Ondiepe, middelbare en diepe brandhaarden

De belangrijkste soorten seismische golven

Seismische golven die door een aardbevingsbron worden opgewekt, worden gewoonlijk in drie hoofdtypen ingedeeld. De eerste twee, de P (of primaire) en S (of secundaire) golven, planten zich voort in het aardlichaam, terwijl de derde, bestaande uit Love- en Rayleighgolven, zich langs het aardoppervlak voortplanten. Het bestaan van deze typen seismische golven werd in de 19e eeuw wiskundig voorspeld, en moderne vergelijkingen tonen aan dat er een nauwe overeenkomst bestaat tussen dergelijke theoretische berekeningen en feitelijke metingen van de seismische golven.

De P-seismische golven reizen als elastische bewegingen met de hoogste snelheden. Het zijn longitudinale golven die kunnen worden overgebracht door zowel vaste als vloeibare materialen in het binnenste van de aarde. Bij P-golven trillen de deeltjes van het medium op een wijze die vergelijkbaar is met geluidsgolven – het overbrengende medium wordt afwisselend samengedrukt en uitgezet. Het langzamere type lichaamsgolf, de S-golf, verplaatst zich alleen door vast materiaal. Bij S-golven is de beweging van de deeltjes dwars op de reisrichting en gaat het om een afschuiving van het overbrengende gesteente.

Omdat P-golven een grotere snelheid hebben, bereiken zij als eerste elk punt op het aardoppervlak. Het eerste begin van de P-golf begint op de plaats waar een aardbeving ontstaat. Dit punt, gewoonlijk op enige diepte in de aarde, wordt het brandpunt of hypocentrum genoemd. Het punt aan het oppervlak onmiddellijk boven het brandpunt wordt het epicentrum genoemd.

Love- en Rayleigh-golven worden geleid door het vrije oppervlak van de aarde. Zij volgen nadat de P en S golven door het lichaam van de planeet zijn gegaan. Zowel de Love- als de Rayleigh-golf brengen horizontale deeltjesbeweging met zich mee, maar alleen het laatste type heeft verticale grondverplaatsingen. Als Love- en Rayleigh-golven zich verplaatsen, verspreiden zij zich in lange golftreinen, en op aanzienlijke afstanden van de bron in alluviale bekkens veroorzaken zij een groot deel van het schudden dat tijdens aardbevingen wordt gevoeld.