Populair op Variety
Quentin Tarantino moet schoon schip maken over wat er op de set van ‘Kill Bill’ is gebeurd.” Hij moet zich uitspreken, opbiechten en ons vertellen wat hij precies dacht. Want dat zou een kleine maar betekenisvolle stap kunnen zijn in de richting van het herstellen van wat ziek en gebroken is in onze entertainmentcultuur – en onze cultuur, punt.
In een bomberend interview met Maureen Dowd van The New York Times, vertelt Uma Thurman, die 10 jaar lang, te beginnen met “Pulp Fiction” (1994), Tarantino’s filmsterren muze was, in detail wat ze heeft meegemaakt door toedoen van de roofzuchtige Miramax mogul Harvey Weinstein: de seksuele dwang (hotelkamers, badjassen, volgzame assistenten – het hele gruwelijke Harvey gedoe) verweven met dreigementen van ontsporing van haar carrière, die ze allemaal moedig weerstond. Maar natuurlijk hebben we deze huidkrakende Weinstein-verhalen nu al vele malen gehoord. Thurman’s getuigenis, moedig en belangrijk als het is, voegt toe aan een meer gruwelijke hoofdstuk in de saga van Harvey de onuitsprekelijke.
Het net zo schokkend nieuws in Thurman’s verslag is wat er tussen haar en Tarantino gebeurde. In Mexico, negen maanden na de opnames van “Kill Bill” (de film moest nog in twee delen worden verdeeld), slechts vier dagen voordat de film zou worden opgenomen, vroeg Tarantino, die een cruciale scène aan het filmen was – de rit van de heldin naar wraak – aan Thurman om in een gammele blauwe Karmann Ghia te stappen en met 40 mijl per uur over een zanderige landweg te crossen. Ze wilde het niet doen, en zei dat ook. Een ploegbaas op de set had haar verteld dat de auto defect was; de scène had, zo te zien, een stuntrijder nodig. Maar Tarantino wilde Thurman in de auto – hij hunkerde naar de cathartische cinematografische echtheid ervan. En toen hij eenmaal aandrong, gaf ze toe.
Ze reed en reed, en verloor uiteindelijk de controle over het voertuig, dat van de weg gleed en tegen een palmboom botste, waarbij Thurman’s rug en haar knieën ernstig gewond raakten (verwondingen waar ze tot op de dag van vandaag last van heeft). Ze overwoog Miramax aan te klagen, maar was niet in staat de beelden van het ongeluk te bemachtigen die door de camera achterop de auto waren opgenomen. Weinstein, de advocaten van Miramax, en – jawel – Tarantino wisten dat de beelden aanklaagbaar waren, en hielden ze voor haar achter. (Ze wilden ze alleen afstaan als ze een verklaring van afstand ondertekende waarin ze hen vrijstelden van aansprakelijkheid). Ze heeft de beelden nu, echter, en heeft ze openbaar gemaakt. Bekijk de video, en je zult zien dat net zo verontrustend als het auto-ongeluk is de nonchalante, alles-in-een-dag-werk manier waarop Thurman uit de auto wordt gehesen (met Tarantino zwevend), alsof hij de schade ontkent van wat er zojuist is gebeurd.
Dus hoe heeft het kunnen gebeuren? Het antwoord – of een groot deel ervan, hoe dan ook – zit in het hoofd van Quentin Tarantino. Dat is waarom we het moeten horen. En erover nadenken. En het beoordelen.
In de vier maanden sinds de #MeToo-revolutie werd gelanceerd op de golf van de oorspronkelijke beschuldigingen tegen Weinstein, Kevin Spacey, James Toback, en anderen, is er niet veel oproep geweest voor mannen om zich uit te spreken. De beschuldigden hebben natuurlijk niets meer te bieden gehad dan slappe pro forma verontschuldigingen en nauwelijks berouwvol stilzwijgen. Andere mannen hebben hun hartstochtelijke steun uitgesproken voor de beweging en hun geloof erin – en soms hebben ze moeite gehad om het argument te herkaderen, alleen om te leren (zoals Matt Damon deed) dat dit een tijd is om te luisteren in plaats van te ontleden.
Maar Tarantino heeft een andere situatie. Hij wordt niet beschuldigd van seksuele intimidatie – maar hij was, natuurlijk, zeer dicht bij Harvey Weinstein, dus de vraag wat hij wist en wanneer hij het wist, en welke verantwoordelijkheid (indien aanwezig) hij houdt voor het mogelijk maken van het gedrag van Weinstein, blijft relevant. Tarantino heeft zich hierover al uitgelaten, in een interview met The New York Times in oktober, dat op dat moment de wereld op afstand leek te houden. Hij moet nu misschien meer zeggen.
