Het verschijnsel globalisering begon in een primitieve vorm toen de mens zich voor het eerst in verschillende gebieden van de wereld vestigde; de laatste tijd heeft het echter een vrij gestage en snelle vooruitgang vertoond en is het een internationale dynamiek geworden die, als gevolg van de technologische vooruitgang, in snelheid en schaal is toegenomen, zodat landen in alle vijf continenten zijn beïnvloed en betrokken zijn geraakt.
Key Takeaways
- Globalisering is een proces waarbij bedrijven of andere organisaties invloed creëren, of activiteiten ontwikkelen over de hele wereld.
- Globalisering is een combinatie van bruto binnenlands product (BBP), industrialisatie, en de Human Development Index (HDI).
- De ontwikkelde landen profiteren van globalisering als bedrijven wereldwijd concurreren, en van de daaruit voortvloeiende reorganisatie in de productie, internationale handel, en de integratie van de financiële markten.
- Sommige economen beweren dat globalisering helpt bij het bevorderen van economische groei en meer handel tussen naties; maar andere deskundigen, evenals het grote publiek, zien over het algemeen de negatieve kanten van globalisering als zwaarder wegen dan de voordelen.
- Critici zeggen dat globalisering nadelig is voor minder welvarende landen, voor kleine bedrijven die niet kunnen concurreren met de grotere bedrijven, en voor consumenten die geconfronteerd worden met hogere productiekosten en de risico’s van banen die worden uitbesteed.
Wat is globalisering?
Globalisering wordt gedefinieerd als een proces dat, gebaseerd op internationale strategieën, tot doel heeft de bedrijfsactiviteiten op wereldschaal uit te breiden, en werd bespoedigd door de vergemakkelijking van de wereldwijde communicatie als gevolg van de technologische vooruitgang en de sociaal-economische, politieke en milieu-ontwikkelingen.
Het doel van globalisering is organisaties een superieure concurrentiepositie te verschaffen met lagere bedrijfskosten, om een groter aantal producten, diensten en consumenten te verwerven. Deze benadering van concurrentie wordt verkregen via diversificatie van middelen, het creëren en ontwikkelen van nieuwe investeringsmogelijkheden door het ontsluiten van extra markten en het verkrijgen van toegang tot nieuwe grondstoffen en hulpbronnen. Diversificatie van hulpbronnen is een bedrijfsstrategie die de verscheidenheid van bedrijfsproducten en -diensten binnen verschillende organisaties vergroot. Diversificatie versterkt instellingen door het verlagen van organisatorische risicofactoren, het spreiden van belangen op verschillende gebieden, het benutten van marktkansen, en het verwerven van bedrijven zowel horizontaal als verticaal van aard.
Geïndustrialiseerde of ontwikkelde naties zijn specifieke landen met een hoog niveau van economische ontwikkeling en voldoen aan bepaalde sociaal-economische criteria op basis van de economische theorie, zoals het bruto binnenlands product (BBP), industrialisatie en de menselijke ontwikkelingsindex (HDI), zoals gedefinieerd door het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Verenigde Naties (VN) en de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Volgens deze definities zijn enkele geïndustrialiseerde landen het Verenigd Koninkrijk, België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Japan, Luxemburg, Noorwegen, Zweden, Zwitserland en de Verenigde Staten.
Componenten van globalisering
De componenten van globalisering zijn het BBP, de industrialisatie en de menselijke ontwikkelingsindex (HDI). Het BBP is de marktwaarde van alle afgewerkte goederen en diensten die in een jaar binnen de grenzen van een land worden geproduceerd en dient als maatstaf voor de totale economische output van een land. Industrialisatie is een proces dat, gedreven door technologische innovatie, sociale verandering en economische ontwikkeling teweegbrengt door een land om te vormen tot een gemoderniseerde industriële, of ontwikkelde natie. De Human Development Index bestaat uit drie componenten: de levensverwachting van de bevolking van een land, kennis en onderwijs gemeten aan de hand van de alfabetiseringsgraad van volwassenen, en inkomen.
