Ratten zijn lang beschuldigd van het verspreiden van de Zwarte Dood in Europa in de 14e eeuw. Specifiek hebben historici gespeculeerd dat de vlooien op ratten verantwoordelijk zijn voor de geschatte 25 miljoen pestdoden tussen 1347 en 1351.
Een nieuwe studie suggereert echter dat ratten niet de belangrijkste dragers waren van vlooien en luizen die de pest verspreidden – het waren mensen.
In een studie gepubliceerd in januari 2017 in de Proceedings of the National Academy of Sciences, simuleerden onderzoekers Zwarte Dood-uitbraken in Europese steden om te proberen te begrijpen hoe de pest werd verspreid. In hun simulaties keken ze naar drie mogelijke modellen voor infectie: ratten, overdracht via de lucht, en vlooien en teken die mensen bij zich dragen op hun lichaam en kleding.
Een vlo besmet met de pest. (Credit: Smith Collection/Gado/Getty Images)
In de meeste steden was het model dat zich richtte op vlooien en teken op mensen het meest accurate model om de verspreiding van de ziekte te verklaren.Hoewel het voor de meeste lezers misschien als een verrassing komt, hebben eerdere studies deze bevindingen bevestigd. De consensus lijkt te zijn dat de pest zich te snel verspreidde om ratten als de schuldige dragers te kunnen aanwijzen.
“Het zou onwaarschijnlijk zijn dat het zich zo snel zou verspreiden als het werd overgebracht door ratten,” vertelde Nils Stenseth, een professor aan de Universiteit van Oslo en co-auteur van de studie van maandag, aan BBC News. “Het zou door deze extra lus van de ratten moeten gaan, in plaats van te worden verspreid van persoon tot persoon.”
Het is niet duidelijk waar de overtuiging vandaan komt dat ratten de pest in de eerste plaats verspreiden. De onderzoekers schrijven immers dat “er weinig historische en archeologische steun is voor een dergelijke bewering.” Bijvoorbeeld, als ratten echt een hoofdoorzaak waren van de pest, dan zouden er meer archeologische bewijzen zijn van dode ratten.