It’s All About Italy

Het glimmend witte beeld van Michelangelo’s David, met een katapult in de hand klaar voor de strijd, domineert de Piazza della Signoria in Florence. Het trekt elk jaar miljoenen toeristen, ook al is het maar een kopie. Het origineel, vakkundig gebeiteld door meester-beeldhouwer Michelangelo uit de Renaissance, ligt veilig in een speciaal daarvoor ingerichte galerij van het nabijgelegen Accademia di Belle Arti museum. Maar het is zoveel meer dan alleen maar een standbeeld. Dus als u een reis naar Florence plant, zijn hier 11 dingen die u nog niet wist over Michelangelo’s David en 11 redenen om hem te gaan bekijken.

11 dingen die u niet wist over Michelangelo’s David

1) Michelangelo was net 26 toen hij in 1501

De jonge Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni werkte als kunstenaar sinds zijn 13e toen hij in de leer ging in het atelier van de Florentijnse kunstenaar Domenico Ghirlandaio. Zijn leermeester Ghirlandaio was een meester in fresco’s, figuurtekeningen en portretten, wiens werk nog steeds de muren van de Sixtijnse Kapel in Rome siert. Michelangelo was een snelle leerling en overtrof zijn leermeester in schilder-, beeldhouw- en frescotechniek, vandaar zijn opdracht op zo’n jonge leeftijd.

2) Het beeld stelt David voor, die de reusachtige Bijbelse krijger Goliath versloeg

Op het eerste gezicht is Michelangelo’s meesterwerk een prachtige studie van een mannelijk naakt, maar het beeld heeft ook een Bijbelse achtergrond; de legende van David en Goliath. Het Boek Samuel beschrijft hoe een jonge herdersjongen genaamd David het opnam tegen een twee meter grote reus die het leger van Israël terroriseerde. De reus Goliath was gewapend met een enorm zwaard en beschermd door een volledig harnas, maar de jongen stond tegenover hem, slechts gewapend met zijn staf, een slinger over zijn linkerschouder en een stapel stenen. En ondanks het ogenschijnlijke verschil in kracht en sterkte, velde David de reus koelbloedig met een enkel schot in het voorhoofd alvorens hem te onthoofden. David is sindsdien een poster-boy voor de underdog, hoewel Michelangelo, die altijd de grenzen verlegde, hem afbeeldde als een knappe, gezonde jongeman in plaats van een magere jonge herdersjongen, en zo een van de meest direct herkenbare en heroïsche kunstwerken van Italië creëerde.

3) Michelangelo was de derde beeldhouwer die de opdracht kreeg

De eerste kunstenaar die zich aan het project waagde was Agostino di Duccio, die in 1463 begon met het vormen van de voeten en benen, maar nooit verder kwam. Tien jaar later nam Antonio Rossellino het over waar Agostino was opgehouden, maar ook zijn betrokkenheid was van korte duur. Het zou nog 25 jaar duren voordat Michelangelo de opdracht kreeg, die helemaal opnieuw begon en het beeld op spectaculaire wijze voltooide.

4) Michelangelo’s David is gehouwen uit één blok Carrara marmer

Carrara marmer, een witte of blauwgrijze steen van hoge kwaliteit, wordt al millennia lang gebruikt voor standbeelden en gebouwen. De oude Romeinen gebruikten het om het Pantheon en de Zuil van Trajanus te bouwen, de Toscanen bouwden er de prachtige kathedraal van Siena mee en de triomfboog van Londen is er prachtig mee bekleed.

En Michelangelo was ervaren in het bewerken van Carrara marmer en reisde vaak naar de beroemde steengroeve in het noorden van Toscane om persoonlijk zijn eigen blokken uit te kiezen die het best bij zijn werk pasten. Maar omdat Michelangelo de derde kunstenaar was die zich aan het beeld van David waagde, was het marmeren blok al meer dan 25 jaar eerder door de kathedraal van Florence gekocht. En ondanks het feit dat het blok gebreken vertoonde, was het toch een enorme investering voor de kathedraal. Gelukkig zag Michelangelo het potentieel van het afgedankte blok, hij stelde zich de figuur voor die in de steen opgesloten zat, en hij slaagde erin de autoriteiten ervan te overtuigen hem het project te gunnen. Hij begon te werken op de ochtend van 13 september 1501 en zou iets minder dan 3 jaar nodig hebben om het te voltooien.

5) David was nooit bedoeld om van dichtbij te worden bekeken

Toen de stad Florence Michelangelo de opdracht gaf, wilden ze een standbeeld van David om het dak van de enorme Duomo te versieren, samen met 11 andere helden uit het Oude Testament, waaronder Jozua en Hercules. Maar toen de mensen het voltooide beeld van de jonge kunstenaar zagen, realiseerden zij zich al snel dat het zowel te zwaar als te spectaculair was om op het dak te worden verstopt. Een comité van Florentijnse burgers en Leonardo da Vinci, Filippino Lippi en Botticelli werd bijeengeroepen om te bepalen wat de beste plaats was voor David. Negen verschillende locaties werden overwogen. En ondanks veel aanvankelijke onenigheid werd Michelangelo’s David uiteindelijk onthuld op 8 september 1504 bij de ingang van het Palazzo della Signoria, het stadhuis van Florence dat nu bekend staat als het Palazzo Vecchio.

