Tips voor het tam maken van parkieten

Volg de tips die staan vermeld in het gedeelte over parkietenkooien, hierboven. Begin met het opzetten van de kooi op een plaats waar de parkieten zich snel kunnen vestigen. Zorg ervoor dat het dicht bij een muur staat, zodat de vogels zich niet omringd voelen door potentieel gevaar en een veilig hoekje hebben om zich in terug te trekken. Zet hem op ooghoogte, zodat armen, hoofden, enz. niet steeds over de bovenkant van de kooi gaan – parkieten worden al gauw gek als er dingen boven hun hoofd bewegen.

Om te beginnen, zit of sta je met je gezicht dicht bij de kooi en praat je zachtjes tegen de vogels. Na de eerste dag tilt u uw hand zo op dat hij duidelijk zichtbaar is voor de bewoners van de kooi. Na korte tijd – twee tot zeven dagen – zal de hand geassocieerd worden met de zachte, veilige stem.

Tijdens het verversen van voedsel en water moet u altijd tegen uw vogels praten. Als u wilt dat uw parkiet gaat praten, voeg dan een paar woorden of zinnen toe aan dit gepraat.

Het trainen van een parkiet met de vinger

Om de vogel te laten geloven dat uw vinger de beste zitstok ter wereld is, koopt u hem om met gierst. Parkieten worden gek van dat spul. Het moet alleen gebruikt worden als traktatie, omdat het nogal vet is, maar in kleine hoeveelheden is het het equivalent van chocolade voor grasparkieten.

Leg een takje gierst tussen uw duim en de basis van uw wijsvinger. Steek uw hand in de kooi en zorg ervoor dat uw vinger dicht bij de plaats is waar de vogel zit, maar dat de gierst alleen via uw vinger bereikbaar is – stiekem knabbelen vanaf een zitstok of de tralies van de kooi zal het trainingsproces alleen maar vertragen. Als je voor het eerst je hand erin steekt, zal de vogel zich waarschijnlijk terugtrekken in een hoekje en toekijken. Parkieten hebben tijd nodig om te wennen aan elke nieuwe toevoeging aan hun omgeving, en uw met millet gevulde hand is een grote inbreuk. Maar met een beetje geduld komt u er wel.

Houd uw hand telkens vijf minuten in de kooi, met uw vinger op een steenworp afstand van waar de vogel zit. Herhaal dit verschillende keren gedurende één dag, met minstens een half uur tussen de pogingen. Uiteindelijk zal uw parkiet de lokroep van de gierst niet meer kunnen weerstaan, en zal hij dichterbij komen. Nogmaals, zorg ervoor dat hij niet bij het voer kan zonder uw vinger te gebruiken. Als je de parkiet rond de kooi jaagt in een poging hem op je vinger te krijgen, zul je er alleen in slagen hem te laten schrikken en je zoektocht een paar dagen terug te zetten.

Als hij eenmaal gewend is aan je hand in de kooi, kun je het hele proces versnellen door zachtjes met je vinger over de top van de poten van je parkiet te wrijven, en hij zal zonder nadenken aan boord stappen. Na een week van dit, gebruik dezelfde poot-strijk techniek om hem op je vinger te krijgen, maar deze keer zonder de gierst. Op een bepaald moment – en de timing hiervan hangt af van de individuele vogel – zal hij zich niet langer kunnen verzetten, en op je vinger springen.

Dit is waar je naar hebt gestreefd. De parkiet ziet je vinger nu als zijn favoriete zitstok, en zal er blij naar terugkeren – zelfs als hij buiten de kooi is.

