Basisanatomie
Het dijbeen is het grootste bot in uw lichaam. Het dijbeen is het enige bot in het bovenste deel van uw been, en het wordt volledig bedekt door uw dijspieren. Deze omvatten de quadriceps (quads) aan de voorkant van uw dij, hamstrings aan de achterkant, bilspieren en liesspieren (adductoren). Hierdoor komt het zelden voor dat een gebroken dijbeen door de huid heen prikt. Het lange, middelste deel van uw dijbeen wordt de dijbeenschacht genoemd. Dit deel van uw bot is ongeveer anderhalve centimeter dik. Het is ook hol, als een stuk pijp. Het bovenste deel van uw dijbeen is verbonden met uw bekken via het heupgewricht, dat de vorm heeft van een bal en een kom. Het onderste deel van uw dijbeen wordt ook breder en sluit aan op uw scheenbeen (tibia) en knieschijf (patella) in het kniegewricht.
Letsel en epidemiologie
Er is een aanzienlijke hoeveelheid energie nodig om een dijbeenfractuur te veroorzaken, meestal na een auto-ongeluk, een motorongeluk, een val van een hoogte of letsel door een activiteit met hoge snelheid zoals skiën of fietsen. Het komt ook vaak voor dat mensen met dijbeenbreuken ook ander letsel hebben. Dit kunnen andere breuken zijn, inwendig letsel aan de borstkas, buik of bekken, en/of letsel aan het hoofd of de nek. Soms kunnen deze andere verwondingen ernstig of zelfs levensbedreigend zijn.
Initiële behandeling
Femurbreuken doen veel pijn, en als u uw dijbeen breekt, ziet uw been er meestal “slap” of misvormd uit. U kunt niet lopen als uw dijbeen gebroken is, dus wordt u meestal met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Soms plaatsen ambulancebroeders of eerstehulpverleners een tijdelijke metalen beugel, riemen of kussens om uw gewonde been om het te stabiliseren en de pijn te verminderen. Eenmaal in het ziekenhuis aangekomen, zullen de artsen van de spoedeisende hulp uw hele lichaam onderzoeken om te kijken of er nog andere verwondingen zijn. Er worden verschillende röntgenfoto’s gemaakt en vaak zullen de artsen ook een CT-scan van andere lichaamsdelen moeten maken. Dit is om naar ander letsel te zoeken en/of uw letsel beter te begrijpen.
Femurfracturen vereisen bijna altijd een operatie, maar soms kan een operatie niet meteen worden uitgevoerd. In dat geval kunnen artsen boven of onder de knie een zogeheten “tractiepen” in het bot van uw been aanbrengen en deze pen verbinden met een touw met gewichten. Dit wordt aan het bed gedaan onder plaatselijke verdoving. De gewichten kunnen helpen om de gebroken uiteinden van het bot tijdelijk op één lijn te brengen, waardoor uw been beter aanvoelt vóór de operatie.
Algemene behandeling
Femurfracturen vereisen bijna altijd een operatie. De meest gebruikelijke manier om uw gebroken dijbeen te stabiliseren of te “fixeren” is het plaatsen van een metalen staaf, een zogenaamde “intramedullaire spijker” (“IM-spijker” afgekort) in de holle middenbuis van uw dijbeen. Afhankelijk van factoren zoals ander letsel dat u mogelijk heeft, kunnen artsen ervoor kiezen de staaf vanaf de bovenkant van het bot (bij uw heup) of vanaf de onderkant van het bot (bij uw knie) in uw dijbeen te plaatsen. Doorgaans worden één of meer schroeven geplaatst door gaten in de staaf boven en onder de breuk. Omdat de staaf en de schroeven worden geplaatst met behulp van röntgengeleiding, kunnen de artsen de operatie meestal uitvoeren via enkele kleine incisies (sneetjes) in uw huid. De staaf en de schroeven zullen uw gebroken dijbeen stabiliseren en vaak zult u direct na de operatie gewicht op uw gewonde been mogen zetten. Deze beslissing wordt door uw chirurg genomen.
Als uw dijbeenfractuur niet met een staaf kan worden gefixeerd, kunnen artsen het dijbeen stabiliseren met een metalen plaat en schroeven die aan de zijkant van het bot worden geplaatst. De meest voorkomende reden hiervoor is de aanwezigheid van hardware in uw dijbeen, zoals een heupprothese of knieprothese.
Soms kan het nodig zijn dat artsen uw dijbeenbreuk tijdelijk stabiliseren met iets dat een externe fixator wordt genoemd. Deze procedure wordt in de operatiekamer uitgevoerd en bestaat uit het plaatsen van metalen pennen door de huid heen en in het bot boven en onder de breuk. De uiteinden van de pinnen blijven buiten uw lichaam, en ze zijn verbonden met staven en klemmen, die de breuk stabiliseren. Op een gegeven moment kan de externe fixateur worden verwijderd en kan uw dijbeen worden vastgezet met een staaf of plaat en schroeven.
Postoperatieve zorg
Nadat uw dijbeenfractuur is vastgezet, moet u waarschijnlijk een paar dagen in het ziekenhuis blijven. Gedurende deze tijd zullen verpleegkundigen en therapeuten u helpen weer te gaan lopen. Afhankelijk van het patroon van de breuk en de manier waarop deze is behandeld, kunnen de artsen u beperkingen opleggen wat betreft het dragen van gewicht. In beide gevallen zult u waarschijnlijk een tijdje krukken of een looprek moeten gebruiken, en misschien moet u naar een revalidatiecentrum of een verpleeghuis. Het is ook belangrijk om te werken aan het buigen en strekken van uw heup- en kniegewrichten om stijfheid te voorkomen. U kunt ook andere oefeningen doen om uw heup- en dijspieren sterk te houden tijdens het herstelproces.
U zult in de weken en maanden na de operatie verschillende keren terug moeten komen naar het kantoor van uw chirurg. Na een paar weken worden de hechtingen of nietjes verwijderd waarmee de chirurgische incisies zijn gesloten. Op verschillende tijdstippen zullen röntgenfoto’s worden gemaakt om te controleren of de breuk geneest. Mogelijk moet u extra fysiotherapie volgen om uw kracht en evenwicht op te bouwen.
Lange termijn
Femurbreuken die operatief zijn verholpen, genezen meestal. Uw arts kan ongeveer 6 weken na de operatie op röntgenfoto’s tekenen van genezing zien, maar normaal gesproken duurt het 3 maanden of langer voordat het dijbeen volledig is genezen. Als uw dijbeen niet geneest, moet u mogelijk nog een operatie ondergaan om het bot te laten genezen. Deze operatie omvat meestal het plaatsen van extra hardware en kan bottransplantatie vereisen.
In de meeste gevallen kunt u na genezing van de dijbeenbreuk alle activiteiten die u voor het letsel kon doen, weer oppakken. Problemen op lange termijn kunnen stijfheid van de knie of heup zijn, pijn op de plaats van de breuk, of het gevoel dat uw geblesseerde been niet zo sterk is als de andere kant. Als uw breuk met een staaf is gefixeerd, hoeft deze waarschijnlijk niet te worden verwijderd. Sommige patiënten zeggen dat hun been raar aanvoelt als het erg koud wordt of als het weer snel verandert. Meestal wennen ze daar na verloop van tijd aan. Als uw dijbeen met een plaat is vastgezet, kunt u wat irritatie krijgen waar de pezen over de plaat schuren. Als deze symptomen erg genoeg zijn, moeten de plaat en de schroeven misschien worden verwijderd.