Moleculaire Expressies Celbiologie: The Influenza (Flu) Virus

Posted on

The Influenza (Flu) Virus

Na de gewone verkoudheid is influenza of “de griep” misschien wel de bekendste infectie van de luchtwegen in de wereld. Alleen al in de Verenigde Staten krijgen elk jaar zo’n 25 tot 50 miljoen mensen griep. De symptomen van griep lijken op die van een gewone verkoudheid, maar zijn vaak ernstiger. Koorts, hoofdpijn, vermoeidheid, spierzwakte en -pijn, keelpijn, droge hoest en een loopneus of verstopte neus komen vaak voor en kunnen zich snel ontwikkelen. Maagdarmklachten die met influenza gepaard gaan, komen soms bij kinderen voor, maar bij de meeste volwassenen worden aandoeningen die zich uiten in diarree, misselijkheid en braken niet door het influenzavirus veroorzaakt, hoewel ze vaak ten onrechte als “buikgriep” worden aangeduid. Een aantal complicaties, zoals bronchitis en longontsteking, kan ook optreden in combinatie met influenza en komt vooral voor bij ouderen, jonge kinderen en mensen met een onderdrukt immuunsysteem.

Influenza is zeer besmettelijk en komt vaker voor tijdens de koudere maanden van het jaar. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is de toename van de incidentie echter niet te wijten aan het klimaat zelf, maar veeleer aan het feit dat men tijdens guur weer meer tijd binnenshuis doorbrengt in de nabijheid van andere mensen. Het influenzavirus wordt hoofdzakelijk overgedragen via afscheidingen uit de luchtwegen die vrijkomen wanneer een besmette persoon hoest of niest. De incubatietijd bedraagt gewoonlijk één tot twee dagen vanaf het tijdstip van besmetting en de meeste mensen beginnen binnen een week op natuurlijke wijze van de symptomen te herstellen. De meeste sterfgevallen als gevolg van influenza worden veroorzaakt door complicaties van de griep en niet door het eigenlijke influenzavirus.

Drie verschillende typen influenzavirus, A, B en C genoemd, zijn geïdentificeerd. Samen vormen deze virussen, die antigenisch van elkaar verschillen, hun eigen virusfamilie, de Orthomyxoviridae. De meeste griepgevallen, vooral die welke zich tijdens epidemieën of pandemieën voordoen, worden veroorzaakt door het influenza A-virus, dat een verscheidenheid van diersoorten kan treffen, maar het B-virus, dat normaliter alleen bij mensen wordt aangetroffen, is verantwoordelijk voor veel plaatselijke uitbraken. Het influenza C-virus verschilt morfologisch en genetisch van de andere twee virussen en is over het algemeen niet-symptomatisch, zodat het van weinig medisch belang is.

De structuur van het influenzavirus (zie figuur 1) is enigszins variabel, maar de viriondeeltjes zijn gewoonlijk bolvormig of eivormig en 80 tot 120 nanometer in doorsnee. Soms komen ook filamenteuze vormen van het virus voor, die bij sommige influenzastammen vaker voorkomen dan bij andere. Het influenzavirus is een omhuld virus dat zijn lipide bilaag ontleent aan het plasmamembraan van een gastheercel. In het omhulsel zijn twee verschillende soorten glycoproteïne-pieken ingebed. Ongeveer 80 procent van de spikes bestaat uit hemagglutinine, een trimerisch eiwit dat functioneert bij de hechting van het virus aan een gastheercel. De overige ongeveer 20 procent van de glycoproteïnepunten bestaat uit neuraminidase, waarvan wordt aangenomen dat het voornamelijk betrokken is bij het vergemakkelijken van het vrijkomen van nieuw geproduceerde virusdeeltjes uit de gastheercel. Aan de binnenzijde van het omhulsel dat een influenzavirus omgeeft, bevindt zich een voering van antigene matrixeiwitten. Binnen het omhulsel bevindt zich het influenza-genoom, dat is georganiseerd in acht stukken enkelstrengs RNA (alleen A- en B-vormen; influenza C heeft 7 RNA-segmenten). Het RNA is samen met nucleoproteïne verpakt in een spiraalvormige ribonucleoproteïnevorm, met drie polymerasepeptiden voor elk RNA-segment.