De mate waarin een organisatie geglobaliseerd en gediversifieerd is, is van invloed op de strategieën die zij hanteert om grotere ontwikkelings- en investeringskansen na te streven.
De economische gevolgen voor ontwikkelde landen
Globalisering dwingt bedrijven zich aan te passen aan verschillende strategieën die zijn gebaseerd op nieuwe ideologische tendensen die trachten een evenwicht te vinden tussen de rechten en belangen van zowel het individu als de gemeenschap in haar geheel. Deze verandering stelt bedrijven in staat wereldwijd te concurreren en betekent ook een ingrijpende verandering voor bedrijfsleiders, werknemers en management door op legitieme wijze de deelname van werknemers en de overheid te accepteren bij het ontwikkelen en uitvoeren van bedrijfsbeleid en -strategieën. Risicovermindering door diversificatie kan worden bereikt door betrokkenheid van bedrijven bij internationale financiële instellingen en partnerschappen met zowel lokale als multinationale bedrijven.
Globalisering brengt reorganisatie op internationaal, nationaal en sub-nationaal niveau met zich mee. Zij brengt met name de reorganisatie van de productie, de internationale handel en de integratie van de financiële markten met zich mee. Dit beïnvloedt de kapitalistische economische en sociale verhoudingen, via multilateralisme en micro-economische verschijnselen, zoals het concurrentievermogen van het bedrijfsleven, op mondiaal niveau. De transformatie van productiesystemen heeft gevolgen voor de klassenstructuur, het arbeidsproces, de toepassing van technologie, en de structuur en organisatie van kapitaal. Globalisering wordt nu gezien als een marginalisering van de lager opgeleide en laaggeschoolde werknemers. Bedrijfsuitbreiding betekent niet langer automatisch meer werkgelegenheid. Bovendien kan zij leiden tot een hoge beloning van kapitaal, vanwege de grotere mobiliteit ervan in vergelijking met arbeid.
Het verschijnsel lijkt te worden aangedreven door drie grote krachten: de globalisering van alle product- en financiële markten, technologie, en deregulering. Globalisering van de produkt- en financiële markten verwijst naar een grotere economische integratie op het gebied van specialisatie en schaalvoordelen, die zal resulteren in meer handel in financiële diensten via zowel kapitaalstromen als grensoverschrijdende toetredingsactiviteiten. De technologische factor, met name de beschikbaarheid van telecommunicatie en informatie, heeft de levering op afstand vergemakkelijkt en nieuwe toegangs- en distributiekanalen verschaft, terwijl de industriële structuren voor financiële diensten werden vernieuwd door de toegang mogelijk te maken van niet-bancaire entiteiten, zoals telecommunicatie en nutsbedrijven.
Deregulering heeft betrekking op de liberalisering van de kapitaalrekening en de financiële diensten wat producten, markten en geografische locaties betreft. Zij integreert banken door een breed scala aan diensten aan te bieden, maakt de intrede van nieuwe aanbieders mogelijk en leidt tot meer multinationale aanwezigheid op veel markten en meer grensoverschrijdende activiteiten.
In een wereldeconomie is macht het vermogen van een bedrijf om zowel materiële als immateriële activa te verwerven die klantenbinding creëren, ongeacht de locatie. Onafhankelijk van grootte of geografische locatie kan een bedrijf aan wereldwijde normen voldoen en wereldwijde netwerken aanboren, gedijen en optreden als een denker, maker en handelaar van wereldklasse, door gebruik te maken van zijn grootste troeven: zijn concepten, competentie en connecties.
Gunstige effecten
Sommige economen zijn positief over de netto-effecten van globalisering op economische groei. Deze effecten zijn in de loop der jaren geanalyseerd in diverse studies waarin is getracht het effect van de globalisering op de economie van diverse landen te meten aan de hand van variabelen als handel, kapitaalstromen en hun openheid, BBP per hoofd van de bevolking, directe buitenlandse investeringen (BDI), enzovoort. In deze studies werd het effect van verschillende componenten van de globalisering op de groei onderzocht aan de hand van transversale tijdreeksen van gegevens over handel, BDI en portefeuillebeleggingen. Hoewel zij een analyse geven van de afzonderlijke componenten van globalisering op economische groei, zijn sommige resultaten niet overtuigend of zelfs tegenstrijdig. Over het geheel genomen lijken de bevindingen van deze studies echter het positieve standpunt van de economen te ondersteunen, in plaats van het standpunt van het publiek en de niet-economen.
