Verlatingsangst: Signs, Causes & How to Overcome

Understanding the Fear of Abandonment

Verlatingsangst kan meestal worden teruggevoerd op specifieke pijnlijke ervaringen van verraden, gekwetst of in de steek gelaten worden door iemand. Verlatingsangst komt vaak voort uit vroege jeugdtrauma’s waarbij een ouder of verzorger betrokken is. Vroege interacties tussen een kind en zijn ouder of verzorger beïnvloeden alle aspecten van de fysieke, cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van een kind, en verlatingsproblemen uit de kindertijd blijven vaak bestaan tot in de volwassenheid.3

Wanneer ouders en verzorgers op consistente warme, attente manieren reageren op de gevoelens en behoeften van kinderen, ontwikkelen kinderen een “veilige hechting” en zijn ze in staat om zich normaal te ontwikkelen. Wanneer dit niet gebeurt, blijft het kind in een staat van chronische stress en angst, waardoor hun ontwikkeling wordt belemmerd en specifieke belangrijke sociale en emotionele mijlpalen niet worden bereikt. Dit leidt tot de ontwikkeling van een “onzekere hechtingsstijl. “2,3

Verbindersstijlen zijn relevant voor verschillende aspecten van de ontwikkeling van een kind en blijven van invloed op een persoon gedurende het hele leven.7Verbindersstijlen beïnvloeden iemands vermogen om gezonde, vertrouwensvolle relaties te ontwikkelen en contact te maken met anderen. Hechtingsstijlen beïnvloeden ook de manier waarop iemand zichzelf en anderen ziet, en helpen bij het vormen van kernovertuigingen die zijn acties en keuzes bepalen. Het vermogen om gevoelens, wensen en behoeften te communiceren wordt ook beïnvloed door hechtingsstijlen, net als de manier waarop iemand reageert op conflicten en stress.3,7

Types van onveilige gehechtheid in verband met verwaarlozingsproblemen

Volgens de hechtingstheorie bepalen de interacties tussen een kind en zijn verzorgers in de vroege kinderjaren in belangrijke mate of iemand een veilige of onveilige hechtingsstijl ontwikkelt. Volgens de theorie zullen kinderen met warme, consequent reagerende verzorgers een veilige hechting ontwikkelen.3

Een veilige hechtingsstijl vertegenwoordigt een persoon die leert om anderen te vertrouwen en zich voor anderen open te stellen, ontvankelijk en warm is voor anderen, en gezonde en hechte relaties kan vormen. Degenen zonder deze ervaringen kunnen een onveilige gehechtheid gaan ontwikkelen.3

De meeste onderzoekers zijn het erover eens dat er drie verschillende soorten onveilige gehechtheidsstijlen zijn. Van elk van de onveilige hechtingsstijlen wordt aangenomen dat ze voortkomen uit relationeel trauma, en meer specifiek uit vroege interacties met verzorgers die niet reageerden, onvoorspelbaar waren, of misbruik maakten. Elke onveilige hechtingsstijl kenmerkt zich door verschillende gedragspatronen, afweermechanismen en manieren om met de angst voor verlating om te gaan.

De drie onveilige hechtingsstijlen zijn:1,5

Avoidante hechtingsstijl

Mensen met een vermijdende hechtingsstijl hebben de neiging om met verlatingsproblemen om te gaan door mensen niet toe te staan dicht bij hen in de buurt te komen en zich niet open te stellen voor anderen en hen niet te vertrouwen. Ze kunnen karakteristiek afstandelijk, gesloten of teruggetrokken zijn. Ze zijn vaak bang zich te binden en vermijden conflicten door zich af te sluiten, weg te gaan of zelfs de relatie te beëindigen.

Angstige gehechtheidsstijl

Mensen met een angstige gehechtheidsstijl gaan met verlatingsangst om door zich aan anderen vast te klampen en intens hechte en afhankelijke relaties te ontwikkelen. Ze zijn vaak behoeftig, vasthoudend, en hebben moeite om zich op een gezonde manier van hun partner te scheiden. Ze zijn vaak emotioneel reactief, interpreteren conflicten of ruzies als een signaal dat hun partner hen zal verlaten en vertonen op angst gebaseerd gedrag om te vermijden dat ze in de steek gelaten worden.

