Criminologie

Criminologie, wetenschappelijke studie van de niet-juridische aspecten van criminaliteit en delinquentie, met inbegrip van de oorzaken, de correctie en de preventie ervan, vanuit het gezichtspunt van zulke uiteenlopende disciplines als antropologie, biologie, psychologie en psychiatrie, economie, sociologie en statistiek.

Bezien vanuit een juridisch perspectief, verwijst de term criminaliteit naar individuele criminele handelingen (bv, een inbraak) en de maatschappelijke reactie op die daden (b.v. een veroordeling tot drie jaar gevangenisstraf). Ter vergelijking: het vakgebied criminologie omvat en onderzoekt bredere kennis over misdaad en misdadigers. Criminologen hebben bijvoorbeeld geprobeerd te begrijpen waarom sommige mensen meer of minder geneigd zijn om crimineel of delinquent gedrag te vertonen. Criminologen hebben ook de verschillen in misdaadcijfers en het wetboek van strafrecht tussen samenlevingen en veranderingen in misdaadcijfers en wetten in de loop van de tijd onderzocht en geprobeerd te verklaren.

Veel criminologen beschouwen zichzelf als neutrale deskundigen op het gebied van overheidsbeleid, die feiten verzamelen voor verschillende overheidsfunctionarissen die verantwoordelijk zijn voor het trekken van beleidsconclusies. Maar sommige criminologen, zoals hun tegenhangers op gebieden als atoom- en nucleaire wetenschappen, vinden dat wetenschappers verantwoordelijkheid moeten nemen voor de morele en politieke gevolgen van hun onderzoek. Zo hebben sommige criminologen actief campagne gevoerd tegen de doodstraf en hebben zij gepleit voor verschillende wettelijke hervormingen. Criminologen die tegen deze activistische rol zijn, beweren dat de bevindingen van criminologisch onderzoek moeten worden afgewogen tegen politieke, sociale, religieuze en morele argumenten, een taak die het best aan politieke organen kan worden overgelaten. Deze opvatting ontkent niet het recht van criminologen om als gewone burgers en kiezers hun mening te uiten, maar houdt wel vol dat een regering door de wil van het volk minder gevaarlijk is dan een regering door deskundigen.

In de laatste decennia van de 20e eeuw groeide de criminologie uit tot een aantal gespecialiseerde studiegebieden. Een daarvan was criminalistiek, of wetenschappelijke misdaadopsporing, die maatregelen omvat zoals fotografie, toxicologie, onderzoek van vingerafdrukken en DNA-bewijsmateriaal (zie ook DNA-vingerafdrukken). Voorheen werd criminalistiek niet tot de criminologie gerekend, omdat het zich meer richtte op bepaalde criminele handelingen dan op de bredere kennis over misdaad en misdadigers. De criminologie heeft haar reikwijdte verder uitgebreid door veel aandacht te besteden aan victimologie, of de studie van de slachtoffers van misdrijven, de relaties tussen slachtoffers en misdadigers, en de rol van slachtoffers in de criminele gebeurtenissen zelf. Strafrecht heeft zich ook ontwikkeld als een afzonderlijk, maar nauw verwant academisch gebied, dat zich richt op de structuur en het functioneren van strafrechtelijke instanties – waaronder politie, rechtbanken, correcties en jeugdinrichtingen – in plaats van op de verklaring van misdaad. (Zie jeugdrecht.)

De relatie van de criminologie met diverse andere disciplines heeft geleid tot een aanzienlijke diversiteit in de academische plaatsing ervan binnen universiteiten. De universiteiten in Europa hebben criminologie vaak behandeld als een onderdeel van de juridische opleiding, zelfs wanneer de belangrijkste docenten geen juristen waren. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld maakt het Instituut voor Criminologie deel uit van de rechtenfaculteit van de Universiteit van Cambridge; in andere scholen zijn criminologisch onderzoek en onderwijs gewoonlijk verdeeld over afdelingen sociologie of sociale administratie, rechtenfaculteiten en psychiatrie-instituten. In Zuid-Amerika overheersen de antropologische en medische elementen, en in de Verenigde Staten is criminologie, hoewel er een tendens is om criminologie en strafrechtspleging in afzonderlijke multidisciplinaire afdelingen onder te brengen, meestal ondergebracht in afdelingen sociologie.