Mutaties in de antigene structuur van het influenzavirus hebben geleid tot een aantal verschillende influenzasubtypes en -stammen. Specifieke variëteiten van het virus worden over het algemeen genoemd naar de specifieke antigene determinanten van hemagglutinine (13 hoofdtypen) en neuraminidase (9 hoofdtypen) oppervlakte-eiwitten die zij bezitten, zoals bij influenza A(H2N1) en A(H3N2). Nieuwe stammen van het influenzavirus ontstaan als gevolg van een geleidelijk proces dat bekend staat als antigene drift, waarbij mutaties binnen de antilichaambindende sites van het virus zich in de loop der tijd opstapelen. Door dit mechanisme kan het virus het immuunsysteem van het lichaam grotendeels omzeilen, waardoor het mogelijk niet in staat is een nieuwe griepstam te herkennen en er immuniteit tegen te verlenen, zelfs als een persoon al immuniteit tegen een andere virusstam heeft opgebouwd. Zowel A- als B-griepvirussen ondergaan voortdurend antigene drift, maar door de jaarlijkse herformulering van griepvaccins kunnen wetenschappers vaak rekening houden met eventuele nieuwe stammen die zijn opgedoken.

Influenza A ondergaat ook een ander soort mutatie, antigene verschuiving genaamd, die resulteert in een nieuw subtype van het virus. Antigene verschuiving is een plotselinge verandering in de antigeniciteit, veroorzaakt door recombinatie van het influenza-genoom, die kan optreden wanneer een cel gelijktijdig wordt geïnfecteerd door twee verschillende stammen van type A influenza. Het ongewoon grote aantal gastheren dat voor influenza A vatbaar is, lijkt de kans dat deze gebeurtenis zich voordoet te vergroten. Met name de vermenging van stammen die vogels, varkens en mensen kunnen infecteren, wordt verantwoordelijk geacht voor de meeste antigene verschuivingen. In sommige delen van de wereld leven mensen in de onmiddellijke nabijheid van varkens en pluimvee, zodat menselijke en vogelstammen gemakkelijk tegelijkertijd een varken kunnen besmetten, wat resulteert in een uniek virus. Nieuwe subtypes van influenza A ontwikkelen zich plotseling en op onvoorspelbare wijze, zodat wetenschappers niet in staat zijn van tevoren vaccins te maken die effectief zijn tegen deze subtypes. Bijgevolg kan het opduiken van een nieuw subtype van het virus in zeer korte tijd een wereldwijde pandemie veroorzaken.

Naast vaccins zijn er nog enkele andere wapens ontworpen om de griep te bestrijden. De antivirale medicijnen amantadine en rimantadine kunnen helpen de ernst van de ziekte te verminderen bij personen met griep die binnen twee dagen na het begin van de symptomen beginnen met het gebruik van de medicijnen. Deze geneesmiddelen werken door het belemmeren van de verandering in pH die nodig is voor de griepvirus om zijn inhoud in het cytosol van een gastheercel vrij te geven. Twee andere antivirale geneesmiddelen, zanamavir en oseltamivir, zijn werkzaam tegen zowel het A- als het B-griepvirus. In plaats van de pH-verschuivingen te verstoren, blokkeren zanamavir en oseltamivir de glycoproteïne neuraminidase, zodat het vrijkomen van nieuwe virusdeeltjes wordt geremd en de verspreiding ervan wordt tegengegaan. Het is belangrijk op te merken dat antibiotica niet in staat zijn het influenzavirus zelf te bestrijden, maar soms aan grieppatiënten worden gegeven om aanvallen van opportunistische micro-organismen, die verantwoordelijk zijn voor veel griepcomplicaties, tegen te gaan.

Hoewel de griep door de wijdverspreide bekendheid relatief goedaardig lijkt voor een groot deel van de algemene bevolking, kan het virus verwoestend zijn. In 1918 en 1919 stierven meer dan 20 miljoen mensen aan een virusstam die algemeen bekend stond als de Spaanse griep en die over bijna alle bewoonde gebieden van de wereld circuleerde. Sindsdien zijn er vele andere uitbraken geweest, maar geen daarvan was zo dodelijk. Desondanks staat influenza, samen met complicaties van het virus, in de top tien van doodsoorzaken in de Verenigde Staten, hoger dan andere veel bekendere doodsoorzaken, zoals het HIV virus dat AIDS veroorzaakt.

Terug naar celstructuur THUIS

Terug naar VIRUS STRUCTUUR THUIS

Vragen of opmerkingen? Stuur ons een e-mail.
© 1995-2021 door Michael W. Davidson en The Florida State University. Alle rechten voorbehouden. Afbeeldingen, grafieken, software, scripts of applets mogen op geen enkele manier gereproduceerd of gebruikt worden zonder toestemming van de rechthebbenden. Gebruik van deze website betekent dat u akkoord gaat met alle wettelijke voorwaarden die door de eigenaren zijn opgesteld.
Deze website wordt onderhouden door ons
Graphics & Web Programming Team
in samenwerking met Optical Microscopy at the
National High Magnetic Field Laboratory.
Laatste wijziging: Friday, Nov 13, 2015 at 02:18 PM
Access Count Since May 10, 2005: 525891
Microscopen geleverd door:


Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.