Een slogan die door tienduizenden over de hele wereld wordt gezongen, Black Lives Matter heeft geleid tot een hashtag, een netwerk van basisorganisaties en een moreel collectief van activisten.
Maar hoe is het van een socialemediapost tot een wereldwijd fenomeen gekomen, en waar gaat het nu heen?
De namen die het meest worden geassocieerd met Black Lives Matter zijn niet de leiders ervan, maar de slachtoffers die de aandacht hebben gevestigd op de enorme racismeproblemen waar dit land mee worstelt: George Floyd, Breonna Taylor, Eric Garner, Michael Brown, om er een paar te noemen.
De beweging kan worden teruggevoerd tot 2013, na de vrijspraak van George Zimmerman, die Trayvon Martin in Florida doodschoot.
De 17-jarige was teruggekeerd uit een winkel na het kopen van snoep en ijsthee. De heer Zimmerman beweerde dat de ongewapende zwarte tiener verdacht had gekeken.
Er was verontwaardiging toen hij niet schuldig werd bevonden aan moord, en een Facebook-post met de titel “Black Lives Matter” ving een stemming op en zette aan tot actie.
“Zeven jaar geleden werden we bij elkaar geroepen. We stonden met zo’n 30 mensen op de binnenplaats van een zwarte kunstenaarsgemeenschap in Los Angeles, bijeengeroepen door Patrisse Cullors, een van onze medeoprichters en een van mijn dierbaarste vrienden,” zegt Melina Abdullah, hoogleraar Pan-Afrikaanse Studies in Los Angeles en medeoprichtster van een van de eerste “chapters” van Black Lives Matters.
“Het waren studenten … kunstenaars, organisatoren en mama’s. We wisten dat het een deel van onze heilige plicht was om op te staan. En er was een stoutmoedigheid dat we de wereld konden veranderen, maar we hadden er geen plan voor,” lacht ze.
Als oproepen voor gerechtigheid voor Trayvon Martin de vonk voor Black Lives Matter ontstaken, was het de dood van Michael Brown een jaar later die de beweging echt onder de nationale aandacht bracht.
De ongewapende tiener was doodgeschoten door een agent in Ferguson, Missouri en Black Lives Matter ging de straat op, vaak in boze confrontaties met de politie.
Maar de moord op George Floyd bracht de beweging naar gebieden die het niet eerder had bereikt.
Dit moment van nationale afrekening geeft ambassadeur Andrew Young, een legendarische burgerrechtenleider, een “enorm gevoel van trots”.
“Vooral dat ze overweldigend geweldloos zijn gebleven,” zegt de 88-jarige.
Jarenlang marcheerde hij schouder aan schouder met Rev Martin Luther King Jr, maar zeer zeker als een burgerrechtenleider in zijn eigen recht.
Hij werd later onderscheiden met de US Presidential Medal of Freedom en diende als US Ambassadeur bij de Verenigde Naties.
“Natuurlijk was het heel anders in die tijd. We moesten van deur tot deur gaan, van kerk tot kerk,” zegt hij.
“Toen Dr King naar de gevangenis moest, kwamen er maar 55 mensen opdagen,” herinnert ambassadeur Young zich.
In de jaren zestig waren veel van de belangrijkste Amerikaanse burgerrechtenfiguren over de hele wereld bekend, maar zelfs iemand die zo verbonden is met de strijd voor gelijkheid als ambassadeur Young vindt het moeilijk om tijdgenoten in de moderne beweging bij naam te noemen.
“Eerlijk gezegd weet ik niet wie Black Lives Matter is,” erkent hij.
“Ik weet niet wie de leiders zijn. In feite weet ik niet eens of ze leiders hebben. Ik denk dat het misschien een spirituele, emotionele beweging is die is ontstaan door impliciet kwaad in onze samenleving dat we niet onder ogen hebben willen zien.”
Diegenen die sinds de embryonale stadia betrokken zijn geweest bij Black Lives Matter, zeggen dat deze gedecentraliseerde aanpak opzettelijk is.
“Groepsgericht leiderschap zit in onze leidende principes,” zegt prof. Abdullah.
“Leiderschap gaat niet alleen over oreren, het gaat ook over faciliteren, plannen, kunst in de beweging brengen, dingen die niet zo veel erkenning krijgen,” zegt ze.
Het leiderschap in veel Black Lives Matter-hoofdstukken is ook vaak vrouwelijk.
“Zwarte vrouwen hebben altijd in het hart van de zwarte vrijheidsstrijd gestaan. Vaak zijn ze overschilderd, en deze keer weigeren we om ons te laten overschilderen,” zegt Prof Abdullah.
Het leidende licht voor deze doctrine, en voor Black Lives Matter als geheel, zegt ze, is Ella Baker geweest – de feministische burgerrechtenleider die pleitte voor collectief activisme aan de basis boven activisme gericht op een enkele leider.
“We bestuderen Ella Baker allemaal als een van de meest briljante organisatoren die ooit het gezicht van deze aarde hebben bewandeld. Ze was duidelijk dat bewegingen groter moesten zijn dan individuen.”
- Wat zwarte radio maakt van dit moment
- Hoe ver zijn Afro-Amerikanen gekomen sinds de jaren ’60?
