Wratten en Verruca

Wat zijn wratten en verruca?

• Wratten zijn kleine ruwe bultjes op de huid. Ze worden veroorzaakt door een virus (humaan papillomavirus) dat een reactie in de huid veroorzaakt. Wratten kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar komen het meest voor op handen en voeten. Ze variëren in grootte van 1 mm tot meer dan 1 cm. Soms ontstaan er maar één of twee wratten. Soms ontstaan er meerdere op dezelfde plaats van de huid. De vorm en grootte van wratten variëren en ze worden soms ingedeeld naar hoe ze eruit zien. Voorbeelden zijn:
• Gemeenschappelijke wratten.
• Plane (vlakke) wratten.
• Filiforme (vingerachtige) wratten.
• Mosaïsche wratten – wanneer meerdere wratten bij elkaar komen.
• Verruca’s zijn wratten op de voetzolen. Ze zijn hetzelfde als wratten op een ander deel van het lichaam. Ze kunnen er echter platter uitzien, omdat er vaak in getrapt wordt.

Note: anale en genitale wratten zijn verschillend. Zie de aparte folder Anogenitale wratten voor meer details.

Wie krijgt wratten en wratten en zijn ze schadelijk?

De meeste mensen ontwikkelen een of meer wratten op een bepaald moment in hun leven, meestal voor de leeftijd van 20 jaar. Ongeveer 1 op de 10 mensen in het Verenigd Koninkrijk heeft op enig moment wratten. Bijna 1 op de 3 kinderen of jongeren kan wratten hebben. Ze zijn meestal niet schadelijk. Soms zijn wratten pijnlijk als ze op een gevoelig deel van de voet drukken. Sommige mensen vinden hun wratten ontsierend. Wratten aan het uiteinde van vingers kunnen fijne taken bemoeilijken.

Zijn wratten besmettelijk?

Ja – maar het risico dat u ze aan anderen doorgeeft, is klein. Als iets ‘besmettelijk’ wordt genoemd, betekent dit dat het door aanraking kan worden doorgegeven. Je hebt nauw huid-op-huidcontact nodig om het virus direct door te geven. U loopt meer risico besmet te worden als uw huid beschadigd is, of als uw huid nat en verweekt is, en in contact komt met ruwe oppervlakken. Bijvoorbeeld in zwembaden en gemeenschappelijke wasplaatsen.

U kunt het wrattenvirus ook verspreiden naar andere delen van uw lichaam. Wratten kunnen zich bijvoorbeeld verspreiden rond de nagels, lippen en omliggende huid als u op wratten op uw vingers bijt, of op nabijgelegen nagels, of als u op vingers zuigt waar wratten op zitten. Als je een slecht immuunsysteem hebt, kun je veel wratten krijgen die moeilijk te verwijderen zijn. (Bijvoorbeeld als u AIDS heeft, chemotherapie krijgt, enz.)

• Om de kans te verkleinen dat u wratten aan anderen doorgeeft:
  • Deel geen handdoeken.
  • Wanneer u zwemt, bedek dan elke wrat of verruca met een waterdichte pleister.
  • Als u een verruca heeft, draag dan slippers in gemeenschappelijke doucheruimtes en deel geen schoenen of sokken met anderen.
• Om de kans te verkleinen dat wratten zich verspreiden naar andere delen van uw lichaam:
  • Krab niet aan wratten en pulk er niet aan.
  • Bijt niet op nagels of zuig niet aan vingers waar wratten op zitten.
  • Als u een wrat heeft, verwissel dan dagelijks uw sokken of panty’s.

Tot behandelen of niet behandelen?

Het is niet nodig wratten te behandelen als u er geen last van heeft. Bij de helft van de kinderen met wratten zijn ze binnen een jaar verdwenen zonder behandeling. Twee derde is binnen twee jaar verdwenen. De kans dat een wrat snel verdwijnt is het grootst bij kinderen en jongeren. Soms houden wratten langer aan, vooral bij volwassenen. In sommige gevallen kan het 5 tot 10 jaar duren voordat wratten weg zijn.

Behandeling kan wratten vaak sneller doen verdwijnen. Veel behandelingen zijn echter tijdrovend en sommige kunnen pijnlijk zijn. Ouders willen vaak behandeling voor hun kinderen; kinderen hebben echter vaak geen last van wratten. In de meeste gevallen is gewoon afwachten tot ze weggaan meestal het beste.

Verruca’s hebben vaker behandeling nodig omdat ze het lopen vaak pijnlijk maken: de verruca wordt in het gevoelige vlees van uw voet gedrukt als u staat of loopt.

Per saldo is het meestal alleen de moeite waard om een wrat of verruca te behandelen als hij hinderlijk is. Bijvoorbeeld als hij pijnlijk is of als u hem lelijk en opvallend vindt.

Wat zijn de behandelingsmogelijkheden?

De meest gebruikte behandelingen zijn:

• Salicylzuur.
• Vriesbehandeling.

