Wat is de Thora?
De Thora is het eerste deel van de Joodse bijbel. Het is het centrale en belangrijkste document van het jodendom en is door de joden door de eeuwen heen gebruikt.
Torah verwijst naar de vijf boeken van Mozes die in het Hebreeuws bekend staan als Chameesha Choomshey Torah. Deze zijn: Bresheit (Genesis), Shemot (Exodus), Vayicra (Leviticus), Bamidbar (Numeri), en Devarim (Deuteronomium).
De Joden geloven dat God de Torah aan Mozes dicteerde op de berg Sinaï, 50 dagen na hun uittocht uit de Egyptische slavernij. Zij geloven dat de Torah laat zien hoe God wil dat Joden leven. Er staan 613 geboden in en Joden noemen de tien bekendste daarvan de Tien Tien Uitspraken.
De Thora is geschreven in het Hebreeuws, de oudste van de Joodse talen. Het is ook bekend als Torat Moshe, de Wet van Mozes. De Thora is het eerste deel of de eerste vijf boeken van de Joodse bijbel. Tanach wordt echter vaker gebruikt om het geheel van de Joodse geschriften aan te duiden. Dit is een acroniem dat is samengesteld uit de eerste letter van de woorden Torah, Nevi im (profeten), en Ketuvim (geschriften).
Ook wordt de term Torah soms in een meer algemene zin gebruikt om de geschreven en mondelinge wet van het jodendom te omvatten. Deze definitie omvat het Joodse schrift in zijn geheel, inclusief alle gezaghebbende Joodse religieuze leringen door de geschiedenis heen.
Het woord Torah heeft in het Engels verschillende betekenissen. Deze omvatten: onderwijs, instructie en wet. Voor Joden betekent de Torah al deze dingen.
Hoe wordt de Torah gebruikt?
De Torarollen worden uit de Ark (Aron ha kodesh) gehaald en drie keer per week in de synagoge voorgelezen. Op maandag en donderdag worden kleine gedeelten gelezen. De hoofdlezing is op de ochtend van Sjabbat (Sjabbat).
In de loop van het jaar wordt de hele boekrol in volgorde gelezen. Dit begint vanaf het einde van Soekkot, dat een herfstfeest is.
De speciale gedeelten voor de lezingen worden parshioth genoemd en zijn gewoonlijk drie tot vijf hoofdstukken lang. De lezer moet zeer bedreven zijn om van de boekrol te lezen, omdat de letters geschreven zijn zonder overeenkomstige klinkers. Hij moet het gedeelte zeer goed kennen om geen fouten te maken. Het lezen gebeurt op een oude melodie en wordt eerder gezongen dan gesproken.
De rollen worden niet rechtstreeks aangeraakt wanneer ze op de Bimah (verhoogd platform in het midden van de synagoge) worden ontplooid. In plaats daarvan wordt een aanwijzer of Yad (hand) gebruikt. Deze heeft de vorm van een hand met een uitgestrekte vinger. Het lezen of zingen wordt uitgevoerd door een persoon die hiervoor opgeleid is. Het kan echter ook door de rabbi worden uitgevoerd. Het is een grote eer voor een gemeentelid om gevraagd te worden een lezing tijdens een synagogedienst bij te wonen. Dit wordt een Aliyah genoemd, wat Hebreeuws is voor naar boven gaan.
De wekelijkse portie of Sedrah wordt gevolgd door het reciteren van een deel van een ander van de Joodse heilige geschriften.
Hoe is een Torarol opgebouwd?
De Torarollen worden volledig met de hand geschreven in het Hebreeuws door een sofer (schriftgeleerde) op perkament van een kosjer dier. Dit is meestal een koe. Het kan tot 18 maanden duren om het hele proces te voltooien, van de complexe voorbereiding van de dierenhuiden tot het schrijven van de laatste woorden. Grote nauwkeurigheid is nodig wanneer de sofer de boekrol schrijft. Als hij fouten maakt, kan dat de hele boekrol pasul (ongeldig) maken. De voltooide boekrol staat bekend als een Sefer Tora, van sefer, dat Hebreeuws is voor boek.
Een Sefer Tora is zo heilig voor Joden dat er wordt gezegd dat als er per ongeluk een in de synagoge valt, de hele gemeente 40 dagen moet vasten. Wanneer Joodse gemeenschappen vervolgd werden, werden grote inspanningen gedaan om deze rollen te bewaren. Dit toont aan hoe symbolisch en fysiek belangrijk de Torah voor Joden is.
Oral law
Naast de geschreven wet geloven Joden dat God Mozes ook de gesproken of mondelinge wet heeft voorgehouden. Dit staat bekend als de Torah zij b’al pei of letterlijk Torah uit de mond.
De letter Pei is niet alleen het Hebreeuwse woord voor mond, maar is ook de 17e letter van het Hebreeuwse alfabet. Pei heeft een getalswaarde van 80. Joden geloven dat dit de leeftijd is die Mozes had toen hij hen uit de slavernij in Egypte leidde.
Hoewel deze wet in dezelfde tijd werd gegeven, moest hij mondeling van generatie op generatie worden doorgegeven. Het is de informatie die Joden nodig hebben om de geboden in de geschreven wet volledig in praktijk te brengen. Het werd gecodificeerd in de 2e eeuw C.E.