Q: Mijn huisarts zegt dat ik een cyste in de eierstokken heb en heeft me doorverwezen naar een gynaecologisch oncoloog. Waarom een oncoloog? Betekent dit dat het kanker is?
A: Cysten zijn met vloeistof gevulde zakjes die ongemerkt op de eierstokken kunnen groeien. Veel vrouwen hebben cysten op hun eierstokken die ze niet kunnen voelen, en die komen en gaan met hun menstruatiecyclus. Meestal kunt u een cyste niet voelen, tenzij de eierstok verdraait of de cyste scheurt, of groot genoeg wordt dat u hem kunt voelen.
De cyste of massa op uw eierstok kan zijn ontdekt door middel van echografie. Uw zorgteam zal die echografie onderzoeken om aanwijzingen te vinden of de cyste waarschijnlijk goedaardig is – niet-kankerachtig – of dat deze kenmerken heeft die verdacht zijn voor kanker. Aanwijzingen die ons vertellen of het een goedaardige cyste is, zijn: hij ziet er eenvoudig uit en is gevuld met vloeistof, er zijn geen vaste gezwellen en er stroomt geen extra bloed naar toe.
Aanwijzingen die ons meer verdacht maken van deze massa, zouden zijn dat hij er complexer uitziet op het echobeeld, er zijn gebieden die er vast uitzien en er stroomt een verhoogde bloedtoevoer naar toe.
Als de cyste er goedaardig uitziet, kan een gynaecoloog u adviseren de cyste gedurende een paar maanden met een reeks echo-onderzoeken in de gaten te houden. Of hij kan voorstellen de cyste te verwijderen door middel van een operatie. Een algemeen gynaecoloog kan een cyste verwijderen. Als er aanwijzingen zijn dat deze massa kanker zou kunnen zijn, wordt u doorverwezen naar een kankerchirurg (een gynaecologisch oncoloog) voor verder onderzoek en consultatie. De kankerchirurg kan de massa verwijderen en als wordt vastgesteld dat het kanker is, kan hij ook lymfeklieren verwijderen om te zien of de kanker is uitgezaaid. Als er kanker is in andere gebieden die tijdens de operatie worden gevonden, zal het worden verwijderd.
Doorverwezen worden naar een gynaecologische oncoloog betekent niet dat u eierstokkanker hebt. Het betekent dat uw zorgteam iets verdachts zag en u de beste zorg wil geven met een mening van iemand die het beste plan van aanpak kan voorstellen. Als wordt vastgesteld dat de cyste waarschijnlijk goedaardig is, kan worden voorgesteld dat u terugkeert naar uw algemene gynaecoloog voor observatie of verwijdering.
In de tussentijd kunt u uw arts vragen: “Welke kenmerken ziet u op mijn beeld dat u heeft doen besluiten om mij door te verwijzen naar een gynaecologisch oncoloog?”
Eierstokkanker is een zeldzame maar lastige kanker. De symptomen zijn zeer aspecifiek, zelfs wanneer de kanker vergevorderd en al uitgezaaid is – een opgeblazen gevoel, buikpijn, een echt vol gevoel na het eten, gewichtsverlies. Vaak zijn er geen symptomen. In deze gevallen kan met beeldvormend onderzoek worden vastgesteld of de kanker is uitgezaaid en waar. Als u een van de bovenstaande symptomen heeft, praat dan met uw huisarts.
Een nuttig ding dat u kunt doen is uw familiegeschiedenis kennen. Hebben vrouwen in uw naaste familie borst- of eierstokkanker gehad? Ongeveer 15 tot 20 procent van de vrouwen bij wie eierstokkanker wordt vastgesteld, heeft het BRCA-gen. Als een vrouw het BRCA-gen heeft, kunnen andere familieleden dit gen ook hebben, waardoor het risico op het krijgen van borst- of eierstokkanker toeneemt. Praat met uw familie, en met uw huisarts over uw voorgeschiedenis.