Ieder van deze wordt nu verder besproken.

Salicylzuur

Er zijn verschillende lotions, verf en speciale pleisters die salicylzuur bevatten. Dit zuur brandt de bovenste laag van de wrat af. U kunt salicylzuur kopen bij de apotheek, of uw arts kan het voorschrijven.Als deze niet werken, kan een podotherapeut een behandeling met sterker zuur aanbieden.

Salicylzuur wordt meestal geleverd als een verf of een gel. Lees de instructies in de verpakking over het gebruik van het merk dat u koopt of dat u voorgeschreven krijgt, of vraag uw apotheker om advies. Meestal:

• U moet het elke dag aanbrengen gedurende maximaal drie maanden. Hou vol – als u te snel opgeeft, zal het niet werken.
• Voordat u het salicylzuur aanbrengt, wrijft u het dode weefsel van de bovenkant van de wrat af, met een amarilvijl (of iets dergelijks).
• Het is het beste als u de wrat 5-10 minuten in water laat weken voordat u salicylzuur aanbrengt.
• U moet geen salicylzuur op het gezicht aanbrengen vanwege het risico van huidirritatie die littekenvorming kan veroorzaken.
• Als u diabetes of een slechte bloedsomloop heeft, moet u salicylzuur alleen gebruiken op advies van een arts.

Als u het zuur elke dag op de juiste manier aanbrengt, heeft u een redelijke kans om de wratten binnen drie maanden weg te krijgen. Studies lopen uiteen bij het bepalen van het succespercentage. Een overzicht van een groot aantal studies toonde echter aan dat salicylzuur beter is dan geen behandeling. Het bleek ook de behandeling te zijn met het beste bewijs dat het werkt. Tips voor succes zijn:

• Probeer het zuur niet op de huid naast de wrat te krijgen, want die kan geïrriteerd raken. U kunt de huid in de buurt beschermen door van tevoren wat vaseline® op de normale huid te smeren, of door een pleister met een gaatje aan te brengen waardoor de wrat net bloot komt te liggen voor de behandeling.
• Als de huid in de omgeving toch pijnlijk wordt, stop dan een paar dagen met de behandeling tot het is gezakt. Begin dan opnieuw met de behandeling. Er bestaat ook een kleine kans dat u een huidallergie krijgt voor de behandeling. In dat geval wordt de omliggende huid rood en gaat jeuken.
• Het kan twee weken of langer duren voordat u enige verbetering merkt. Het kan tot drie maanden duren van dagelijkse toepassingen voor wratten volledig verdwijnen.
• Zuurlotions en verf zijn ontvlambaar. Houd ze uit de buurt van open vuur en vlammen.

Vriesbehandeling (cryotherapie)

Vriezen van wratten kan ook effectief zijn. Veel huisartsen en praktijkverpleegkundigen zijn hier bedreven in. U kunt ook een particuliere behandeling met cryotherapie krijgen bij podotherapeuten. Meestal wordt vloeibare stikstof gebruikt. De stikstof wordt op de wrat gespoten of aangebracht. Vloeibare stikstof is erg koud en het bevriezen en ontdooien vernietigt het wratweefsel. Om de wrat volledig te verwijderen zijn 4-6 behandelingen nodig, soms meer. Elke behandelingssessie ligt een paar weken of zo uit elkaar.

Vriesbehandeling kan pijnlijk zijn. Soms ontstaat er na de behandeling gedurende een dag of zo een kleine blaar op de huid in de buurt. Ook bestaat er een klein risico op littekenvorming op de nabije huid of nagel of beschadiging van onderliggende weefsels zoals pezen of zenuwen. Het is niet geschikt voor jongere kinderen of voor mensen met een slechte doorbloeding.

Ook hier lopen de resultaten van de studies die zijn gedaan naar de bevriezingsbehandeling sterk uiteen. Sommige lijken aan te tonen dat het doeltreffender is dan salicylzuur; andere tonen aan dat het geen overtuigend voordeel heeft. Het is echter zeker duurder dan salicylzuur. Daarom bieden veel NHS-diensten, zoals sommige huisartsenpraktijken, het niet langer aan als een optie. Dit komt omdat salicylzuur goedkoper is en het bewijs dat het werkt overtuigender is.

Er zijn bevriezingsbehandelingen over de toonbank verkrijgbaar, die u zelf kunt aanbrengen. Deze kunnen echter niet zo’n koude bevriezing geven als vloeibare stikstof. Ze zijn waarschijnlijk minder effectief, hoewel ook hier de resultaten van studies niet geheel duidelijk zijn.

Gecombineerde behandeling

Een andere optie is behandeling met salicylzuur plus cryotherapie. Tussen de vriessessies door brengt u dagelijks salicylzuur aan op uw wrat. U mag het salicylzuur pas gebruiken als de blaarvorming, korstjes of pijnlijke plekken van de cryotherapie zijn verdwenen.