Desgeorganiseerde hechtingsstijl

Mensen met een gedesorganiseerde hechtingsstijl voelen zich vaak ongemakkelijk bij intimiteit en nabijheid, en hebben vaak een gebrek aan empathie. Deze hechtingsstijl onderscheidt zich door inconsistenties in de manier waarop iemand zich gedraagt en reageert in relaties, en vertoont soms kenmerken van zowel angstige als vermijdende stijlen.5 Ongeorganiseerde gehechtheid wordt soms geassocieerd met antisociale, narcistische of borderline persoonlijkheidskenmerken en -stoornissen.

Tekenen van Verlatingsproblematiek

Verlatingsproblematiek komt naar voren in iemands relaties, en heeft de neiging om romantische relaties het meest te beïnvloeden. Mensen met verlatingsangst hebben meer kans om specifieke afweermechanismen te hebben ontwikkeld die het moeilijker maken om hechte, gezonde relaties aan te gaan. De specifieke soorten afweermechanismen die een persoon met verlatingsangst ontwikkelt, kunnen verschillend zijn. Deze worden gecategoriseerd als verschillende “hechtingsstijlen.”

Tekenen van verlatingsproblematiek bij kinderen

Bij kinderen uit verlatingsproblematiek zich vaak in de vorm van angst, vooral wanneer ze zich losmaken van een verzorger. Kinderen met verlatingsangst kunnen sneller van streek zijn en hebben vaak moeite hun emoties te reguleren. Ze kunnen negatief aandachtzoekend gedrag vertonen en uitbarstingen of driftbuien hebben.

Ze kunnen ontwijkend of antisociaal gedrag vertonen, zich terugtrekken van leeftijdgenoten of anderen pesten. Ze kunnen ook erg bang zijn voor volwassenen of juist te veel vertrouwen hebben, waardoor ze snel afhankelijk worden.3,5,7

Tekenen van Verlatingsproblemen bij Volwassenen

Volwassenen met verlatingsproblemen zullen vergelijkbare ongezonde patronen in hun relaties laten zien. Sommigen zullen mensen wegduwen, zich terugtrekken en vermijden om mensen te vertrouwen of zich voor hen open te stellen. Anderen zullen overdreven behoeftig worden in relaties en zullen patronen van codependency ontwikkelen, vertrouwend op de andere persoon om in al hun emotionele behoeften te voorzien.

Anderen met verlatingsangst zullen mensen toestaan om dichtbij te komen, maar worden wispelturig, agressief, of emotioneel reactief ten opzichte van hun partner wanneer ze zich bedreigd of overstuur voelen. Elk van deze verschillende patronen vertegenwoordigt een specifiek type van onzekere gehechtheid.5,7

Oorzaken en triggers van verlatingsproblemen

Het ervaren van misbruik, verwaarlozing of een traumatisch verlies van een geliefde is de meest voorkomende oorzaak van verlatingsproblemen, vooral wanneer deze zich voordoen in de vroege kindertijd. Algemeen wordt aangenomen dat vooral het eerste levensjaar van invloed is op de ontwikkeling van een kind en dat de hechtingsstijl van een kind wordt gevormd tegen de leeftijd van 5 jaar.3

Verlatingsproblemen die beginnen in de kindertijd zijn bijna altijd het gevolg van Ongunstige Kindtijd Ervaringen (of ACE’s), die verschillende soorten stressvolle en traumatische ervaringen beschrijven.

Deze ervaringen leiden tot de ontwikkeling van negatieve overtuigingen over zichzelf en anderen die de basis vormen voor onzekere gehechtheid en verlatingsangst. Deze overtuigingen kunnen kwesties van eigenwaarde omvatten, zoals geloven dat men niet geliefd of onwaardig is, geloven dat anderen onbetrouwbaar zijn, of geloven dat mensen uiteindelijk altijd zullen weggaan. Deze kernovertuigingen worden in de gehechtheidstheorie “interne werkmodellen” genoemd en worden geacht onzekere hechtingspatronen aan te sturen, zelfs op volwassen leeftijd.3,7

Enkele van de jeugdervaringen die kunnen leiden tot verlatingsproblemen en onzekere hechtingsstijlen zijn:4,7

