ugryzienie.
Wirus ten przenosi się drogą fekalno-oralną.
Powoduje wirusowe zapalenie żołądka i jelit, z ostrym początkiem wymiotów i biegunki, które trwa od czterech do siedmiu dni.
Występuje najczęściej u dzieci w wieku poniżej dwóch lat.
Nie ma lekarstwa na tę chorobę; leczenie jest wspomagające i polega na podawaniu płynów i soli doustnie lub dożylnie.
Zakażeniu rotawirusem można zapobiegać poprzez szczepienia.
Wirus ten jest przenoszony przez kontakt z kropelkami pochodzącymi od zakażonej osoby podczas kaszlu lub kichania.
Powoduje on różyczkę, znaną również jako odra niemiecka lub odra trzydniowa.
Na twarzy może pojawić się wysypka, która rozprzestrzenia się na resztę ciała. Może również wystąpić gorączka, ból gardła i zmęczenie.
Nie ma lekarstwa na tę chorobę; leczenie jest wspomagające.
Różyczce można zapobiegać poprzez szczepienia.
Associate Professor Dr Mohammad Nazmul Hasan Maziz jest wykładowcą mikrobiologii w Perdana University Graduate School of Medicine. Ten artykuł został opublikowany dzięki uprzejmości Uniwersytetu Perdana. Więcej informacji można uzyskać pod adresem [email protected]. Podane informacje służą wyłącznie celom edukacyjnym i komunikacyjnym i nie powinny być interpretowane jako osobista porada medyczna. Informacje opublikowane w tym artykule nie mają na celu zastąpienia, zastąpienia lub rozszerzenia konsultacji z pracownikiem służby zdrowia w odniesieniu do własnej opieki medycznej czytelnika. The Star zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności za jakiekolwiek straty, uszkodzenia mienia lub obrażenia ciała poniesione bezpośrednio lub pośrednio w wyniku polegania na takich informacjach.