Andere behandelingsopties

Verruca needling

De meeste behandelingen voor verruca’s werken door de verruca zelf te vernietigen met een behandeling met zuur of bevriezing. Verruca needling werkt door het stimuleren van de immuunrespons van uw eigen lichaam om het virus te bestrijden. Hierbij wordt met een kleine naald in de verruca geprikt om een bloeding te veroorzaken.

Verruca needling wordt onder plaatselijke verdoving gedaan, zodat de procedure geen pijn doet. De meeste mensen hebben daarna niet veel pijn. Het is belangrijk om ontstekingsremmende pijnstillers ten minste 48 uur na de behandeling te vermijden, omdat er een kleine kans bestaat dat ze het vermogen van uw immuunsysteem om het virus te bestrijden, kunnen verminderen.

Verruca needling kan zeer effectief zijn voor hardnekkige verruca’s, waarbij 7 op de 10 lang bestaande verruca’s na een enkele behandeling genezen. Het is niet beschikbaar op de NHS, maar kan worden benaderd als een particuliere (betaalde) behandeling van podologen.

Swift microgolftherapie

Dit is een nieuwe behandeling ontwikkeld in het Verenigd Koninkrijk die gebruik maakt van precieze doses microgolfenergie die rechtstreeks via een sonde wordt toegediend. Hierdoor kan de energie zeer nauwkeurig worden gericht, waardoor de verruca wordt verhit en vernietigd. Het duurt slechts enkele seconden en er is geen plaatselijke verdoving nodig.

Het veroorzaakt minimale weefselontsteking en heeft een hoog succespercentage. In studies heeft Swift meer dan 3 van de 4 hardnekkige wratten die niet op eerdere behandelingen hadden gereageerd, met succes verwijderd. Het kan zijn dat u slechts één behandeling nodig hebt, maar tot 70% van de wratten reageert na 1-3 behandelingen.

Deze dienst is niet beschikbaar op de NHS. Het wordt als een particuliere (betaalde) dienst aangeboden door sommige podologen.

Specialistische behandelingen

Er zijn enkele andere behandelingen die door specialisten worden gebruikt als andere behandelingen hebben gefaald. Behandeling is meestal niet beschikbaar op de NHS om wratten en verrucas te behandelen, tenzij er complicaties zijn of ze zeer ernstig zijn. Het is beschikbaar als een particuliere (betaalde) dienst van veel podologen.

Enkele van de behandelingen die worden gebruikt voor wratten en verruca’s die niet weggaan zijn:

• Chirurgie om de wrat of verruca weg te snijden.
• Lichttherapie (fotodynamische therapie).
• Lasertherapie.
• Crèmes om te proberen het virus te doden (virucidale crèmes).
• Crèmes die de vermenigvuldiging van de huidcellen stoppen.
• Zekere crèmes die normaal bij huidkanker worden gebruikt.

Tape

Een onderzoek van enkele jaren geleden leek aan te tonen dat het afplakken van wratten met ducttape een goede kans op genezing gaf. Studies hebben sindsdien echter uitgewezen dat dit niet het geval is. De Britse Vereniging van Dermatologen beveelt het niet aan omdat er volgens hen niet genoeg bewijs is dat het werkt.

De beschreven methode was:

• De wrat werd zes dagen lang met ducttape bedekt. Als de tape er in die tijd afviel, werd er een nieuw stuk tape op geplakt.
• Na zes dagen werd de tape verwijderd en de wrat vijf minuten in warm water geweekt. Na het drogen werd er zachtjes over gewreven met een schuurplank of puimsteen om het dode weefsel van de bovenkant van de wrat te verwijderen.
• De wrat werd vervolgens ’s nachts onbedekt gelaten en de volgende dag werd er weer ducttape op geplakt.
• De behandeling werd maximaal twee maanden voortgezet.

Er zijn geen zorgen over schade bij het gebruik van deze methode. Sommige deskundigen adviseren om geen ducttape op het gezicht te gebruiken, omdat het bij sommige mensen de huid kan irriteren.

Hoe zit het met zwemmen?

Een kind met wratten of verrucas moet gewoon gaan zwemmen. Zwemmen is een essentiële vaardigheid, die je leven kan redden. Wratten kunnen worden afgedekt met watervaste pleisters. Een verruca kan ook worden afgedekt met een waterbestendige pleister. Sommige mensen dragen liever een speciale sok die je bij de apotheek kunt kopen. Hierdoor is het echter zeer duidelijk dat u een verruca hebt, het kan gênant zijn en het is niet bewezen dat het verschil maakt. Britse zwemorganisaties raden het dragen van de waterdichte sok af. De pleister zou voldoende moeten zijn. Het is ook een goed idee om slippers te dragen wanneer u gebruik maakt van gemeenschappelijke douches, omdat dit de kans op het oplopen of doorgeven van virusdeeltjes van verruca’s kan verkleinen.