Virtueel alle cytokines mediëren biologische activiteiten, hetzij direct op immuuncellen of op de adhesiemoleculen waarmee immuuncellen interageren en kunnen daarom als pro-inflammatoir worden beschouwd. Verscheidene cytokinen, waaronder tumornecrosefactor (TNF), interleukine (IL)-1, IL-6, en leden van de familie van de kleine cytokinen, zijn bij uitstek in staat de voor ontsteking kenmerkende cellulaire infiltratie en beschadiging van het eigen weefsel te bevorderen. De biologie en technieken voor de bepaling van deze cytokinen worden beschreven. Bioassays waren de vroegste beschikbare methoden om cytokines te karakteriseren. Hoewel bioassays potentieel gevoeliger zijn dan immuun-gebaseerde tests, zijn ze niet altijd in staat cytokines met kruisreagerende activiteiten van elkaar te onderscheiden. Bovendien kunnen bioassays fout-negatief zijn in het geval van remmers, maar het blijft nuttig cytokines te testen op hun biologische activiteit. ELISA’s kunnen geen onderscheid maken tussen biologisch actieve en inactieve maar immunoreactieve vormen van de eiwitten. Aangezien bioassays alleen functionele activiteit detecteren, kunnen zij nuttig zijn voor het identificeren van cytokine-antagonisten in een reactiemengsel. Het moleculair klonen van cytokine-CDNA’s en de ontwikkeling van grootschalige expressiemethoden hebben vrijwel onbeperkte hoeveelheden eiwit voor biologische tests beschikbaar gemaakt. Gezuiverde eiwitten zijn ook gebruikt voor de ontwikkeling van op immuunsysteem gebaseerde assay-technieken zoals ELISA’s voor het kwantificeren van cytokinen. ELISA’s bieden het beste en in veel gevallen het enige mechanisme voor het onderscheiden van cytokinen met significante overlappende biologische activiteiten. De isolatie van cytokinespecifieke cDNA’s maakt het gebruik van moleculaire technieken mogelijk om cytokinespecifieke mRNA-transcripten te identificeren. Een uiterst gevoelige techniek voor het detecteren van transcripten is de RNA-gebaseerde polymerase-kettingreactie (RT-PCR). Biologische tests voor IL-1, IL-6, IL-8, en TNF zijn goed gestandaardiseerd en worden hier beschreven. De algemene technieken voor de ELISA en RT-PCR worden eveneens beschreven.