Verspreiding
Nog maar 150 jaar geleden krioelden de savannen van Afrika van meer dan een miljoen zwarte en witte neushoorns. Maar door de meedogenloze jacht van de Europese kolonisten namen het aantal neushoorns en hun verspreiding snel af.
Ook het stropen nam toe in de jaren zeventig en tachtig, toen de vraag naar neushoornhoorn, een gewaardeerd ingrediënt in traditionele Aziatische medicijnen, toenam – waardoor beide soorten in gevaar kwamen.
Dankzij krachtige conserverings- en anti-stroperij-inspanningen en een internationaal verbod op de handel in neushoornhoorn, zijn sommige Afrikaanse neushoornpopulaties nu stabiel of aan het toenemen.
De meeste van de overgebleven neushoorns van het continent worden echter in slechts vier landen gevonden – Zuid-Afrika, Namibië, Zimbabwe en Kenia. Zeer weinig Afrikaanse neushoorns overleven nu buiten beschermde gebieden en reservaten.
En stroperij bedreigt opnieuw het voortbestaan van sommige populaties.
Waarom neushoorns belangrijk zijn
Rhinos bestaan al miljoenen jaren en spelen een cruciale rol in hun ecosysteem. Ze zijn belangrijke grazers en eten grote hoeveelheden vegetatie, die het Afrikaanse landschap mede vormgeeft. Dit komt ten goede aan andere dieren en houdt het ecosysteem in evenwicht.
De lokale bevolking is ook afhankelijk van de natuurlijke hulpbronnen in het neushoorngebied voor voedsel, brandstof en inkomen. Als een van Afrika’s ‘grote vijf’ zijn neushoorns een populaire bezienswaardigheid voor toeristen. Ecotoerisme kan een belangrijke bron van inkomsten zijn voor de lokale bevolking.
Door de neushoorns te helpen beschermen, helpen we hun leefgebied in stand te houden ten gunste van mens en dier, helpen we de lokale gemeenschappen te ondersteunen en zorgen we ervoor dat de natuurlijke hulpbronnen beschikbaar blijven voor toekomstige generaties.
Stroperij
De grootste bedreiging voor Afrikaanse neushoorns is de stroperij voor de illegale handel in hun hoorns, die de laatste jaren sterk is toegenomen.
Het aantal gestroopte neushoorns is alleen al in Zuid-Afrika sinds 2007 met 9.000% gestegen – van 13 tot een recordaantal van 1.215 in 2014.
Poederhoorn wordt in de traditionele Aziatische geneeskunde gebruikt als verondersteld geneesmiddel voor een reeks ziekten – van katers tot koorts en zelfs kanker.
Maar de huidige toename is vooral te danken aan de vraag naar hoorn in Vietnam. Naast het gebruik in de geneeskunde wordt neushoornhoorn puur als symbool van rijkdom gekocht en geconsumeerd.
De stroperijbendes gebruiken steeds verfijndere methoden, waaronder helikopters en nachtzichtapparatuur om neushoorns op te sporen, en diergeneesmiddelen om ze uit te schakelen.
Dit betekent dat landen en natuurbeschermers dit niveau van technologie moeten evenaren om het probleem te kunnen aanpakken, naast het werken aan het terugdringen van de vraag.