Het uitlaten van een parkiet

Na het volgen van de bovenstaande stappen, zul je in staat zijn om je parkiet op regelmatige basis uit te laten. Er zijn een paar dingen die u moet doen om een kamer voor te bereiden voor het uitlaten van uw parkiet:

• Sluit de gordijnen, om te voorkomen dat hij tegen het raam valt en zich mogelijk verwondt
• Bedek alle vuren en schoorstenen
• Sluit alle deuren en ramen
• Breng breekbare ornamenten buiten bereik – deze zullen waarschijnlijk op richels staan: precies het soort plek waar uw vogel zal willen neerstrijken
• Zorg ervoor dat er geen honden, katten of onhandelbare kinderen in de kamer zijn – een vroeg trauma kan uw tammakingsinspanningen dagen terugzetten
• Zorg ervoor dat er enkele onbereikbare plaatsen zijn waar de parkiet kan neerstrijken – gordijnroedes en boekenplanken bijvoorbeeld: Uw vogel zal de eerste paar vluchten nerveus zijn, en de voorkeur geven aan iets hoogs en veiligs
• Na verloop van tijd zal hij gaan zitten op stoelen, meubels, de vloer, en u: Zorg ervoor dat u het goed vindt dat hij vrijwel overal landt, want als u met uw armen wappert om hem weg te wuiven, schrikt hij
• Zet wat speelgoed in de kamer – van een pingpongbal op de vloer tot een klimrek ter grootte van een parkiet op het dressoir
• Verwijder alle kamerplanten waaraan u niet wilt knabbelen
• Zet alle ventilatoren uit
• Bekleed of verwijder spiegels – het gebeurt niet altijd, maar sommige vogels vliegen er halsoverkop tegenaan

Een parkietje uit de kooi halen

Tijdens zijn eerste avonturen in de buitenwereld zal uw parkietje waarschijnlijk van uw hand afspringen net wanneer u hem uit de kooi probeert te halen. Als hij bij de eerste paar pogingen zenuwachtig lijkt als u uw hand er weer insteekt voor een tweede poging, laat hem dan met rust. Ga bij de volgende sessie verder waar u gebleven was.

Veel parkieten gaan meteen naar de top van de kooi als ze er voor de eerste keer uitgehaald worden. Laat hem daar neerstrijken terwijl hij zijn omgeving in zich opneemt, en leg er wat lekkers neer om hem een veilig en beloond gevoel te geven. Praat zachtjes tegen hem, en bied hem uiteindelijk weer uw vinger aan. Probeer hem van de kooi weg te halen en laat hem fladderen waar hij maar wil.

Als hij, na zijn eerste reis voorbij de tralies, meteen terug de kooi in vliegt, probeer hem dan weer op uw vinger te krijgen, of sluit het deurtje van de kooi. In dit stadium is het beter hem niet zonder hulp in en uit de kooi te laten klimmen. Als hij dit doet, kan hij uw hand gaan zien als een onnodige indringer in zijn territorium in plaats van het middel om van zijn kooi naar de wereld daarbuiten te komen.

Een parkiet terug in de kooi krijgen

Eenmaal met de vinger getraind, zal uw parkiet ook buiten de kooi handelbaar zijn. Als het tijd is om terug naar binnen te gaan, laat je je vinger zien. In het begin moet u misschien zijn buik aaien of de millet lokstof gebruiken. Nogmaals, het is het beste om hem niet in of uit te laten gaan zonder u als zitstok te gebruiken.

Een ongetemde parkiet die erin slaagt uit de kooi te ontsnappen is een lastiger voorstel. Je beste kans is om zijn lievelingseten in de kooi te doen en de deuren open te laten. Uiteindelijk zal hij wel terugkomen. Als er meer dan één vogel is, wordt het nog lastiger, want als u de deurtjes open laat, kunnen de anderen ook ontsnappen. Als niets de ontsnapte parkiet naar uw vinger kan lokken, zult u misschien uw toevlucht moeten nemen tot netten (zie het gedeelte over Ontsnapte parkieten, hieronder).

Het temmen van een nieuwe parkiet

Een nieuwe parkiet heeft een paar dagen nodig om zich aan zijn omgeving aan te passen, en sommige kunnen zich beter aanpassen dan andere. Houd de kooi de eerste dagen zo min mogelijk verstoord. Uiteindelijk zult u het speelgoed van de parkiet regelmatig verwisselen; maar doe dit niet in de eerste week.