Hij moet zeker het “Kill Bill” autoschandaal op een veel meer gedetailleerde en bekentenisvolle manier aanpakken – omdat hij er middenin zit, natuurlijk, maar ook omdat Tarantino in een positie is om licht te werpen op hoe de duizelingwekkende machtsdynamiek van Hollywood werkt, en hoe die nu zou kunnen veranderen.
Een eerlijke vraag: Is de onthulling van Thurman’s “Kill Bill” verhaal een #MeToo moment? Het valt niet te ontkennen dat het auto-incident niet zomaar uit “nalatigheid” gebeurde. Het was het resultaat van roekeloosheid, arrogantie, een ingesleten, vanzelfsprekend patroon van ongecontroleerde agressieve mannelijke dominantie in de filmwereld. Gezien tegen de achtergrond van #MeToo, tegen de opeenstapeling van beschuldigingen en een landschap dat van de ene op de andere dag is overgeschakeld op een beleid van nultolerantie, lijkt het “Kill Bill”-incident misschien op een achterneefje van intimidatie: de kille uitbuiting van talent door mensen die zeker beter wisten.
Sommigen noemen het een daad van vrouwenhaat, en zijn er snel bij om het op één hoop te gooien met wat zij zien als de vrouwenhatende onderstromen van Tarantino’s films. Maar ik zou een niet zo snelle waarschuwing aan die beoordeling willen toevoegen. De cinema van Quentin Tarantino is een popdroomlandschap waarin de verbeelding – en, ja, de woede – van vrouwen is geportretteerd met een brutaal hellevuur exhibitionisme. “Death Proof’, de helft van ‘Grindhouse’ die hij na ‘Kill Bill Vol. 2′ maakte, is een parabel van wraak die in feite een gruwelijk auto-ongeluk met vrouwen bevat, met lichamen die door voorruiten breken en rondvliegende ledematen. Toch is “Death Proof” in zijn geheel een virtuele parallel van #MeToo: het gaat allemaal over vrouwen die opstaan om te zeggen dat ze er genoeg van hebben, en de mannen die hen misbruikten een giftige koek van eigen deeg te geven. In beide helften van Kill Bill is Uma Thurman’s bruid in elkaar geslagen, verfomfaaid en voor dood achtergelaten, maar ze is ook een zwiepende samurai-heldin met een zweepslagachtige glans van empowered elegantie. Ze is een slachtoffer dat een kruisvaarder wordt, en niemand wordt voor de gek gehouden. De film is masochistisch, sadistisch, misogynistisch en feministisch. Dat is het Tarantino-brouwsel. Meer ter zake, dat brouwsel is een verhevigde versie van alles wat de films zijn geweest voor 100 jaar.
Het is veelzeggend dat de Karmann Ghia sequentie die Tarantino aan het opnemen was, als je het bekijkt aan het begin van “Kill Bill Vol. 2,” is een opzettelijke echo van Janet Leigh’s night-drive-through-the-rain in “Psycho.” Leigh’s Marion Crane was natuurlijk op weg naar de slachting, en Thurman’s Bride wordt geconfronteerd met bijna even extreme verschrikkingen, hoewel zij, in tegenstelling tot Marion, de rollen omdraait en er overheen triomfeert. Maar de parallel brengt de onderliggende oude Hollywood kant van Tarantino naar voren. Thurman’s interview met Dowd bevat verhalen over hoe, tijdens het filmen, het Tarantino was, buiten de camera, die eigenlijk op haar spuugde (in plaats van het Michael Madsen personage) of deed alsof hij haar wurgde, net zoals het Hitchcock was die het mes vasthield tijdens bepaalde set-ups in de “Psycho” douche scène. Met dat in gedachten, roept het “Kill Bill” auto-incident de vraag op: Had Tarantino, net als Hitchcock, het gevoel dat hij op een of andere manier het recht had om zijn acteurs te onderwerpen aan de kwellingen – of, in dit geval, de risico’s – die hij koos, allemaal in dienst van de goden van de cinema?
Dat is een vraag die alleen Tarantino kan beantwoorden, en ik hoop echt dat hij dat doet. Het feit dat Thurman voelde alsof ze geen nee kon zeggen tegen Tarantino is het meest pijnlijke aspect van dit verhaal. Je kunt zien hoe een weigering om in die auto te stappen, voor haar zou betekenen dat ze de hele machtsstructuur omver zou werpen. En dat begint heel bekend te klinken. Maar wat er gebeurde op de set van “Kill Bill” werpt vragen op die verder reiken dan de parameters van #MeToo: Hoe vaak komt dit soort risico’s voor tijdens de opnames van een film? En hoe vaak gebeurt dit met vrouwen en niet met mannen? Deze vragen zullen in de komende dagen worden beantwoord. Voorlopig kan men zich echter niet aan het gevoel onttrekken dat het “Kill Bill”-incident een bevestiging en een ommekeer in de wagens is van een door testosteron gedreven cultuur van schandalige aanspraak. Zelfs – of vooral – als ze zichzelf niet zo ziet.