Hoewel Black Lives Matter zich heeft ontwikkeld tot dit losse nationale en internationale overkoepelende netwerk, is het Black Lives Matter Global Network in de VS geregistreerd als een non-profitorganisatie, een die nu subsidies en toezeggingen krijgt van stichtingen en bedrijven die over zichzelf heen vallen om zich te verbinden met de beweging.
Chapters van Black Lives Matter hebben zich verspreid over de VS en over de hele wereld, met massale protesten in het Verenigd Koninkrijk, Europa en Canada.
De beweging omvat nu veel mensen met verschillende achtergronden, die zich voorheen niet verbonden voelden met de zaak.
“Ik denk dat veel mensen in onze stad plotseling voelden dat we als blanke mensen echt kritisch moeten zijn over onszelf en onze rol hierin moeten begrijpen,” zegt AJ Crocker, een van de organisatoren van een Black Lives Matter-wake in Norwood, Colorado, een overwegend blank stadje van ongeveer 500 mensen op ongeveer zes uur rijden van de dichtstbijzijnde internationale luchthaven.
Ms Crocker zegt dat de groep aan het leren is hoe ze racisme in hun eigen kleine gemeenschap kunnen bestrijden, zoals campagne voeren voor een officiële Spaanse vertaler voor het graafschap.
Ze zullen ook Black Lives Matter als gespreksonderwerp in de gemeenteraad ter sprake brengen en lezen het boek van Ibram X Kendi “How to be an Antiracist” in de plaatselijke boekenclub.
“Ik waardeer het echt dat mensen zichzelf beginnen te onderwijzen. Er is veel literatuur die onze blanke tegenhangers probeert te onderwijzen over de kwesties die ons raken en dat is goed,” zegt Charles White, een toetsenist bij Day Dream Sessions.
De band speelt een aantal van de nummers die de soundtrack zijn geworden van de straatdemonstraties in Washington DC, waaronder oude protestanthems van Marvin Gaye en Sam Cooke.
Maar Mr White en zijn bandgenoten zijn ook sceptisch over wat zij zien als de mainstreaming van de beweging.
“Ik heb het gevoel dat Black Lives Matter een trend is geworden,” zegt drummer en bandleider David Mooney.
“In het begin ging het om het veranderen van de huidige situatie, maar nu heb je al deze bedrijven die zeggen dat ze zwarte mensen steunen, maar ze hopen alleen maar meer klanten en meer geld te krijgen.”
En hoewel sommige Black Lives Matter leiders het ontkennen, is er in de loop der jaren soms een kloof geweest tussen de organisatie zelf en jonge zwarte mannen, een achterban waar ze voor strijden, zegt de band.
“Ik denk dat het oorspronkelijke begin van Black Lives Matter is waar we in geloofden en waar we achter marcheerden,” zegt trompettist Eric Jackson.
“Het ging echt over politiegeweld en de effecten daarvan op zwarte mensen. Maar ik denk dat het nu een meerlagig iets is met feminisme en LGBTQ en al die verschillende dingen die er aan gekoppeld zijn. Ik denk dat er een beetje heroriëntatie nodig is.”
“Maar Black Lives Matter als een boodschap is er een waar ik nog steeds achter sta,” benadrukt hij.
- Waarom Amerikaanse protesten deze keer zo krachtig zijn
- Black Lives Matter op het platteland van Engeland
- Jonge skater gaat viral met optreden op Black Lives Matter Plaza
Prof Abdullah is echter trots op hoe de organisatie ook bewust intersectioneel is geweest, met veel vrouwen en LGBT-activisten in het hart van de organisatie.
“Black Lives Matter is heel duidelijk geweest dat we een vrouwenbeweging zijn. En dat betekent niet dat we mannen uitsluiten, in feite zijn er veel sterke mannelijke leiders,” zegt ze.
Ze zegt dat de organisatie ook net zo bezorgd is over tastbare verandering, en dat er al resultaten te zien zijn, zij het beperkt.
“In de afgelopen zes jaar is het aantal moorden door toedoen van de politie over het algemeen relatief stabiel gebleven, en dat is geen goede zaak,” zegt professor Abdullah.
“Wat we echter zien is dat in steden met sterke Black Lives Matter-kopstukken de aantallen dramatisch zijn gedaald, hoewel daar elders stijgingen tegenover staan.”
Zij zegt dat de winst niet is bereikt door te onderhandelen met politiekorpsen, wat de organisatie weigert te doen, maar door de straat op te gaan en ervoor te zorgen dat de politie weet dat ze onder de loep wordt genomen.
Prof Abdullah zegt dat Black Lives Matter op zoek is naar veel meer, waaronder de ontmanteling van het huidige politiesysteem in de VS en de vervanging daarvan door een nieuwe vorm van rechtshandhaving, iets waarvoor het veel kritiek heeft gekregen.
Maar hoewel ze zegt dat de organisatie één manier bepleit om druk uit te oefenen op de machthebbers, steunt ze ook hoofdstukken die hun eigen weg gaan.
“Een van de dingen die echt geweldig is, is dat we nieuwe Black Lives Matter hoofdstukken zien opduiken over de hele wereld. Het zijn misschien geen officiële hoofdstukken, maar mensen stappen in hun eigen roeping.”
Aanvullende rapportage door Eva Artesona en Rakarrah Finley