Handel tussen naties via het gebruik van comparatieve voordelen bevordert de groei, hetgeen wordt toegeschreven aan een sterke correlatie tussen de openheid voor handelsstromen en het effect daarvan op economische groei en economische prestaties. Bovendien is er een sterke positieve relatie tussen kapitaalstromen en het effect daarvan op de economische groei.
Het effect van directe buitenlandse investeringen op de economische groei heeft in welvarende landen een positief groei-effect gehad en een toename van handel en directe buitenlandse investeringen heeft tot hogere groeicijfers geleid. Empirisch onderzoek naar de effecten van verschillende componenten van globalisering op de groei, waarbij gebruik is gemaakt van tijdreeksen en transversale gegevens over handel, directe buitenlandse investeringen en portefeuillebeleggingen, heeft uitgewezen dat een land de neiging heeft een lagere mate van globalisering te hebben als het hogere inkomsten uit handelsheffingen genereert. Verder blijkt dat er een positief groei-effect is in landen die voldoende rijk zijn, zoals de meeste ontwikkelde landen.
De Wereldbank meldt dat integratie met de mondiale kapitaalmarkten rampzalige gevolgen kan hebben, als er geen solide binnenlandse financiële stelsels zijn.
Een van de potentiële voordelen van globalisering is dat zij mogelijkheden biedt om de macro-economische volatiliteit op de productie en de consumptie te verminderen via risicospreiding.
Schadelijke gevolgen
Niet-economen en het grote publiek verwachten dat de aan de globalisering verbonden kosten groter zijn dan de voordelen, vooral op korte termijn. Minder welvarende landen uit de geïndustrialiseerde landen hebben wellicht niet hetzelfde sterk geaccentueerde gunstige effect van de globalisering als meer welvarende landen, gemeten naar BBP per hoofd van de bevolking, enz. Hoewel vrijhandel de mogelijkheden voor internationale handel vergroot, verhoogt het ook het risico op faillissement voor kleinere bedrijven die niet wereldwijd kunnen concurreren. Bovendien kan vrijhandel de productie- en arbeidskosten opdrijven, met inbegrip van hogere lonen voor een meer geschoolde beroepsbevolking, wat opnieuw kan leiden tot het uitbesteden van banen uit landen met hogere lonen.
Binnenlandse industrieën in sommige landen kunnen in gevaar komen als gevolg van comparatieve of absolute voordelen van andere landen in specifieke industrieën. Een ander mogelijk gevaar, en schadelijk gevolg, is het overmatig gebruik en misbruik van natuurlijke hulpbronnen om te voldoen aan nieuwe hogere eisen bij de produktie van goederen.
Hoe globalisering de ontwikkelde landen beïnvloedt
The Bottom Line
Een van de belangrijkste potentiële voordelen van globalisering is dat zij mogelijkheden biedt om de macro-economische volatiliteit van de productie en consumptie te verminderen via risicospreiding. Uit de globale gegevens over het effect van de globalisering op de macro-economische volatiliteit van de productie blijkt dat, hoewel de directe effecten in theoretische modellen dubbelzinnig zijn, financiële integratie bijdraagt tot de diversificatie van de productiebasis van een land en leidt tot een grotere specialisatie van de productie. De specialisatie van de produktie, gebaseerd op het concept van comparatief voordeel, kan echter ook leiden tot een hogere volatiliteit in specifieke industrieën binnen een economie en samenleving van een natie. Naarmate de tijd verstrijkt, zullen succesvolle bedrijven, onafhankelijk van hun grootte, de bedrijven zijn die deel uitmaken van de wereldeconomie.