Diagnose enkelverstuiking en -verstuiking

Zachte verstuikingen en verstuikingen kunnen vaak thuis worden behandeld, terwijl bij ernstige verstuikingen een vorm van immobilisatie nodig kan zijn, of zelfs een operatie om de beschadigde structuren te herstellen.

Het diagnostische proces voor een enkelverstuiking of -verstuiking bestaat meestal uit een lichamelijk onderzoek en een indeling naar ernst.

Gradering van de ernst van enkelverstuiking en -verrekking

Dokters volgen gewoonlijk een classificatiesysteem in drie stappen bij het diagnosticeren van verstuikingen en verrekkingen:

Graad 1
In graad 1 enkelverstuikingen en -verrekkingen is er sprake van een minimale scheuring van de aangetaste ligamenten of spieren/pezen. Het letsel is in de eerste plaats een overstrekking, en de scheuren die er zijn, zijn van microscopisch niveau. De gevoeligheid, pijn en zwelling op de plaats van het letsel is minimaal, maar toch voldoende om te worden opgemerkt bij het bekijken of palperen (aanraken). Er kunnen lichte kneuzingen of verkleuringen van de huid aanwezig zijn, en de beperkingen bij het staan/lopen zijn ook minimaal.

Graad 2
In graad 2 enkelverstuikingen en -verrekkingen is er een matige scheuring van de aangetaste ligamenten of spieren/pezen. Bij een matige scheuring kunnen sommige afzonderlijke ligamenten of spier-/peesvezels volledig gescheurd zijn, maar er zijn nog voldoende andere vezels intact zodat het weefsel zijn integriteit in zijn geheel behoudt. De zwelling, pijn en gevoeligheid op de plaats van het letsel zijn matig, hoewel er enig bewegingsverlies kan zijn. Bij sommige patiënten met graad 2 verstuikingen en verrekkingen kan de enkel wat instabiel zijn, zoals de enkel gedeeltelijk verzwikt tijdens het staan of lopen. Er kunnen gematigde blauwe plekken of huidverkleuringen aanwezig zijn en de patiënt kan wat moeite hebben met lopen of staan.

Graad 3
Bij verstuikingen en verrekkingen van de enkel van graad 3 is er sprake van een volledige scheuring of ruptuur van de aangetaste ligamenten of spieren/pezen, waarbij geen afzonderlijke vezels intact blijven. De zwelling en de gevoeligheid op de plaats van het letsel zijn aanzienlijk en gaan vaak gepaard met een ernstige verkleuring van de huid (zwart-blauw, paars-zwart). De enkel kan geen enkel gewicht dragen en er is weinig tot geen bewegingsvrijheid meer. Staan, lopen of draaien van de voet is onmogelijk.

Gelijk hoe ernstig het letsel lijkt te zijn, wordt mensen die vermoeden dat ze een enkelverstuiking of -verrekking hebben, geadviseerd zo snel mogelijk de juiste medische hulp in te schakelen voor de juiste diagnose en behandeling. Uitstel van behandeling kan een enkelblessure soms verergeren.

Wat kunt u verwachten bij een onderzoek naar een enkelverstuiking of -verrekking

Bij het diagnosticeren van een verstuiking of verrekking en het inschatten van de ernst ervan, zullen artsen gewoonlijk een of meer van de volgende dingen doen:

1. Controleer de aangetaste enkel visueel om de mate van zwelling en kneuzing te onderscheiden.
2. Palperen van de plaats van het letsel om de gevoeligheid en zwelling te meten.
3. Roteren, buigen of strekken van de voet en enkel om het bewegingsbereik te testen en vast te stellen welk(e) weefsel(s) geblesseerd is (zijn). Deze activiteit kan behoorlijk pijnlijk zijn, vooral voor patiënten met graad 2 of 3 verstuikingen en verrekkingen.
4. Diagnostisch onderzoek laten uitvoeren, zoals röntgenfoto’s of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) om precies vast te stellen welke weefsels geblesseerd zijn en waar, en om mogelijke botbreuken, botsplinters of andere gelijktijdige letsels aan het gewrichtsoppervlak uit te sluiten. In sommige gevallen kan het nodig zijn de MRI uit te stellen tot na de eerste zwelling en kneuzing.1,2

Hoewel enkelverstuikingen en verrekkingen vergelijkbare symptomen en vergelijkbare behandelingen hebben, is het belangrijk dat de juiste diagnose wordt gesteld zodat het juiste behandelingsprotocol kan worden toegepast, vooral in het geval van ernstige of chronische letsels die mogelijk een operatie vereisen.