• Een verzorger die verwaarlozend is of niet reageert op de gevoelens en behoeften van een kind (leidt eerder tot een vermijdende hechtingsstijl)
• Een verzorger die fysiek of emotioneel mishandelt of intimideert
• Een verzorger die inconsistent is, soms warm en attent en dan weer koud en niet reagerend of mishandelend (meer kans op een angstige hechtingsstijl)
• Slachtoffer zijn van seksueel misbruik, vooral als kind of tiener
• Een verzorger hebben die gescheiden of afwezig is (overlijden van een ouder, opsluiting, of een ouder die geen actieve verzorger is)

Verlatingsangst kan worden veroorzaakt door elk van deze ervaringen, en is niet altijd het directe gevolg van één bepaalde gebeurtenis, maar in plaats daarvan een patroon van het niet consequent tegemoetkomen aan de fysieke en emotionele behoeften van een kind. Soms wordt dit veroorzaakt door bepaalde omgevingsfactoren of omstandigheden, in plaats van tekortkomingen van de opvoeding.

Deze omgevings- en sociale risicofactoren omvatten zaken als blootstelling aan geweld in de gemeenschap of binnen het gezin, afkomstig zijn uit een lage sociaaleconomische status, of een minderheid zijn.4 Kinderen die opgroeien in adoptiegezinnen of die in pleeggezinnen worden geplaatst, worstelen ook vaak met verlatingsangst en onzekere gehechtheid.3

Zelfs kinderen uit liefdevolle stabiele gezinnen kunnen verlatingsproblemen hebben ontwikkeld als een ouder vaak werkte of reisde, of als een van de ouders worstelde met chronische gezondheidsproblemen of psychische aandoeningen.

Hoewel het ervaren van trauma in de kindertijd eerder leidt tot een onzekere gehechtheid, kunnen ervaringen later in het leven ook leiden tot onzekere gehechtheid en verlatingsangst. Bijvoorbeeld, in een emotioneel, fysiek of seksueel misbruik relatie, bedrogen of verraden worden, of het ervaren van afwijzing als een volwassene kan deze angsten triggeren.

Hoewel niet iedereen die deze ervaringen heeft zal doorgaan met het ontwikkelen van verlatingsangst, zullen sommigen dat wel doen. Dit gebeurt wanneer het onopgeloste trauma van de persoon uit één relatie wordt overgedragen en invloed heeft op iemands toekomstige relaties.

De langetermijneffecten van verlatingskwesties

Omdat verlatingskwesties nauw verbonden zijn met jeugdtrauma’s, kan onderzoek dat is gedaan naar de langetermijneffecten van jeugdtrauma’s ook van toepassing zijn op mensen met verlatingskwesties. Een van de meest gerefereerde studies over deze onderwerpen was een studie over de langetermijneffecten van Ongewenste Ervaringen uit de Kindertijd.

Uit deze studie bleek dat mensen die deze traumatische jeugdervaringen rapporteerden:4,6

• Hoger risico op een reeks chronische gezondheidsproblemen, waaronder kanker, diabetes, auto-immuunziekten, obesitas en hartziekten
• Hoger risico op depressie en zelfmoord, maar ook angst, PTSS, verslaving, en het ontwikkelen van een psychische aandoening
• Een verhoogd risico op het ontwikkelen van persoonlijkheidsstoornissen of borderline, narcistische of antisociale trekken
• Meer kans op tekenen van vertraagde ontwikkeling, waaronder een slechter aandachtsvermogen, geheugen en leervaardigheden
• Meer kans op problemen en moeilijkheden in hun interpersoonlijke relaties
• Minder in staat om emoties te reguleren en onder controle te houden, zichzelf te kalmeren, en gezonde communicatie- en copingvaardigheden te gebruiken

Statistieken over verwaarlozingsproblematiek

Omdat er een onderling verband bestaat tussen verwaarlozingsproblematiek, Ongunstige jeugdervaringen en onzekere hechtingsstijlen, geven sommige van de volgende statistieken een beter inzicht in verwaarlozingsproblematiek:4,6,8