Hun reactie op uw aanwezigheid zal afhangen van waar hij vandaan komt. Een jonge vogel die bij een kweker is gekocht, heeft misschien niet veel menselijk contact gehad, afgezien van het feit dat hij in een kleine doos is gestopt om hem naar uw huis te vervoeren. Een vogel die een paar weken in een dierenwinkel heeft doorgebracht, is meer gewend aan het lawaai en de drukte van de mens. Toch loont het nog steeds de eerste dagen rustig aan te doen. Ga er altijd van uit dat u vanaf nul begint.

Het tam maken van een jonge parkiet

Een parkiet kan niet tam gemaakt worden voordat hij gespeend is, op ongeveer zes weken. Voor die tijd is hij volledig afhankelijk van de aandacht van zijn ouders, en zal hij niet onder de indruk zijn van uw bemoeienis.

Ondanks zijn aanvankelijke nervositeit, is een jonge parkiet de ideale vogel om tam te maken. Hij is niet vastgeroest en heeft weinig verwachtingen van wat wel en niet normaal is. In tegenstelling tot een oudere vogel, zal hij geen herinnering hebben aan een tijd voor het grote vriendelijke gezicht en de opdringerige hand in de kooi.

Een oudere parkiet tam maken

Oldere vogels kunnen een beetje lastiger zijn. Een parkiet die zes maanden achterin een overvolle kooi in een dierenwinkel heeft gezeten, heeft een wereldbeeld dat u moeilijk zult kunnen veranderen. Plotseling overgeplaatst worden naar een stillere kooi met een heel andere wereld buiten, en een groot dier dat erop staat om meerdere keren per dag van dichtbij te kwetteren, kan traumatisch zijn.

Het tam maken kun je op geen enkele manier overhaasten. Blijf gewoon doorgaan met je zachte woorden en onbedreigende hand-in-de-kooi routine, en laat de parkiet je accepteren in zijn eigen tempo.

Het temmen van een vrouwelijke parkiet

Als je begint met het tam maken van een hen vogel vanaf jonge leeftijd, moet je niet meer problemen hebben dan met een haan vogel. Het is zeker waar dat oudere parkieten de neiging hebben om vastgeroest te raken in hun gewoontes – maar, nogmaals, dat zou ook voor mannetjes gelden. Hennen bijten vaak meer dan hanen, dus dit kan een probleem zijn als je een beetje nerveus bent. Ze hebben ook de neiging om harder te bijten, en terwijl een mannelijke beet meestal geen probleem is, kan een vrouwelijke beet soms pijnlijk zijn. (Zie Budgies leren niet te bijten, hieronder).

Een vrouwelijke parkiet in de paartijd kan moeilijk in de hand te houden zijn, en zelfs een getemde vogel kan terugvallen in een schijnbaar ongetemde staat. Ze kan territoriaal en broeds worden, en uw hand is in deze situaties niets anders dan een ongewenste indringer. Hou vol, en uiteindelijk zal de hormonale aanval overgaan. Als uw vogel bijzonder nerveus of strijdlustig is, kunt u proberen te trainen met een met millet beladen stokje in plaats van met een gemakkelijk te pikken vinger. Controleer ook haar voeding – te veel eiwitten kunnen de paringsdrang stimuleren.

Mannetjes krijgen in de paartijd ook hormonale pieken, maar het komt minder vaak voor dat ze daarbij ‘onhandelbaar’ worden.

Het temmen van een wilde parkiet

In Australië worden parkieten soms uit het wild gehaald. Deze zogenaamde ‘schildparkieten’ verschillen genetisch niet van in gevangenschap gefokte vogels, maar ze zullen moeilijk tam te krijgen zijn met behulp van de hierboven genoemde methoden. Buiten Australië is het zeer onwaarschijnlijk dat u een parkiet tegenkomt die in het wild is gekweekt.

Een vogel die ouder is dan zes maanden en niet veel met mensen te maken heeft gehad, zal zich op dezelfde manier gedragen als een wilde vogel. Het zal tijd en geduld kosten om hun vertrouwen te winnen; maar als je bereid bent het een paar maanden, zelfs een jaar, te geven, zul je uiteindelijk vrienden maken.