6) Michelangelo’s David weegt evenveel als 80 mannen

David weegt meer dan 6 ton of 12.478 pond; dat is het equivalent van ongeveer 80 volwassen mannen! En met een hoogte van 17 voet, of 3 keer de hoogte van de gemiddelde man, was er weinig mogelijkheid om het voltooide beeld meer dan 150 voet op het dak van de Duomo te hijsen, omdat de technologie om zo’n zwaar gewicht te tillen nog niet bestond. Het beeld was zelfs zo groot dat de plaatselijke bevolking het de bijnaam colosso, of reus, gaf. En zelfs toen de laatste rustplaats op de Piazza della Signoria, op slechts een halve mijl afstand van zijn werkplaats, was vastgesteld, hadden 40 mannen nog 4 dagen nodig om Michelangelo’s David door de Florentijnse straten naar de Piazza della Signoria te vervoeren, waarbij hij over ingevette palen werd geduwd. Daar zou hij drie en een halve eeuw blijven totdat hij in 1872 werd verplaatst naar zijn huidige plaats in de Galleria dell’Accademia om hem te beschermen tegen de elementen.

7) David was vroeger verguld

Of althans delen van Michelangelo’s David waren dat. Het oorspronkelijke beeld was verguld met bladgoud op bepaalde delen, waaronder de mitella over zijn linkerschouder, de boomstronk achter zijn been en een vergulde guirlande rond zijn heupen, vermoedelijk om zijn bescheidenheid te bewaren!

8) Het beeld is minstens twee keer beschadigd

Toen David het in het Bijbelse verhaal opnam tegen Goliath, kwam de jongen er ongeschonden vanaf, maar Michelangelo’s David heeft helaas niet zoveel geluk gehad. Het beeld brak zijn arm 23 jaar nadat het was voltooid, toen een politieke activist tijdens een burgeropstand in 1527 een stoel uit het raam van het Palazzo Vecchio gooide, waardoor Davids linkerarm op drie plaatsen brak. David overleefde de volgende 400 jaar ongeschonden en ontsnapte onbeschadigd aan de Tweede Wereldoorlog, ondanks Hitler’s wens om het aan zijn kunstcollectie toe te voegen en ondanks de bombardementen op Florence. En gelukkig, hoewel een vandaal met een hamer een teen afhakte in een nogal brutale pedicure in 1991, blijft het beeld van Michelangelo’s David goed beschermd in zijn huis in de Accademia Galerij, zodat we allemaal kunnen genieten van zijn glorie.

9) Er is meer dan één David

Het beeld dat op het Piazza della Signoria staat is niet het origineel dat door Michelangelo werd gebeeldhouwd, maar een kopie die daar werd neergezet toen het meesterwerk aan het eind van de jaren 1800 naar de Galleria dell’Accademia werd overgebracht. Maar de twee Davids van Florence zijn niet de enige in de wereld. Een ervan bijvoorbeeld werd in 1857 cadeau gedaan aan de Britse koningin Victoria. Hare Koninklijke Hoogheid was echter geschokt door Davids frontale naaktheid – het was tenslotte de tijd van de Victoriaanse preutsheid – en stond erop dat er een speciaal verwijderbaar vijgenblad werd gemaakt om tere bezoekers te beschermen tegen zijn aanstootgevende genitaliën!

10) De boomstam achter het been van David beschermt het beeld

Als je naar veel beeldhouwwerken kijkt, is er bijna altijd één ding dat ze gemeen hebben: er ligt een boomstam of een rotsblok achter de figuur, zogenaamd om een beetje decor en context aan het stuk toe te voegen. Maar in feite is de boomstam een technische truc die al sinds de oudheid wordt toegepast. Beeldhouwers, waaronder Michelangelo, wisten dat als ze in het marmer bleven beitelen, er teveel spanning op het blok zou komen te staan, waardoor er schokgolven doorheen zouden gaan en het zou versplinteren. Dus de volgende keer dat je naar een klassiek standbeeld kijkt, weet je waarom het een boomstam aan de achterkant heeft!) David heeft een scheel

Michelangelo haalde veel van zijn inspiratie voor zijn werk uit de oude kunst, met name uit de Romeinen, wier beeldhouwwerken hij als artistieke perfectie beschouwde. Bij het beeldhouwen van David was Michelangelo’s ontwerp en pose zeker gemotiveerd door oude heroïsche stijlen, maar hij gaf zijn beeld opzettelijk een gebrek omdat hij zichzelf niet gelijk achtte aan de Romeinse meesters.

Het is tijd om Michelangelo’s David te ontmoeten!

De replica van Michelangelo’s David torent boven de menigte bezoekers op het Piazza della Signoria in Florence uit. En hoewel het zeker een prachtige ervaring is, is er niets dat echt vergelijkbaar is met de hoek om te slaan in de grote zaal van de Accademia Gallery en je eerste blik op het origineel te werpen. Uitgehouwen door een 26 jaar oud genie, uit een enkel kolossaal blok Carrara marmer, is de figuur van David werkelijk heroïsch. En zijn schoonheid zou Michelangelo’s reputatie in zowel Florence als Rome zodanig bezegelen dat zijn volgende opdracht het schilderen van het plafond van de Sixtijnse Kapel was! Dus als u Florence bezoekt, moet een kaartje voor de Accademia galerij om Michelangelo’s David te ontmoeten bovenaan uw lijstje staan – onze reisexperts staan klaar om u te helpen de wachtrijen over te slaan en zoveel tijd als u wilt door te brengen om deze tijdloos mooie jongeman te leren kennen. Ciao bello!