• 50% van de kinderen in de VS zal tegenspoed ervaren voor de leeftijd van 18
• Kinderen die tegenspoed ervaren (ACE’s) hebben 3-4 keer meer kans om psychische aandoeningen te ontwikkelen tegen de tijd dat ze volwassen zijn
• Wereldwijd kan een derde van de psychische aandoeningen worden herleid tot Ongunstige Ervaringen in de Kindertijd
• De meest voorkomende soorten Ongunstige Ervaringen in de Kindertijd die zijn gemeld, zijn:
  • Fysiek misbruik (28.3%)
  • Substance abuse in the home (26,9%)
  • Parental separation or divorce (23,3%)
  • Sexual abuse (20,7%)
  • Mental illness in the home (19,4%)
  • Parental illness in the home (19,4%)

  .4%)

Uit alle bewezen gevallen van kindermishandeling en verwaarlozing in 2018:

• 60,8% waren gevallen van verwaarlozing
• 10,7% waren gevallen van fysieke mishandeling
• 7% was seksueel misbruik
• 21.In 5% van de gevallen was er sprake van meer dan één vorm van mishandeling

Kinderen jonger dan één jaar lopen het grootste risico op mishandeling; zij maken meer dan 15% uit van alle gevallen van mishandeling of verwaarlozing

In 91.7% van alle bevestigde gevallen van kindermishandeling en verwaarlozing, is de dader een of beide ouders

Wanneer & Hoe hulp te zoeken voor verlatingskwesties

Als u of een geliefde worstelt met verlatingskwesties, kunt u baat hebben bij het zoeken naar professionele counseling.

Enkele van de tekenen die kunnen wijzen op de behoefte aan professionele hulp zijn:

• Moeite met het aangaan van hechte romantische relaties of vriendschappen
• Intense bindingsangst die een belangrijke relatie beïnvloedt
• Moeite om open, kwetsbaar te zijn of anderen te vertrouwen vanwege ervaringen uit het verleden
• Intense emotionele reacties op een partner tijdens conflicten, meningsverschillen, of bij het ondernemen van aparte activiteiten
• Patronen van het kiezen van partners die misbruikend, controlerend, behoeftig, emotioneel onstabiel of onbeschikbaar zijn
• Patronen van ongezonde communicatie, conflictstijlen, of gedragingen die belangrijke relaties beschadigen of beëindigen
• Consistente feedback van anderen dat je te behoeftig, emotioneel onstabiel, of reactief bent
• Een patroon van “jezelf verliezen” in relaties, het veranderen van belangrijke delen van je leven, of gedrag of persoonlijkheid om geliefd of geaccepteerd te worden door een partner
• Een onvermogen om enige mate van onafhankelijkheid of scheiding in relaties te tolereren
• Het opvatten van elke onenigheid, kritische feedback, of problemen in een relatie als een teken dat de persoon zal vertrekken of dat de relatie eindigt
• Significante trauma’s uit het verleden of ongenezen emotionele wonden die je blijven dwarszitten of je relaties of gedrag op ongewenste manieren beïnvloeden

Als je verlatingsproblemen voortkomen uit onopgeloste trauma’s of nare ervaringen uit je kindertijd, overweeg dan een hulpverlener te zoeken die ervaring heeft met het behandelen van trauma’s. Omdat verlatingsproblemen en hechtingsstijlen met elkaar samenhangen, kunt u overwegen een therapeut te zoeken die is opgeleid in de hechtingstheorie.
Als u momenteel een relatie hebt die wordt beïnvloed door uw verlatingsproblemen, kunt u overwegen een erkend huwelijks- en gezinstherapeut te zoeken die is gespecialiseerd in relatietherapie.

Waar vindt u een therapeut

Vaak is het gebruik van een online therapeutendirectory een goed startpunt voor het vinden van een therapeut. Naast het filteren van uw zoekopdracht op basis van de bovengenoemde specialiteiten, overweeg dan het nemen van deze extra stappen om ervoor te zorgen dat u een counselor die is een goede match voor je vindt:

• Neem contact op met uw verzekeringsmaatschappij over uw voordelen voor de geestelijke gezondheidszorg en, indien van toepassing, zorg ervoor dat u uw zoekopdracht filtert om een therapeut te vinden die in-network is met uw plan
• Kom met een shortlist van mogelijke counselors en vraag een gratis consult aan met elk om vragen te stellen en uw behandelingsbehoeften te bespreken
• Zorg ervoor dat u logistieke behoeften overweegt, zoals uw beschikbaarheid, de locatie van de counselor, en of ze online counseling aanbieden
• Schema een eerste intake-afspraak met een counselor, en vergeet niet dat als je besluit dat het niet past, je een verwijzing kunt aanvragen of kunt overstappen naar een nieuwe counselor

Als je momenteel in een relatie zit die wordt beïnvloed door je verlatingsproblemen, overweeg dan om een therapeut te zoeken die is gespecialiseerd in relatietherapie. De Kiezen voor Therapie Directory is een geweldige plek om therapeuten te vinden voor individuele of relatietherapie en bieden een gratis consult om u te matchen met een geweldige therapeut.