Het temmen van een paartje Budgies

Het temmen van twee vogels tegelijk is niet lastiger dan het temmen van één. In feite kan de morele steun die ze elkaar geven de dingen vaak versnellen. Als de dapperste van de twee voor de eerste keer op je vinger is gesprongen, zal de tweede waarschijnlijk volgen. Als je pech hebt en een echt paniekerige vogel in je koppel hebt, kan de vooruitgang traag zijn. Maar nogmaals, je hebt geen manier om dingen te versnellen, dus gewoon volhouden, blijf kalm en zacht, en je zult er uiteindelijk komen.

Het leren van bijtgedrag

Een bijtende parkiet kan een probleem worden – u zult hem niet graag in de hand hebben, waardoor uw kansen om hem tam te krijgen erg klein worden. Parkieten zijn over het algemeen erg goedaardig, maar af en toe vindt u er een die bij elke gelegenheid lijkt uit te halen.

Alles is echter niet verloren. De volgende vragen helpen u over de moeilijke periode heen.

• Is uw parkiet al vingervaardig? Zo niet, dan zal hij nog steeds angstig zijn als uw hand te dichtbij komt, en daarom bijten.
• Is uw vogel verhuisd naar een nieuwe kooi, nieuwe kamer of nieuw huis? Dit zal hem voor een korte tijd angstig maken, dus laat hem twee of drie dagen wennen voordat hij het normale handcontact hervat.
• Bijt hij op bepaalde tijden? Maak een notitie van wanneer uw parkiet de neiging heeft aan te vallen en zoek naar een patroon. Het kan zijn omdat hij ergens bang voor is (een ander huisdier, lawaaierige kinderen, geluiden van buiten); het kan zijn dat hij moe of hongerig is; of u kunt een andere regelmatige ’trigger’ ontdekken.
• Maak je een heisa als hij bijt? Probeer het bijten te negeren – haal uw hand weg, of zet hem terug in de kooi. Te veel lawaai en ophef zal hem laten denken dat hij met het bijten aandacht krijgt, en hij zal van die aandacht gaan genieten, waardoor een onbedoelde positieve feedback-lus ontstaat. Schreeuwen kan hem ook stress bezorgen, waardoor hij angstig wordt en weer gaat bijten.
• Heeft men u verteld, of ergens gelezen, dat u een parkiet moet straffen als hij bijt? Dit is een vreselijk advies – negeer het! Het enige wat het zal doen is hem u als een bedreiging laten zien, en u zult nooit zijn vertrouwen terugwinnen.

De straffen die in de ‘slechte oude tijd’ werden aanbevolen waren onder andere spuiten met water, in een isoleercel zetten, of zelfs met je vinger op zijn snavel slaan. Doe dat niet – zo simpel is het.

• Heb je de parkiet afgeleid met speeltjes of traktaties wanneer hij bijt? Dit zal averechts werken, omdat hij zal denken dat de traktatie een beloning is voor het bijten. Dus raad eens wat hij de volgende keer gaat doen als je hem om je vinger probeert te krijgen?

• Varieert de voeding van de parkiet en krijgt hij regelmatig te eten? Een vogel die zich verveelt met zijn dieet kan humeurig worden.
• Krijgt hij een goede nachtrust, zonder middernachtelijke lichten, blaffende honden of andere verstoringen? Net als elk ander dier zal een parkiet met slaaptekort niet in een goede stemming zijn. Een kooihoes kan hierbij helpen.
• Handelt u hem op de juiste manier? Een parkiet moet er altijd voor kiezen om op uw vinger te springen – grijp hem nooit vast of til hem uit de kooi door hem op welke manier dan ook vast te grijpen.
• Geeft u de parkiet de ruimte om vrij te vliegen? Een krappe ruimte vol mensen die hun hoofd wegduwen, met hun armen zwaaien of de vliegende vogel volgen, zal hem angstig maken en vatbaar voor paniek. In de geest van een parkiet betekent achtervolging een roofdier.
• Heeft de parkiet genoeg speelgoed en wordt het regelmatig vervangen? Hij heeft stimulatie nodig en kan snel verveeld raken.
• Heeft hij een vriendje, of krijgt hij alle aandacht die hij nodig heeft? Een verveelde en eenzame parkiet kan zijn toevlucht nemen tot bijten als middel om aandacht te krijgen.