Tips om verlatingsproblemen te overwinnen

Naast het werken met een therapeut, zijn er ook enkele dingen die je zelf kunt doen om je verlatingsproblemen te overwinnen, waaronder:

Bepaal je hechtingsstijl

Om te bepalen of je een veilige of onveilige hechtingsstijl hebt, kun je de Adult Attachment Scale gebruiken, die kan worden gebruikt om vast te stellen of je een veilige of onveilige hechting hebt (Merk op dat deze schaal niet de 4e “Ongeorganiseerde” hechtingsstijl omvat).

Als u probeert vast te stellen of uw kind verlatings- of hechtingsproblemen heeft, overweeg dan meer te leren over de Ainsworth Strange Situations-beoordeling.

Lees meer over uw stijl, specifieke afweer, en wat deze triggert

De volgende stap is om meer te leren over uw specifieke hechtingsstijl en enkele van uw eigen patronen te identificeren. Overweeg deze lijst van boeken om u te helpen dit onderzoek te doen.

Volgende, noteer enkele van de specifieke manieren waarop uw gehechtheid en verlatingskwesties zich manifesteren, zodat u zich er meer bewust van kunt zijn.

Een aantal patronen om te herkennen zijn:

• Uit welke ervaringen uit het verleden of de kindertijd deze problemen voortkomen
• Hoe deze ervaringen je kijk op jezelf, anderen, en relaties
• Welke situaties deze herinneringen of onzekerheden nu triggeren
• Hoe u gewoonlijk reageert wanneer u getriggerd wordt (wat u doet/zegt)
• Hoe deze reacties problemen veroorzaken of een barrière vormen in relaties

Practice More Effective Responses

Hoewel u de trauma’s of pijnlijke ervaringen die uw verlatingskwesties hebben veroorzaakt niet kunt veranderen, kunt u er wel aan werken om ervan te genezen en uw patronen te veranderen. Hoewel deze oude verdedigingen en manieren om met je verlatingsangst om te gaan je in het verleden misschien hebben helpen beschermen, kunnen ze je nu in de weg zitten.

Werk in dat geval aan het identificeren van nieuwe, gezondere en effectievere reacties in tijden waarin deze angsten worden getriggerd.

Deze reacties kunnen zijn:

• Leren wanneer “oude” gevoelens en angsten worden opgeroepen en een pauze inlassen om af te koelen of deze gevoelens te verwerken voordat u reageert
• Leren om moeilijke gesprekken te voeren op een kalme, respectvolle manieren
• Praten met je partner over hoe je je voelt en vragen wat je nodig hebt
• Hulp vragen en accepteren als je die nodig hebt, zelfs als het eng is
• Leren niet te handelen naar je angsten, maar in plaats daarvan te handelen op een manier die de relaties beschermt waar je het meest om geeft
• Onafhankelijker worden en gezonde hoeveelheden eigen tijd en ruimte hebben in relaties, terwijl je toch de nabijheid behoudt
• Vermijden dat je automatisch defensief wordt als iemand je kwetst, van streek maakt of beledigt

Aanvullende bronnen over verlatingskwesties

Het volgende zijn nuttige aanvullende bronnen voor iedereen die te maken heeft met verlatingskwesties:

• Gehechtheids- en Trauma Instituut: Dit instituut biedt hulpbronnen, training en counseling voor trauma-overlevenden die op zoek zijn naar het helen van oude hechtingswonden.
• Trauma Resilience Model (TRM): Dit model helpt trauma-overlevenden leren over hoe hun hersenen en zenuwstelsel worden beïnvloed door trauma, en de trainingen leren vaardigheden over hoe deze reacties te reguleren.